woensdag 16 februari 2011

de kloof tussen mooie woorden en lelijke daden

“Elk wapen gemaakt, elk oorlogsschip dat van stapel liep, elke afgevuurde raket betekent uiteindelijk diefstal van hen die hongeren en zonder voedsel zitten en van hen die kou lijden en geen kleren hebben. Deze wereld van de wapens geeft niet alleen geld uit. Ze besteed ook het zweet van de arbeiders, het genie van wetenschappers en de hoop van de kinderen. Hoe dan ook, dit is geen manier van leven.” Dit zei de Amerikaanse president Eisenhower in 1953.
Sigma fregat voor Marokko van de Damen/De Schelde.


Het zijn woorden van de president die acht jaar later ook het Militair Industrieel Complex als grootste bedreiging van zijn tijd zou benoemen. De afgelopen weken werd duidelijk dat die woorden nog maar weinig praktische waarde hebben. De regering Obama stelde 11 februari voor Caïro weer een miljard euro militaire steun te geven. Opstand of geen opstand. Het militaire regime had zonder veel problemen zijn oude man terzijde geschoven en de greep op de samenleving – en economie - behouden. Goede vrienden die het goed doen geef je cadeaus.

Ook in Nederland worden veel mooie woorden gesproken als het om wapens gaat. Woorden die werden vastgelegd in wapenexportbeleid dat zegt rekening te houden met spanningen, mensenrechten en ontwikkeling. Wijlen Hans van Mierlo prikte hier in 1996 als minister van Buitenlandse Zaken prachtig doorheen. Woorden die ook een citaat waard zijn: “Het in absolute zin toepassen van de criteria [voor wapenexport] zou betekenen dat de Nederlandse defensie-industrie geen exportmogelijkheden meer heeft, terwijl de binnenlandse markt te klein is (…) Dan zou de Kamer moeten besluiten de defensie-industrie in Nederland te verbieden.”

En zo is het maar net. De wapenexporten zijn sinds de jaren negentig gestegen van 200 miljoen euro naar 900 miljoen in het eerste decennium van deze eeuw. Een groei van 450 procent. Menige industriesector zou er een feestje om vieren. Niet de wapenfabrikanten die blijven klagen dat ze het zo moeilijk hebben, omdat er zoveel regeltjes zijn waaraan ze moeten voldoen.

De klanten voor de Nederlandse defensie-industrie bevinden zich over de hele wereld. Voor een belangrijk deel zijn het NAVO-landen; de Verenigde Staten, Duitsland en Griekenland voeren de lijst aan. Verder in de top-5 Indonesië en Marokko die in de periode 2000-2009 op vier en vijf staan. Ze kochten beide bootjes bij De Schelde, een vestiging van Damen in Vlissingen.

Heel vaak gaat er ook tweedehands leger materiaal van de overheid de grens over. Je zou denken dat Den Haag klanten uitkiest waar alles risico’s vermeden dat de wapens misbruikt worden. Toch gingen F-16 gevechtsvliegtuigen naar Jordanië. Het militaire regime in Egypte kocht hier zelfs duizend pantservoertuigen en productie apparatuur voor het vervaardigen van vizieren. Betrouwbare en belangrijke bondgenoten hebben ook in Nederland een streepje voor.

Wapenexportrichtlijnen of niet. Er is geen enkel land in de Maghreb dat geen wapens krijgt van Nederland. Zelfs Libië is sinds 2008 weer klant. Er zijn mooie woorden van Eisenhower. Er zijn militaire en economische belangen. Er zijn mooie markten. En er is flinke dosis pragmatisme. Misschien nog wel meer dan Van Mierlo kon voorzien.

Martin Broek

Voor leveranties aan Maghreb landen zie:
- Egypte broekstukken.blogspot.com/.../nederland-belangrijke-leverancier.html
- Tunesië broekstukken.blogspot.com/.../tunesie-al-jaren-lang-klant-voor.html
- Nieuw: Algerije, Jemen, Jordanië, Libië, en Marokko Overzicht leveringen 2004-2009.

Geschreven voor Sargasso

8 opmerkingen:

Antoinette Duijsters zei

Zo is het maar net martin, geld daar gaat het om.

Ron Roelandt zei

Wapenhandel, het blijft te gek voor woorden. Als je al dat geld zou besteden aan alternatieve energie, aan landbouwprojecten... Ach ja, we weten het Martin.
Vrouwen aan het bewind, zou dat een oplossing zijn?

martin zei

Antoinette aan het roer en het zou snel afgelopen zijn. Maar we hebben ook al een vrouw aan het wapenroer gehad (Van Gennip). De overheid wordt belobbied door een vrouwelijke diredctrice van de grootste wapenproducent van Nederland en een van de grootste van Europa. Allebei aardig, maar dat zijn de mannen aan het roer ook vaak.

Eisenhower was een man en toch zei hij verstandige dingen. Zijn MIC-uitspraak is dit jaar 50 jaar oud en ik krijg dagelijks nieuwe berichten binnen waarin het verwerkt is.

Het gaat om een visie. En die visie is geicht op macht en geld en minder op ethiek en moraal.

Jan de Stripman zei

Aan de ene kant de democratie met alle geweld naar Afghanistan willen brengen en aan de andere kant wapens verkopen aan ondemocratische regimes... Koopman en dominee ?

martin zei

Met alle geweld een stevig regime in het zadel krijgen en houden dat ons welgevallig is, toch? Wat mij opvalt is dat alle tegenstand Taliban wordt genoemd. Ook in Noord-Afghanistan, waar conflicten tussen andere groepen evenzeer aan de orde van de dag zijn. Laten we het niet mooier maken dan het is. Er gaat alleen een letterlijke dominee/humanist/imam mee om de troepen te ondersteunen.

Jan de Stripman zei

@martin - Ik heb ooit een deskundige horen vertellen dat 'de Taliban' niet bestaat. Het zijn allerlei losse groepjes, met verschillende motieven. Het is voor propagandadoeleinden dat ze op 1 hoop geveegd worden...

hart en ziel zei

met wapens kun je veel
de westerse landen verdienen er goud mee
de arme landen verstevigen ermee hun zetel
op het hoogste nivo

maar kun je met geweld ook de wil breken?

Anoniem zei

Je bent meer ingevoerd Martin, maar hoe lang nog. Wordt de strijd voor de komende jaren niet in toenemende mate via de sociale media uitgevochten (google etc.) Wat is de invloed van dit soort westerse bedrijven. Hoorde in egypte informatica bedrijven binnen een dag de boycot van internet ongedaan hadden gemaakt (dat wil zeggen, de kennis en kunde was er al) Wil je rotzooi in een land, hoef je er niet persee meer in, zie ook bijvoorbeeld de berichten dat in China via de sociale media demonstraties zijn aangekondigd.
Neemt niet weg dat MIC voorlopig zeer belangrijk blijft en zelfs vooruitloopt op een daadwerkelijke oorlog.