dinsdag 12 april 2011

Defensie kiest: voor zware wapens

Dat CDA, VVD en PVV er voor zorgen dat het Nederlandse leger mee moet doen aan de bezuinigingen kan niemand verbazen. De VVD heeft de plannen van beide partners moeten slikken. Het CDA stelde voor de verkiezingen een structurele bezuiniging van 500 miljoen. De PVV ging voor 1,1 miljard aan structurele bezuinigingen en ruim honderd miljoen aan incidentele. De VVD ging voor de nul. Het is ergens tussen de drie komen te liggen met bezuinigingen ter waarde van 650 miljoen euro.

In de pers wordt veelal lekker makkelijk een miljard aan bezuinigingen genoemd, maar een groot deel daarvan is bedoeld om de wanorde binnen Defensie op te ruimen. De kas moet weer kloppend gemaakt worden. De voorraadkasten zijn leeg en moeten aangevuld worden. Defensie is een uitgeleefd huis. De puinhoop was geen geheim, maar een Kamermeerderheid wilde jarenlang niet al te drastisch ingrijpen. Dat het oplappen van een woning – waarde 8 miljard euro – kosten met zich meebrengt kan niemand echt verbazen. Het is eerder opmerkelijk dat Defensie er zo lang mee wegkwam. De 175 miljoen euro die dit kost kan je moeilijk zien als bezuiniging. Het is de premie die betaald moet worden voor wanorde.

Ook zijn er nog twee nieuwe loketten geopend: een voor cyber oorlog en het andere voor onbemande vliegtuigen. Wat cyber oorlog betreft houdt Nederland het het niet bij verdediging tegen aanvallen, maar Defensie gaat zelf ook een cyber warior worden. Het leger wordt uitgebreid met mensen die de IT-technologie van anderen aan kunnen vallen. Ook voor dat nieuwe wapenwedloopje, inclusief onbemande MALE vliegtuigjes, is een potje gereserveerd van 150 miljoen euro. Logisch dat dat geld elders weggehaald wordt, anders klopt de begroting niet meer en de tijd lijkt voorbij dat daar dan wel weer een mouw aan wordt gepast.

De som van de bezuinigingen is niet het belangrijkste, maar wel de inhoudelijke keuzes die gemaakt worden. Als eerste moet de vraag gesteld worden: Wat voor leger willen we hebben? Er is de afgelopen jaren flink wat werk gestopt in het beschrijven van modellen voor het Nederlandse leger. Aan alle modellen hangt een prijskaartje. Het model 'Inzetten op specifieke kwaliteiten,' levert structureel 2,1 miljard euro bezuinigingen per jaar op. Model D 'Veelzijdig inzetbaar,' levert structureel het minste op, nl. 400 miljoen euro per jaar. Minister van Defensie Hillen richt zich op een model D+. Maar uit zijn plannen spreekt vooral de wens zo snel mogelijk weer naar een hoger investeringsniveau terug te keren.

Dat de bezuinigingen omkeerbaar moeten zijn en door de Minister niet gewenst, spreekt niet alleen uit zijn uit de brief geschrapte woorden “deze brief bijdraagt tot het besef dat Nederland voor zijn veiligheid onderverzekerd dreigt te raken” en zijn uitspraken tijdens het debat vanmiddag. Ook is het goed te zien aan de wapens waarop bezuinigd wordt. Dat Nederland van tien naar zes mijnenjagers gaat, zal niemand echt merken. Dat de tanks afgeschaft worden is jammer voor de cavaleristen en hun onderhoudsdiensten, maar van zestig naar nul is een kwestie van efficiency. Er zijn dan geen reserveonderdelen en personeel voor tanks meer nodig. Helikopters afstoten die het toch al niet goed doen, is eerder zinvol dan een probleem. Van 87 F-16's waarvan een deel niet vliegt naar een luchtvloot van 68 F-16's die wel paraat is, klinkt militair verstandig. Bovendien kan de luchtmacht zo wennen aan een kleiner aantal jachtvliegtuigen; er komen eerder minder dan meer JSF's.

Met de JSF is gelijk iets anders genoemd dat opvalt. Er zit nog een lijn in de bezuinigingen. De aankoop van hypermoderne en peperdure straaljagers wordt ook in tijden van bezuinigen doorgezet met de aankoop van een tweede testvliegtuig. Van de nieuwe korvetten die kleiner zijn dan de andere oppervlakte schepen moeten er al twee verdwijnen voordat ze in dienst zijn. Alle grote fregatten (waaronder de zeer hoogwaardige luchtverdedigingsfregatten) mogen blijven. Het resultaat is dat het schip van de wacht in de Antillen en Nederland niet een scheepje op maat is, maar een veel te duur en overbewapend hoog technologisch fegat; alsof je kok met twee Michelin sterren een boterham laat smeren. Defensie kiest voor state of the art wapens voor het hogere geweldspectrum.

Hillen wil internationaal in de Champions League meespelen. Velen zeggen dat dit niet kan, maar hij heeft meer kijk op het spelletje dan zijn tegenstanders die vinden dat het leger daarvoor te klein wordt. Een klein land als Nederland moet zich erbij neerleggen dat het op eigen houtje niet lukt, maar het beschikt wel over hoogwaardige kennis die ingezet kan worden bij oorlogen en conflicten her en der in de wereld. Luchtmobiel, mariniers, pantserhouwitsers, apache helikopters, geavanceerde patriot raketten en marineschepen met raketschildtechnologie, het zijn allemaal top eenheden die ingepast in een groter geheel Nederland de status geven waarvan de Rob van Wijk's van deze wereld zeggen dat ze bang zijn die te verliezen. Er zijn wel twee problemen. Teveel verplichtingen leidt tot het verslijten van materieel en voorraden. Te vaak uitzenden zal er toe leiden dat nog meer middenkader het leger zal verlaten. Kennis en kunde verlaten dan de krijgsmacht. Logistiek en commandostructuren moeten op peil blijven om elders te kunnen interveniëren. Hillen kiest om het in zijn woorden te zeggen voor 'kort, krachtig en hoogwaardig' optreden en houdt ondanks de bezuinigingen een leger op poten dat dit kan.

Waarom willen de deskundigen na de Koude Oorlog eigenlijk een groot leger behouden? Eerst was het Al Qa'ida. Nu is het in hoofdzaak de onvermijdelijke aanstormende strijd om de grondstoffen die het vaakst genoemd wordt. Een strijd met opkomende machten als China en India en zelfs als Brazilië wordt genoemd. Er wordt niet gemeld dat de NAVO voorlopig nog goed is voor zo'n 70 procent van de defensie uitgaven in de wereld. Met onze kwetsbaarheid valt het dus wel mee. Dat de Chinese marine naar verwachting pas over een aantal decennia mee zal gaan tellen wordt niet genoemd. De Koude Oorlog is over en een grote vijand is in de verste verten nog niet te zien. Maar angst blijkt hier een raadgever die tot een hoger budget kan leiden.

Nederland moet helemaal niet in die Champions League willen spelen, ook niet met zes of zeven spelers. Ze kan zich beter richten op de breedte sport. Met andere woorden: een leger dat niet kort, krachtig en hoogwaardig optreedt, maar efficiënt, mild en met compassie. Dat betekent die grote zware fregatten er uit, geen Joint Strike Fighter, maar een vliegtuig voor luchtverdediging. Dat betekent geen trainingen contraterrorisme, maar communicatie in multinationale omgeving. De bezuinigingen gaan de goede kant op. Nu de inrichting nog kort, krachtig en waardig verbouwen naar een leger in dienst van mensen. Dat kan ook met minder geld.

Martin Broek

Geschreven voor Sargasso

Brief van Hillen

12 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Ik betwijfel of jouw optie ooit politieke realiteit wordt.

Jan de Stripman zei

Goed verhaal ! Als het gaat om de strijd om grondstoffen is het misschien ook een idee om eens serieus werk te maken van alternatieve energie. Daarin loopt ons land behoorlijk achter...

van kaas zei

Superwapens.. de natte droom van machtsbelusten. Superwapens horen alleen in handen van supermensen want anders gebeuren er snel ongelukken.

Maar de uitkomst van oorlog wordt niet beslist door superieuriteit van wapens. In Afganistan zal de superieure techniek het niet winnen. Er is nog iets anders wat meespeelt.

In de Volkskrant vandaag staat dat Kadaffi aan de winnende hand is omdat "hij simpelweg beschikt over te geavanceerde wapens." Het is de vraag of dat klopt. Een andere verklaring kan zijn dat Kadaffi meer steun heeft bij de bevolking maar dat is kennelijk een brug te ver. Alle berichtgeving is gericht op het kapot maken van Kadaffi. Dat begon al met de leugen van William Hague in Brussel dat Kadaffi zou zijn gevlucht naar Venezuela.

Superwapens in de handen van laag bij de grondse leugenaars met plunderzucht. Daar hebben we nu mee te maken.

Ron Roelandt zei

Ik blijf het geldweggooierij vinden. Als er toch zo nodig wapens moeten zijn, waarom gaat de NATO niet over op weapon-sharing? Al die lidstaten die ieder veel te veel van dat gevaarlijke spul hebben. Zoals gezegd, geld dat over de balk gesmeten wordt.

martin zei

Johan er is een ruime meederheid voor zware bezuinigingen en een vijfde van de zetels voor een dergelijk leger. Nu nog een beetje doortrekken. Sta op bij je pakken vandaan.

Jan dat zou al een flink stuk schelen. Er zijn nog wel meer grondstoffen dan brandstof.

Van Kaas heb jij goede gronden om de kritiek op Kadaffi te nuanceren. Geen moordpartijen in gevangenissen, geen bedreiging aan het adres van de inwoners van Bengazi? Dat een +/- de heft van de bevolking hem steunt is toch algemeen bekend?

Ron ja ooit schreef ik tien procent eraf en dat lijkt me nog steeds een goede slogan om het leger leger te maken en de bestedingen te verschuiven naar zinvoller investeringen.

Anoniem zei

Voor mij wordt het steeds moeilijker te volgen, dus ik ga er van uit dat je gelijk hebt.

Anoniem zei

Goed verhaal Martin heb de discussie gezien met jou inbreng op TV

martin zei

Antoinette op Sargasso komt er een boel commentaar. Echter steeds op wapentechnische dingetjes en daar gaat dit artikel neit alleen om.

Draver zelf was ik niet helemaal tevreden. Wat vond jij?

van kaas zei

Of ik goede gronden heb om de kritiek op Kadaffi te nuanceren? Ja. De kritiek op Kadaffi heeft niet als doel het beleid van Kadaffi te verbeteren maar om hem te vernietigen. Al het nieuws over Kadaffi, en dat is ruimschoots voorhanden, is kritiek op Kadaffi. Het wordt verspreid door de reguliere persbureaus. Dat is vanuit het perspectief van de Westelijke Sahara zeer opvallend. Want kritiek op de koning van Marokko wordt niet op die wijze verspreid. Integendeel, deze "gematigde" vriend van Europa wordt stelselmatig uit de wind gehouden. Datzelfde geld voor de koning van Saoedi-Arabië.
De oppositie tegen Kadaffi schijnt daarentegen geen kritiek op te roepen. In de eerste weken van de burgeroorlog bleef men spreken over "betogers" ook toen het al een poosje duidelijk was dat die betogers niet alleen met spandoeken waren bewapend. Dat die oppositie donkere Afrikanen bedreigden was ook niet echt een punt. Want men is partijdig, Kadaffi moet weg. Kritiek op Kadaffi dient dat doel. Het gaat niet om het democratiseren van de regering of de situatie van de mensenrechten en het gaat ook niet om het beschermen van de burgers. Het gaat om het vernietigen van Kadaffi en het installeren van een marionettenstaat (of staten) om toegang te krijgen tot de grondstoffen.

Martin, ik heb iets gehoord over een moordpartij in de gevangenis van Bengazi. Op de Belgische televisie zag ik een reactie van de Finse minister van Buitenlandse Zaken op het verzoek om steun aan de oppositie; hij zei dat degene die verantwoordelijk was voor de moordpartij in de gevangenis was overgelopen en dat dat het onzinnig zou zijn om juist een club met die figuur te gaan steunen.

Inderdaad heeft Kadaffi de inwoners van Bengazi bedreigd, en andersom is dat ook het geval. Dat is een interne kwestie. Er zijn veel van dit soort conflicten. Denk aan Jemen, Bahrein, en de koning van Marokko die de bewoners van de Westelijke Sahara voortdurend bedreigd... o nee.. verkeerde vergelijking want dat laatste is geen interne kwestie maar een dekolonisatie-probleem.

Toch zien we de Sarkozy, William Hague, Berlusconi en onze eigen Rutte/Wilders combinatie niet pleiten voor het beschermen van de burgers in Jemen, Bahrein of de Westelijke Sahara. En iedereen begrijpt best wel waarom. Het gaat niet om het beschermen van burgers, dat is maar een voorwendsel. De kritiek op Kadaffi heeft als doel om een basis te verschaffen voor dat excuus. Het eerste slachtoffer in de oorlog, zegt men, is de waarheid. En deze koloniale oorlog is al een hele tijd aan de gang.
Overigens heeft Fidel Castro mijn inziens een goede analyse gegeven van de kwestie.

van kaas zei

En is er een deskundige in de zaal? Ja.
Alan J. Kuperman, een professor op de University of Texas en auteur van “The Limits of Humanitarian Intervention’’ en co-editor van “Gambling on Humanitarian Intervention’’ is ook van mening dat het beschermen van de bevolking een leugenachtig voorwendsel is. Lees zijn artikel False pretense for war in Libya? in de Boston Globe.

Anoniem zei

Zover het de JSF betreft, trekt nu zelfs de Amerikaanse rekenkamer aan de bel.
- Kosten verviervoudigd
- Tot nu toe voldoet de JSF, Lockheed Martin dus, -sorry, Martin- slechts aan VIER procent van de gestelde eisen.

Dat NL duidelijk kiest voor meedraaien in de top van de 'nieuwe' geweldsspiraal kan men ook zien in het licht dat de dienstplicht niet is afgeschaft, maar opgeschort en kan in het kader van NATO verplichtingen direkt weer worden ingevoerd.
VSp

martin zei

VSp ik twitterde er al over. De Canadese oppositie tegen de JSF gebruikt het cijfer om aan te geven wat een moeras de JSF is.