dinsdag 18 november 2025

My tweets for November 2025

 Latest on top (updated regularly):
(https://twitter.com/martinbroek voor dagelijks vredesnieuws zie hier)

November 18

***
Germany has embarked on a colossal rearmament program for which it relies heavily on US industrial tech. This is particularly evident in the naval domain. The German Navy is seeking to acquire anti-aircraft missiles, including the latest US SM-6 Block 1.

The missile is primarily intended to equip F127-class air defense frigate. These anti-aircraft vessels are based on the American AEGIS architecture, notably the AN/SPY-6 radar from RTX (formerly Raytheon. 
https://www.meretmarine.com/fr/defense/l-allemagne-en-discussion-pour-acheter-des-missiles-antiaeriens-americains-sm-6

#Damen mentioned a loser.

***
Bewoners in #Vlissingen #weggepest door bedrijf dat voor veiligheid moet zorgen. Voor wie?

Sinds de aanlegsteiger van #Damen een feit is, krijgen we steeds meer het gevoel dat we hier worden weggepest. Herriemakende aggegraten, de kade die ineens hele... https://www.ad.nl/vlissingen/sloop-van-huurwoningen-op-t-eiland-komt-hard-aan-we-wilden-hier-nooit-meer-weg~a09bb63b/

***
See for the investigative article on (false) letterbox firms, financial donations despite rules that ban funding “directly or indirectly” from a foreign government.
https://www.declassifieduk.org/israeli-weapons-firm-set-to-close-uk-wing/

Retweet with comment @declassifiedUK: NEW -- Israeli weapons firm set to close UK wing by @martinrw Israel’s state-owned arms company, Rafael, is disbanding its UK

***
#Germany used as a example for the wrong policy

Berlin to resume #arms exports to #Israel next week; Foreign Minister Gideon Sa’ar urges others to follow. https://www.timesofisrael.com/germany-to-resume-arms-exports-to-israel-next-week-saar-urges-others-to-follow/

UN reminds Germany of legal duties after Berlin lifts arms export curbs on Israel.
'We reiterate that third States have a responsibility to ensure respect for international humanitarian law,' says OHCHR spokesperson. https://www.aa.com.tr/en/europe/un-reminds-germany-of-legal-duties-after-berlin-lifts-arms-export-curbs-on-israel/3746999

***
Unilaterally?

The #US has further #relaxed its Missile Tech Control Regime #MTCR implementation guidelines when it comes to the export of #drones.

IISS expects more countries to follow and consider re-interpreting their implementation of MTCR-regime. https://www.iiss.org/online-analysis/missile-dialogue-initiative/2025/11/the-united-states-updates-its-missile-technology-control-policy-to-facilitate-uav-exports/

***
The ease with which States work together withe the horrible is shocking.

#Israel signs weapons deal with #Albania to boost domestic arms production.
#Elbit Systems leads the deal as governments quickly resume business with Israel after the Gaza ceasefire.
https://thecradle.co/articles-id/34329

Je kan dit ook omdraaien.

Het is ongemakkelijk, maar voorlopig kunnen we in Europa niet zonder Israëlische wapensystemen en daarom moeten we doorgaan met de #aankopen uit #Israël. Dat zegt Derk Boswijk, Tweede Kamerlid voor het #CDA. https://jonet.nl/cda-voorlopig-doorgaan-met-wapenhandel-israel/

PRESS RELEASE: #MILIPOL, Macron, Israel and the genocide

President #Macron authorized 38 #Israeli arms companies to exhibit their weapons at the Milipol trade fair, which opens today, November 18, 2025, at Paris Nord Villepinte...
https://aser-asso.org/milipol-macron-israel-et-le-genocide/

November 17

***
An example of the moral failure in Western European arms export policies:

The German government will lift an order suspending some weapons sales to Israel from 24 Nov. and revert to flexible case-by-case reviews in decisions on arms exports. https://www.reuters.com/world/europe/germany-resume-arms-exports-israel-nov-24-2025-11-17/

***

#Damen

New funding gives the German government room to maneuver:

  • terminate the #F126 contract if Damen cannot transfer the project to the German #NVL Group;
  • order another class of ship;
  • or instruct NVL to continue building the F126.

https://militarnyi.com/en/news/germany-s-shipbuilding-crisis-bundestag-approves-financing-for-alternatives-to-f126-frigates/

https://www.hartpunkt.de/bundestag-stellt-78-milliarden-euro-fuer-f126-alternative-bereit/

[Analysis] F126: €7,8 billion for a possible Plan B that weakens and threatens #Damen. https://meta-defense.fr/en/2025/11/14/f126-frigates-deutsche-marine-damen/

***
Crocodile tears on Sudan

Months in the making, potential #A400M industrial deals to place more work into the #UAE are ready and just awaiting the triggering event—governments signing on the dotted line to buy the military transport, #Airbus says. https://aviationweek.com/defense/supply-chain/a400m-industrial-deals-uae-partners-ready-signing-airbus

Sudan urges EU: Stop selling arms to UAE amid massacre claims. https://www.politico.eu/article/sudan-urges-eu-stop-selling-weapons-uae-civil-war/

A timely demand also because the civil military Dubai Airshow 2025 has just started.

#Australia is selling arms at a weapons fair in #Dubai. Are they destined to be used in #Sudan atrocities? https://www.theguardian.com/australia-news/2025/nov/16/australia-dubai-international-airshow-defence-weapons-arms-fair-sudan-uae

November 15

***
In Knack

  • ‘Niet de diplomatie maar de straat herinnert het internationaal recht aan zijn bedoeling’
  • Solidariteit een werkwoord is dat zich niet laat begrenzen;
  • deugdzame intenties zonder actie zijn betekenisloos;
  • verantwoordelijkheid moet worden opgeëist.

https://www.knack.be/nieuws/belgie/maatschappij/niet-de-diplomatie-maar-de-straat-herinnert-het-internationaal-recht-aan-zijn-bedoeling/

***
British PM Keir #Starmer is reportedly urging #Poland to award a multi-bn-€ #submarine contract to the Swedish military company #Saab, a deal that may involve UK firm #Babcock, according to sources.
https://anewz.tv/world/world-news/15325/uk-lobbying-poland-to-buy-swedish-submarines-sources-say/news

It seems German #HDW has the strongest position.

***
US Exposes Network Supplying Iran’s Drone and Missile Programs – Ukrainian Firms Among Those Sanctioned

The US Treasury Department said that parties in Ukraine, Iran, UAE, Turkey, China, Hong Kong, India & Germany would be targeted by the designations.
https://www.kyivpost.com/post/64122

***
Nexperia civil war erupts as firm’s Chinese and Dutch arms trade blows.

Fiery exchange raises tension further ahead of crunch government talks in the Chinese capital next week aimed at resolving the stand-off.
https://www.scmp.com/news/china/article/3332895/nexperia-civil-war-erupts-chinese-and-dutch-arms-trade-blows

***
US President Donald Trump is expected to approve a deal allowing Saudi Arabia to acquire dozens of F 35 Lightning II stealth fighter jets despite serious Pentagon concerns, according to a report from Bloomberg News citing a White House official.
https://www.aerotime.aero/articles/trump-f35-sale-saudi-arabia

Pentagon intelligence warns that selling 48 F-35s to Saudi's could expose US’s most classified stealth technologies to China, reshape the Middle East military balance, and accelerate Beijing’s fifth-generation fighter programs across the Indo-Pacific.
https://defencesecurityasia.com/en/f35-saudi-arabia-china-risk-pentagon-warning/

#Trump said the US will sell the F-35 fighter jet to #Saudi Arabia, marking a significant shift in American defense policy in the Middle East.

And how do the partner nations in the #F35 project regard this step? 
Will they continue to deliver components?
https://www.aerotime.aero/articles/us-f35-sale-saudi-arabia-trump

***
Nederland gaat ook de komende tijd geen F-35-onderdelen aan Israël leveren. Dat schrijven demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel en demissionair staatssecretaris Buitenlandse Handel Aukje de Vries in een brief aan de Tweede Kamer.
https://fd.nl/politiek/1577711/levering-vanf-35s-aan-israel-blijft-komende-tijd-nog-bevroren

Kabinet informeert de Tweede Kamer over de opvolging van de uitspraak van de Hoge Raad der Nederlanden over de cassatieprocedure van de Staat tegen Oxfam Novib c.s. over de uit- en doorvoer van F-35-onderdelen vanuit Nederland naar Israël.
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2025/11/14/kamerbrief-inzake-wapenexportcontrole-israel-herbeoordeling-uit-en-doorvoer-f-35-onderdelen
Intussen:

#Nederland afhankelijk van #Israëlische wapens en bestelt er steeds meer: 'Mogelijk getest op Palestijnen' https://wnl.tv/2025/11/14/nederland-afhankelijk-van-israelische-wapens-en-bestelt-er-steeds-meer-mogelijk-getest-op-palestijnen

The Rights Forum: Voorlopig geen Nederlandse F-35-onderdelen naar Israël, beslist kabinet

De Hoge Raad dwong het kabinet te beoordelen of de levering van F-35-onderdelen aan Israël in lijn is met internationaal recht. Het antwoord is negatief. Maar voor hoe lang?
https://rightsforum.org/voorlopig-geen-nederlandse-f-35-onderdelen-naar-israel-beslist-kabinet



***

Retweet @SiaKordestani: AI made me a list of recent Israeli arms exports to Europe.

November 14

***
Now we're talking

#SIPRI releases a paper that presents actionable recommendations for the United Nations, states and civil society to help reverse the trend of increasing military #spending and to reallocate resources towards #sustainable development.

https://www.sipri.org/publications/2025/policy-reports/rebalancing-military-spending-towards-achieving-sustainable-development

***
As if #Elbit isn't based in an Apartheid State violating International Law it considers the potential to sell military products in the #US.

Elbit is hoping that producing its SIGMA artillery sys wholly in America will help it win a key US Army contract​. https://plus.shephardmedia.com/analysis/decisive-edge-is-us-manufacturing-key-to-elbits-chances-in-major-artillery-competition/

***
Podcast over indirecte wapenhandel naar Soedan. @sarahdobbe van de @SP pleit daarin voor acties tegen bondgenoot de #VAE die op tal van manieren misbruik maken van de oorlog in #Soedan, bijvoorbeeld geen wapens meer leveren van #wapens.

Helder verhaal.
https://npo.nl/luister/podcasts/69-de-nieuws-bv-politiek/133280

Verder ook algemene informatie over Nederlandse wapenhandel door journalist Eline Coppes, die er onderzoek naar deed. Nederland lapt de wapenexportregels aan zijn laars als dat om (economische) belangen beter uit komt.

US Secretary of State Marco Rubio has called for international action to cut off the supply of weapons to Sudan's paramilitary RSF. 
https://www.bbc.com/news/articles/c17p1nwy7q8o

Will this influence the enormous arms sales to the Emirates? https://www.dsca.mil/Press-Media/Major-Arms-Sales/Tag/89652/united-arab-emirates

***
6 activists staged a protest at Berlin’s Brandenburg Tor & unfurled a banner: “Never again genocide … Freedom for Palestine.” The action underscores growing pressure on German leaders to reconsider their foreign policy stance amid mounting public outrage.
https://ilkha.com/english/world/protesters-climb-brandenburg-gate-to-condemn-germanys-gaza-policy-491279

November 13

***
The #Dutch Coast Guard #Kustwacht is to deploy the Enforcer, a #Damen FCS 5009 type, to maintain its capabilities until a new generation of Coast Guard ships becomes operational.

Vessel is being chartered in by the Rijksrederij, part of #Rijkswaterstaat. https://www.marinelog.com/news/netherlands-coast-guard-to-deploy-chartered-in-damen-fcs-enforcer/

***
At the time the US lifted its ban on arms exports to Cambodia, Thai academics discuss desired politcies by Bangkok after 7th Thai military stepped on a landmine.
(Source: Vietnam News Gazette, 111125, not available, yet)
See also: https://www.channelnewsasia.com/asia/thailand-cambodia-halts-peace-deal-landmine-injures-5457566

***
#Myanmar says it has commissioned #Russian Mi-38T heli's and #Chinese Y-8 aeroplanes into its air force as the two nations continue to supply the military-run regime with equipment despite international pressure to end its bloody civil war.

***
#Rheinmetall operates at 4 #Swiss sites: in #Oerlikon, Wimmis, Studen and Altdorf. In Wimmis, propellants for ammo are produced (together with Ruag), in Studen Gepard tank shells, in Altdorf ammunition for air defence and in Oerlikon the Skyranger system.
https://www.handelszeitung.ch/politik/die-oerliker-rheinmetall-ist-von-blochers-zusage-abhangig-880654

***
What would a swift takeover of (#German Naval yards) #GNYK mean for the Navy's crisis-plagued #F126 frigate project. GNYK had been selected by the prime contractor #Damen (#Vlissingen, Netherlands) to build the forward sections and assemble the hulls of the 6 frigates. 

Damen Naval in the #Netherlands was awarded the contract in 2020. However, the project has been in #crisis for over a year. If Damen were to sell GNYK to #TKMS, it would also have to find a new partner for the project, with a sufficiently large dock. https://www.kn-online.de/wirtschaft/regional/spektakulaere-fusion-in-kiel-gnyk-vor-uebernahme-durch-tkms-XHJTYEB5E5HWJHKXJJFKAPUL2U.html

Back to reality ↑

***
Pep talk (only in English) by #Dutch secretary of Defence at Thales Netherlands. He ends his speech in style and grandeur, with his own version of Vegetius words:

European countries are investing billions in new capabilities, and we want that money to land here – in Dutch hand, in Dutch factories, to support Dutch minds. That is how we prepare for war. That is how we preserve peace.
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/toespraken/2025/11/11/toespraak-staatssecretaris-tuinman-bij-supplier-day-thales

***
To make the world a safer place?

A #Swiss parliamentary committee has recommended allowing #arms #exports to countries involved in armed conflicts. The decision was supported by 16 members against 9, with the final decision to be made by the Senate. https://unn.ua/en/news/swiss-committee-supports-allowing-arms-exports-to-conflict-zones

At the beginning of the week, the Swiss Security Commission decided to unconditionally allow arms exports to NATO countries. It wants to dispense with rules for re-exports. This removes the so-called NATO blocker. Final decision in December by Parliament. https://www.handelszeitung.ch/politik/schweizer-qualitatsrustungsprodukte-mussen-heute-in-einzelteile-zerlegt-exportiert-werden-880658

Switzerland’s policy nonalignment has deep roots. The country is not a member NATO or EU, and it joined the UN only in 2002. That distance was a strength — allowing the Swiss to host international organisations and mediate conflicts without taking sides. https://www.theparliamentmagazine.eu/news/article/how-neutral-can-switzerland-remain

***
A Berlin court on Wednesday rejected lawsuits filed by Gaza residents seeking to halt German arms exports to Israel, dismissing the cases on procedural grounds rather than examining whether the weapons deliveries violated international law. https://www.anews.com.tr/europe/2025/11/12/german-court-rejects-legal-challenge-to-halt-arms-exports-to-israel

All cleared, all forgotten, solution reached?

More than a month after the ceasefire agreement in the #Gaza Strip, #Israel is urging the #German government to lift restrictions on #arms exports to Israel.

https://www.sueddeutsche.de/politik/nahost-liveblog-news-waffenembargo-israel-deutschland-li.3336216

(The Israeli military has destroyed more than 1,500 buildings in Gaza since the ceasefire agreement took effect last month, according to satellite imagery released on Wednesday. https://en.tempo.co/read/2065303/satellite-images-show-israel-destroyed-1500-buildings-in-gaza-after-ceasefire)

Palestinian NGO cannot appeal UK court ruling over F-35 parts to Israel. The UK Court of Appeal ruled that the export of F-35 components was a matter of national security for which the government, not an NGO, was responsible. https://www.jpost.com/international/article-873636

***
Authorities in #Romania have arrested a former senator for allegedly attempting to offer a 1 million-euro #bribe to the country’s defence minister to facilitate an #arms deal that could be fraudulently financed by a #EU program.

November 12

***
Arms embargo?

#UN Sec-Gen Guterres confirmed that the extension of maritime inspection authorisation under Resolution 2780 (2025), the illegal flow of weapons and military equipment remains widespread, fueling rival factions & armed groups across #Lybia. https://apanews.net/libya-unsc-to-vote-on-renewing-maritime-inspection-mandate/

***
Romanian Minister of Economy: We are trying to make the #Damen #Mangalia shipyard more #attractive to potential investors, through #military orders #financed from the #EU's #SAFE loan.
https://www.profit.ro/povesti-cu-profit/auto-transporturi/ministrul-economiei-incercam-sa-facem-santierul-damen-mangalia-mai-atractiv-pentru-potentialii-investitori-prin-comenzi-militare-finantate-din-creditul-safe-de-la-ue-22234180

***
Die Waffenlieferungen von Deutschland an Israel werden teils heftig kritisiert.

Palestinians see Germany's arms deliveries as a violation of international law and are taking legal action. One plaintiff emotionally explains why.
https://www.mz.de/panorama/waffenlieferungen-nach-israel-palastinenser-klagen-4147450

***
How weapons delivered to
#Ukraine end up in #criminal organizations. Specialists in the field of "criminal organizations" estimate that 500,000 #firearms – primarily submachine guns & submachine guns – have already been sold from Ukraine to criminal organizations. 60% of the weapons delivered to Ukraine, they estimate, have already disappeared from Ukraine.' See https://globalbridge.ch/so-landen-die-an-die-ukraine-gelieferten-waffen-in-kriminellen-organisationen/

Similar articles previously published led to counter views. This was earlier published in Italian on Rai News https://www.rainews.it/articoli/2025/11/dalle-trincee-al-mercato-nero-le-mafie-fanno-affari-con-le-armi-scomparse-dallucraina-61e7a2ba-5aca-4d43-9ff2-dab2e8ebb415.html

***
Russian arms exports have plummeted sharply as producers prioritize supplying the Russia's forces for the conflict in Ukraine. Pavel Luzhin, a military expert, reported a staggering 92% drop in exports, which are crucial for Russia's hard currency revenue.
https://www.msn.com/en-us/news/world/russian-arms-exports-collapse-by-92-as-military-industrial-complex-has-failed/ar-AA1vb0sH

***
Outside the #QinetiQ & MoD testing site at Aberporth calls for more scrutiny of the company’s role in arms development. Activists cited a report linking QinetiQ’s largest shareholder, Chr. Harborne, to Reform UK & Nigel Farage through major donations.
https://pembrokeshire-herald.com/126330/protest-targets-qinetiq-aberporth-over-links-to-gaza-conflict-and-reform-uk/

November 11

***
#UK is no longer sharing #intelligence with the #US about suspected drug trafficking vessels in the #Caribbean because it doesn't want to be complicit in US military strikes and believes the attacks are illegal, sources familiar with the matter told #CNN.
https://edition.cnn.com/2025/11/11/politics/uk-suspends-caribbean-intelligence-sharing-us

***
The directors of the Basque metallurgical company Sidenor have been accused of smuggling, and of a crime of participation as an accomplice in a crime against humanity, as set out in articles 29 & 607 bis and of genocide in article 607 of the Penal Code.

According to the ruling, the judge stated that Sidenor was aware that #IMI was engaged in the manufacture of armaments. The sale was carried out "without communicating it to the Government & without registering it in the corresponding registry"

https://www.publico.es/internacional/presidente-dos-directivos-sidenor-declararan-venta-acero-empresa-armas-israeli.html

In Court 121125

***
#Glasgow #UniversityChallenge student Hannah Taylor found not guilty. Together with a partner she was calling for the University of Glasgow to divest from the #arms trade over its #links with #Israel and violence in #Gaza. Taylor was arrested at the time.
https://www.heraldscotland.com/news/25613005.glasgow-university-student-hannah-taylor-found-not-guilty-protest/

***
The delivery of 3 Apache attack heli'ss to India returned to the US with the Apaches still onboard, after a long stopover in the UK. A Boeing spokesperson told the company was looking into “logistical issues”. What those issues were remains unclear.
https://www.twz.com/air/ah-64-apaches-make-mysterious-return-to-u-s-on-their-delivery-flight-to-india

***
#Angola and #EDGE Group near border security deal

EDGE will provide advanced solutions and operational support to Angola’s Ministry of Interior, marking a significant milestone in deepening #UAE–Angola defence and national security cooperation. https://www.military.africa/2025/11/angola-and-edge-group-near-border-security-deal/

***
Wie wint bij de opgeblazen dreigingsnalyses?

#Duitsland zal bijna 'n miljard € uitgeven aan de aanschaf van 20 extra militaire heli's bij #Airbus, die worden over een periode van 2 jaar vanaf 2027 geleverd. Zo blijkt uit een regeringsdocument.
https://nl.marketscreener.com/beursnieuws/duitsland-koopt-20-extra-helikopters-bij-airbus-voor-eur1-miljard-ce7d5fdbdf8af324

***
Anti-genocide activists shut down Ferra factory
It has been reported that Ferra Engineering in Tingalpa (Brisbane, Queensland) manufactures more than 100 components for F-35 fighter jets, including weapon adapters that carry and release bombs.
https://www.greenleft.org.au/2025/1442/news/anti-genocide-activists-shut-down-ferra-factory

***
To defend the Erdocracy, fatten own pockets, both?

One major upside for the Eurofighter EFA consortium, should be the wave of additional contracts because of the export to Turkey. Ankara's example may create orders by other customers. https://breakingdefense.com/2025/11/eurofighter-ceo-says-turkish-order-could-serve-as-wake-up-call-for-additional-exports/


November 10

***

Een mooi boek, fijn om te lezen, en vol informatie. Mijn bespreking hier:

***
#Soedan. „zonder buitenlandse steun zou deze oorlog niet bestaan.” Volgens VN-onderzoek leveren de #VAE, een #bondgenoot van de VS en Europa, wapens aan de #RSF. #Nederland gaf in 2024 nog voor €5,7 miljoen aan wapenexportvergunningen af voor de VAE.
https://www.nrc.nl/nieuws/2025/11/09/demonstranten-in-utrecht-richten-hun-blik-op-soedan-en-op-de-landen-die-het-geweld-in-stand-houden-a4912201

A UN arms #embargo on weapons shipments to the Darfur region has been in place since 2003, and yet weapons and munitions manufactured in the #UK, #Bulgaria and #Canada among others have been used.

Tough questions are rightly being asked as to how these weapons have ended up there, and mounting evidence points to the United Arab Emirates. The #UAE angrily denies supporting and arming the RSF, but solid reporting from e.g. the WP and NYT - citing diplomats, analysts and satellite imagery - suggests otherwise. https://www.thenational.scot/comment/25608062.sudan-slipped-quietly-headlines-civil-war-rages/

Parliaments in countries that serve as the main points for the #UAE to import #weapons must hold their governments accountable and demand decisive action. Civil society should intensify pressure and shine a relentless light on this dangerous trade. https://countercurrents.org/2025/11/how-the-uae-is-re-exporting-arms-to-sudan/ #Sudan

November 9

***
Orders for more #Damen naval vessels for #Pakistani navy may be expected: "the PN could potentially acquire four additional OPVs".
https://quwa.org/pakistan-navy-news/why-a-bigger-merchant-navy-is-forcing-pakistans-navy-to-invest-in-patrol-vessels/

***
While governments neglect their duty to prevent genocide, citizens take action.

A group of activists chained themselves to railway tracks at the Port of Hamburg in Germany to protest the government’s arms exports to Israel. https://www.middleeastmonitor.com/20251108-activists-chain-themselves-to-railway-tracks-in-hamburg-to-protest-german-arms-exports-to-israel/

November 8

***
Invest in militarism & forget the stressing global problems or shortages in society.

Article about the growing importance of quantum tech, the need to open up the defence industry to start-ups & the security policy consequences of the current turnaround. https://militaeraktuell.at/en/defense-strategy-consultant-rolofs-calls-for-opening-up-the-defence-industry-to-start-ups/

***
Hmmm, wtf?

The French #government is not able to independent decide on its role in the next-generation fighter jet project #FCAS, as its aviation #company #Dassault "also plays an obviously central role," German MoD Boris Pistorius told media on Friday. https://www.euractiv.com/news/france-cant-override-dassault-ceo-on-fcas-says-german-defence-minister/

***
#Damen #Mangalia Shipyard could be sold. The yard has debts of hundreds of millions of euros and creditors will recover their money. Despite this situation companies line up to submit purchase offers. [in Romanian]
https://www.europafm.ro/santierul-naval-damen-mangalia-ar-putea-fi-vandut-mai-multi-investitori-s-au-aratat-interesati-de-preluarea-afacerii/

***
De nw. #NLR CEO Van der Veen staat aan het hoofd van een bedrijf dat aan de "wereldtop" staat als het gaat om "kennis en kunde" (de Koreanen komen langs.) NLR is betrokken bij ontw. satelieten voor de krijgmacht en 'samenwerking' tussen drones/F-35. (Interview Telegraaf 081125)

***
Defensie, kennisinstituten en innovatieve bedrijven presenteerden woensdag en donderdag hun nieuwe ideeën en technologieën tijdens hét innovatieplatform van Defensie: Purple NECtar/Innovation in Defence. Thema luidde ‘Innovate, Integrate, operate’.
https://magazines.defensie.nl/defensiekrant/2025/42/01_purplenectar_42

***
Arms with the logo of a #Canadian arms producer seen in the hands of a paramilitary group in #Sudan responsible for massacres of civilians, analysis by CBC’s visual investigations unit has found. With images and describetion what & how arrived at the #RSF.

https://www.cbc.ca/news/world/sudan-rsf-massacres-canadian-rifles-sterling-cross-9.6969856

MP: Swedish exports enable mass murder in Sudan. Since the #UAE supports the militia in #Sudan, #Sweden should immediately cease its arms exports to the country, representatives of the Green Party write in a debate article in Svenska Dagbladet. https://swedenherald.com/article/mp-swedish-exports-enable-mass-murder-in-sudan 

***
Speeding up the US process of approving & delivering arms to allies, while reducing regulations that would require a more detailed assessment of how those weapons might be used, could open the door to increased misuse and diversion of US-supplied weapons.
https://www.forbes.com/sites/williamhartung/2025/11/06/when-it-comes-to-buying-weapons-at-the-pentagon-speed-can-kill/

***
Oplossing in #Nexperia-crisis lijkt dichterbij te komen Peking staat de uitvoer van Nexperia-chips weer toe. In ruil zou Nederland bereid zijn de ingreep op te schorten waarmee het de controle verkreeg over het bedrijf.
https://fd.nl/bedrijfsleven/1576993/oplossing-in-nexperia-crisis-lijkt-dichterbij-te-komen

November 7

***
The #Trump administration is considering a #Saudi Arabian request to buy 48 #F35s, the deal has cleared a key Pentagon hurdle ahead of a visit by Crown Prince MbS alias "the butcher".

https://oodaloop.com/briefs/arms-trade/saudi-arabias-request-to-buy-f-35-jets-clears-key-pentagon-hurdle/

How about components from F-35 production partners? (https://www.f35.com/f35/global-enterprise.html)

***
Arms control and foreign policy

The US lifted an embargo on defense trade with Cambodia. Joe Biden, imposed the ban on arms exports to Cambodia in 2021, citing the growing influence of China's military there, as well as human rights and alleged corruption.
https://www.reuters.com/world/asia-pacific/us-lifts-arms-embargo-cambodia-after-trump-oversees-ceasefire-deal-2025-11-06/

***
Militarisation at full speed

NATO Secretary General Mark Rutte has claimed that the military bloc is now outproducing Russia in ammunition, citing dozens of new production lines and the highest output "in decades."
https://www.irishsun.com/news/278678799/nato-now-outproducing-russia-in-ammo-rutte

***
#Nobelprijs voor Vrede wordt steeds minder waard.

VRT:

Vredesduif die oproept tot militaire actie? Steun van Nobelprijswinnares voor Trumps strategie tegen Venezuela wekt verbazing. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/11/06/nobelprijswinnares-maria-corina-machado-steunt-trumps-militaire/

Hoe zit het met vroegere Laureaten? Hebben die hun stem al laten horen?

November 6

***

Activisten van Fok #Fokker hebben donderdag 't hoofdkantoor van Fokker in #Papendrecht bezet. Ze eisen dat het bedrijf stopt met het maken van onderdelen voor het F-35 gevechtsvliegtuig dat wordt ingezet bij #Israëlische aanvallen op #Palestijnse gebieden.
https://www.ad.nl/papendrecht/politie-beeindigt-bezetting-hoofdkantoor-fokker-29-activisten-met-nummers-op-het-voorhoofd-afgevoerd~a210e4b1/

De politie zegt na vragen over het nummeren van de activisten te 'begrijpen dat het vragen oproept', laat een woordvoerder weten. Organisaties als Controle Alt Delete en Amnesty staan afwijzend t.a.v. de aanpak. AD/De Dortenaar 11/11/25

Enkele cliënten van advocaat Jebbink hebben hem laten weten een klacht tegen de politie in te willen dienen. Als expert demonstratierecht maakte hij zich kwaad over de zeer zichtbare cijfermarkeringen. ,,Ze zijn als vee behandeld'', zei hij tegen het AD. https://www.pzc.nl/dordrecht/klacht-tegen-politie-voor-behandeling-demonstranten-fokker-bezetting-in-de-maak~a031a1bf/

***
To protect children in war zones, legal standards must be enforced, protective missions are needed, and targeted funding for health and education is required. Furthermore arms exports should be stopped if there is an overriding risk to children's rights. https://www.tagesschau.de/ausland/afrika/kinder-konfliktgebiete-102.html

***
Because of strict #Swiss regulations Saltech's parent company, the Czech Colt CZ Group, decided to continue production of NATO-standard machine gun ammunition in #Hungary and will produce NATO's machine gun #ammunition. https://dailynewshungary.com/hungary-host-foreign-ammunition-factory/

***
Sudan accuses UAE of arming RFS, warns of military action if talks fail

"If the international community truly wishes to demonstrate its commitment to peace and humanity in Sudan, it must act decisively to stop the flow of weapons, mercenaries, and financing to this militia; enforce the existing arms embargo, and hold accountable all those state or non-state actors who enable such grave violations."

https://nation.africa/kenya/news/africa/sudan-accuses-uae-of-arming-rsf-warns-of-military-action-if-talks-fail-5254590

***
According to members of ASEAN Parliamentarians for Human Rights #APHR and #MEPs the EU's existing arms embargo on #Myanmar must be rigorously enforced/ broadened. They also call for a ban on #aviation fuel to incapacitate the junta's airstrikes. https://aseanmp.org/publications/post/joint-statement-aphr-and-european-parliament-members-call-for-stronger-eu-action-to-reject-myanmar-juntas-elections-and-prioritize-humanitarian-protection/

***
#Chipwar

#Nexperia saga sees wary #German auto firms scramble to mitigate chip shortage

Volkswagen, Aumovio and ZF among companies eyeing either exemptions, alternate sources or temporary cuts as #China weighs export relaxations.
https://www.scmp.com/economy/global-economy/article/3331748/nexperia-saga-sees-wary-german-auto-firms-scramble-mitigate-chip-shortage 

***
Dogs again

#Israeli military purchases, including attack dogs, are expected to weigh heavily when the #Netherlands' #court of appeal issues a ruling on Thursday over claims the #Dutch state failed in its duty to prevent #genocide in #Gaza. https://www.thenationalnews.com/news/europe/2025/11/06/dogs-used-in-israels-war-crimes-at-heart-of-dutch-genocide-case/

Dutch court rejects bid to halt arms exports to Israel over Gaza war

Hague Court of Appeal says gov’t has ‘considerable discretion’ to determine foreign policy, national security issues. https://www.aljazeera.com/news/2025/11/6/dutch-court-rejects-bid-to-halt-arms-exports-to-israel-over-gaza-war

November 5

***
#Brazil’s ties to #Israel’s military-industrial complex #MIC take the form of both imports from, and exports to, Israel, as well as investment by Israeli military companies in the Brazilian military sector. In regard to the former, Brazil increased its imports of Israeli arms between 2010 and 2019, receiving jets, drones, missiles, and command systems. While data on military purchases is not easy to find, official figures indicate that in 2024 Brazil spent at least USD 167 million on military machinery, arms and ammo from Israel.
Source: From the Favelas and Rural Brazil to Gaza How militarism and greenwashing shape relations, resistance, and solidarity with Palestine in Brazil by Andressa Oliveira Soares
https://www.tni.org/en/article/from-the-favelas-and-rural-brazil-to-gaza

***
Voor wapenhandel gaat er niets boven Rotterdam!

"NEDS 2025: De grootste defensiebeurs van de Benelux groeit verder - bent u erbij," vraagt de liason tussen militaire industrie en overheid NIVD.

https://web.apsis.one/wve/0abd48d4-c3e7-416c-9288-00aa30d045fc

Voor een tegengeluid, zie https://actie.degoedezaak.org/petitions/oorlogprofiteurs-niet-welkom-in-rotterdam-stop-de-neds-wapenbeurs

***
#Rheinmetall’s $345M #Lithuania Megaplant: NATO’s New Arsenal on Russia’s Border. This plant is part of a European expansion by Rheinmetall.
https://united24media.com/latest-news/rheinmetalls-345m-lithuania-megaplant-natos-new-arsenal-on-russias-border-13096 (United24 Media is in 2022 opgericht door het Oekraïense Ministerie van Digitale Transformatie.)

***
#Raytheon/RTX considering building #Amraam missiles (
https://en.wikipedia.org/wiki/AIM-120_AMRAAM) in Netherlands according to Dutch government letter (https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2025/11/03/nederland-gaat-mogelijk-amerikaanse-luchtverdedigingsmunitie-produceren). https://nltimes.nl/2025/11/04/arms-manufacturer-considering-building-amraam-missiles-netherlands

US competition from inside for the position of the European #MBDA #Meteor?

Raytheon will explore the possibility of manufacturing its AIM-120 advanced medium-range, air-to-air missile in the Netherlands, after the United States gave the green light for a feasibility study, the Dutch Ministry of Defence said. https://www.defensenews.com/global/europe/2025/11/04/netherlands-mulls-local-production-of-raytheons-amraam-missile/

Netherlands choose AMRAAM over Europe's Meteor — what's logic behind it? Meteor outperforms the AMRAAM in range, yet the Netherlands chooses to localize Raytheon's missile production. https://en.defence-ua.com/analysis/netherlands_choose_amraam_over_europes_meteor_theres_solid_logic_behind_it-16381.html

The answer: the AMRAAM fits into the the F-35 and the Meteor not yet.

November 4

***
Dutch delivered 18 surplus F-16's to Romania.
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2025/11/03/formele-overdracht-f-16s-aan-roemenie-een-feit

Cost of 18 F-16s? One Euro.

However, the devil is in the details. A Value Added Tax of €21 million, has been levied on the total purchase of 1 Euro. This cost includes the aircraft and the logistics support package for its operation. https://www.eurasiantimes.com/eighteen-f-16-fighter-jets-for-1-euro-why-did-netherlands/

***
Friedrich Merz is well aware of the Germany's outstanding importance. Erdogan, in turn, wants to deepen economic relations and make the rapprochement with the EU irreversible. And he hopes for more arms exports to Turkey. So it's a give and take in Ankara.
https://rp-online.de/politik/deutschland/kanzler-trifft-praesidenten-merz-und-sein-behutsamer-kurs-bei-erdogan_aid-137958591

***
The friends in Tel Aviv

Annual #Israeli military exports to #African nations embroiled in #conflict are estimated between $200m and $400m, supplying drones, artillery and surveillance tech to Cameroun, Chad, the DR Congo, Rwanda, and South Sudan. https://peoplesdailyng.com/israels-friendship-with-no-benefits-to-africa-2/

***
A view from Pakistan on the civilised Western world: Israel's enablers.

The sound is a mixture of disappointment, anger, 'we know them for centuries' and frustration. In any case western policies are here more seen as a quagmire than as moral high ground. https://www.thenews.com.pk/latest/1355330-israel-s-enablers

***
The Dutch #navy officially opened a new drone workshop at the #Netherlands Aerospace Centre #NLR in Marknesse. The workshop may strengthen collaboration between the MoD and NLR in the field of #drones and maritime technology.
https://www.nlr.org/newsroom/nieuws/royal-netherlands-navy-opens-drone-workshop-at-nlr-marknesse/

***
How Gulf states are powering Turkey’s Eurofighter ambitions After years of political deadlock over the sale of Eurofighters to Turkey, Ankara appears to be nearing success with pending deals for new and secondhand versions of the aircraft.
https://www.al-monitor.com/originals/2025/10/how-gulf-states-are-powering-turkeys-eurofighter-ambitions

***
Defensie heeft kanonnenvoer nodig en kijkt naar het onderwijs. Er komt 'n trainingsprogramma dat studiepunten oplevert. Studentenbonden & docenten zijn bezorgd: Het mag niet zo zijn dat studenten denken: ik ga lekker wat survivallen voor studiepunten.
https://www.nrc.nl/nieuws/2025/11/02/op-zoek-naar-extra-reservisten-marcheert-defensie-het-onderwijs-in-a4911165

***
#Activists across 8 countries (UK, France, Germany, Austria, Spain, Netherlands, Italy & Taiwan) smashed windows and sprayed paint over the offices of Allianz, an Israeli arms insurer for underwriting #Elbit Systems, #Israel’s main arms supplier.
https://dorseteye.com/activists-across-eight-countries-hit-back-at-genocide-funding-allianz/

***
As the drama over the Franco-German-Spanish #FCAS nears its climax, #Airbus is sketching out what is to come in case #Dassault Aviation prompts a French exit. #Sweden and #Poland could be potential bedfellows for a next-generation fighter. [Paywal]
https://aviationweek.com/defense/budget-policy-operations/debrief-could-poland-sweden-help-deliver-fcas-without-dassault

***
In Russische wapens duiken regelmatig Nederlandse chips op, gemaakt na het begin v/d oorlog in Oekraïne. Zp meldt RTL op grond van gegevens van 5.000+ onderdelen die de Oekraïense militaire inlichtingendienst heeft gevonden in delen van Russische wapens.
https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10586660/liveblog-ondanks-sancties-blijven-nederlandse-chips-opduiken-in-russische-wapens

Dutch-made electronic #components continue to be found in Russian weapons, according to an analysis of 5,000+ parts recovered by #Ukrainian military intelligence. 379 Components from the #Netherlands, primarily chips, were detected in drones, missiles, etc
https://europeanconservative.com/articles/news-corner/dutch-chips-russian-arms-ukraine/

***
Retweet @SIPRIorg: The spread and misuse of #spyware and other cyber-surveillance tools pose significant threats to human rights and national security. This #SIPRI report reviews export controls and sanctions that have been applied. Full report https://www.sipri.org/publications/2025/other-publications/export-controls-and-spyware-enhancing-oversight-transparency-and-restraint

***
What if your grocery shop was so clumsy?

NH Industries to pay Norway $432M to end #NH90 helicopter contract dispute. As part of the settlement, #Norway will also return all 14 of its NH90 aircraft to #NHI (#Airbus Heli's, #Leonardo & GKN #Fokker).
https://breakingdefense.com/2025/11/nh-industries-to-pay-norway-432m-settlement-to-end-nh-90-helicopter-contract-dispute/

***


Article by the Czech National Bank (CNB) on the economic effects of the rising military budgets: Economic impacts of defence spending in Europe: between growth and fiscal burden

"Based on an analysis of 405 estimates from 67 studies, Simpartl (2024) found a statistically significant negative effect of increased defence spending on economic growth of between −0.107 and −0.052."
https://www.cnb.cz/en/about_cnb/cnblog/Economic-impacts-of-defence-spending-in-Europe-between-growth-and-fiscal-burden/

November 3

***
The #Pakistan Navy is preparing to induct its first #Chinese-designed #submarine into active service next year, according to Chief of Naval Staff Adm. Naveed Ashraf. Ashraf said the project to acquire 8 Hangor-class subs by '28 is “progressing smoothly.” https://thediplomaticinsight.com/pakistan-first-chinese-submarine-by-2026/

November 2

***
Recently the #UAE has capitalised on the vacuum left by Western powers to emerge as a key regional player in #Africa. Rather than deploying traditional military forces, it has crafted its own playbook — one centered on funding and arming proxy militias. https://www.middleeastmonitor.com/20251101-on-the-uae-mercenary-operations-in-africa/

November 1

***
Known Lethal US Attacks on Civilian Vessels in the Caribbean: 14 reported attacks. Total reported killed: 61 people.
https://adamisacson.com/boat-strikes/

Facts to Inform the Debate about the US Government’s Anti-Drug Offensive in the Americas. https://www.wola.org/analysis/facts-to-inform-the-debate-about-the-u-s-governments-anti-drug-offensive-in-the-americas/

"US Airstrikes in Latin America and the Caribbean are Murder. Congress Must Stop Them Now," Amnesty. https://www.amnestyusa.org/press-releases/u-s-airstrikes-in-latin-america-and-the-caribbean-are-murder-congress-must-stop-them-now/

Anonymous (for fear of repercussions) civilian MoD employee "US troops should be alarmed at Trump’s strikes on alleged drug boats." https://www.defensenews.com/opinion/2025/10/28/us-troops-should-be-alarmed-at-trumps-strikes-on-alleged-drug-boats/

***
Het nieuwe rapport van de #VN-rapporteur voor Palestina, #Albanese, beschrijft hoe de #genocide in #Gaza het resultaat is van decennialange westerse medeplichtigheid aan Israëls misdaden tegen de Palestijnen. Ook #Nederland komt er niet best vanaf.
https://www.globalinfo.nl/nieuws/vn-rapporteur-francesca-albanese-ook-nederland-medeschuldig-aan-genocide-in-gaza/

***
Ankara’s growing influence in Africa, its surge in arms sales, often violating international sanctions, threatens regional stability & civilian safety, as Turkish-made arms increasingly end up in the hands of abusive or unaccountable actors, FP reported.
https://stockholmcf.org/turkeys-arms-exports-and-mercenaries-fuel-instability-in-africa-report-says/

***
The #Belgian Federal Prosecutor’s Office has appealed a decision to place a man under electronic surveillance in the #NATO procurement #corruption case, which means he will remain in custody for now until the appeals are reviewed.

https://www.brusselstimes.com/1821256/prosecution-appeals-against-ancle-bracelet-for-nato-procurement-scandal-suspect

maandag 3 november 2025

Global Battlefields

Met Global Battlefields (2025) schreef activist en socioloog Walden Bello zijn memoires. Het boek begint met aanbevelingen van bekende personen. Wie uit het lijstje niemand kent, zal ook het boek als vanuit een andere wereld lezen. De opmerkingen komen van Noam Chomsky, en gaan via Naomi Klein, Michael Klare, Achin Vanaik, Katrina vanden Heuvel door naar een trits hoogleraren die de schrijver lof toe zwaaien. Niet mijn gewoonte, maar ik heb ze vreemd genoeg met een soort plaatsvervangende trots gelezen.I

In zijn opdracht bedankt hij strijdmakkers uit de Filipijnen, mensen waar hij mee bleef optrekken:
Dodong Memenzo en zijn vrouw Princess, maar ook José Maria Sison (die jarenlang in ballingschap in Nederland leefde) en waarvan eind jaren tachtig afstand nam, omdat hij het pad van de Filipijnse Communistische Partij (CPP, om verschillende redenen niet meer kon delen), maar er is ook de voormalige Venezolaanse president Hugo Chavez (die hem onderdak verleende toen hij een verkapte doodsbedreiging kreeg vanuit de CPP) en waar hij een warme band mee had, totdat Chavez draaide in zijn opstelling rond de WTO in december 2005. Bello vertelde hem dat een revolutionair zich aan zijn woord moet houden: “Hij was groots, maar hij kon niet tegen kritiek,” merkte hij toen.
    De opdracht is dus niet alleen voor de mensen waar hij een makkelijke relatie mee had, maar voor hen die op zijn pad belangrijk waren, los van hoever die paden samen bleven oplopen. Toen hij om zijn boek onder de aandacht te brengen in Nederland was, poogde hij om Julliet,
de weduwe van Sison in Utrecht, te ontmoeten en de oude plooien zoveel mogelijk glad te strijken.

Falen
Alleen al Lof en Opdracht geven aan dat Bello verre van een gemiddelde activist én wetenschapper is. Na het ophemelen begint het boek juist met een zoektocht naar de reden waarom hij verzoeken om zijn levensloop te beschrijven tot dan toe had afgewezen. In zijn leven had hij twee belangrijke gevechten verloren en dat wilde hij door zijn memoires te schrijven niet recht breien. Het eerste falen had te maken met de Filipijnen. Hij was deel van links (de CPP/NDF) dat zich bij de val van de Marcos dictatuur niet wist aan te passen aan de nieuwe realiteit en vervolgens een schim van zichzelf werd. Het tweede tekortschieten lag op een ander niveau. Socialisme (in brede zin) wist zich niet over tegenslagen heen te zetten en te herleven, niet in het Noorden, niet in het Zuiden, en bood zo geen alternatief voor het neoliberalisme.
     Misschien was zijn individuele leven dan wel een succes, maar als dat niet ankert in sociaal succes, dan is er toch sprake van falen, zo schrijft Bello. Hij haalt in deze context de Indonesische schrijver Pramoedya Ananta Toer aan. Die stopte met schrijven vanwege een writersblock, mogelijk ontstaan doordat links in Indonesië niet in staat was het vreselijks te onderzoeken wat rondom 1965 in het land gebeurde en dat maakte schrijven onmogelijk. Pramoedya hier aanhalen lijkt me voorbeeld van mooischrijverij,II maar die stijlfiguur is verder op zijn hoogst slechts sporadisch in het boek aanwezig.
    Waarom hij de terugblik uiteindelijk toch schrijft, is omdat hij zich realiseerde dat het schrijven van memoires niet verschilt van andere genres. Je moet schrijven – of dit nu gaat om het verwoorden van ervaringen, een verhaal, visie, of idee –, zowel voor jezelf als voor anderen.
    Het boek van de
“progressieve realist” zal vol staan met kritiek op handelen en denken van hemzelf dat achteraf niet juist bleek. Hier praat iemand die standpunten inneemt, maar ook twijfel en kritiek toe wil laten om verder te komen en geen uit steen gehouwen borstbeeld wil worden.

Cielito Lindo eiland

Het is mooi om te zien waar de schrijver vandaan kwam, zowel letterlijk door de opgenomen foto van het eilandje met het ouderlijk huisje er bovenop als door een beschrijving van het kunstzinnige milieu rondom zijn ouders. Zijn vader las Thoreau en dat bracht ook de voornaam. Dat had ik me nog nooit gerealiseerd. Dit terwijl het Walden van de Amerikaanse schrijver ook in Nederland bekendheid kreeg door de leefgemeenschap onder die naam, opgericht door schrijver Frederik van Eeden.
     In de categorie extraatjes leren we dat hij regelmatig 7 kilometer rent, ook in vreemde steden om ze zo te leren kennen, zelfs in 2006 in Beiroet. Een enkele keer moest hij vanwege de gevaarlijke situatie rondjes om een blok rennen.
     In 1969 gaat Bello in Princeton studeren. Daar raakt hij betrokken bij de activiteiten tegen de oorlog in Vietnam, en wordt hij in 1970 activist door impulsief in een blokkade te stappen van het Institute for Defence Analyses (IDA). Die blokkade wordt op dat moment door de politie ontruimd. Hij vult een lege plek en had zijn plaats ook in bredere zin gevonden.
    In 1975 promoveerde hij op een onderzoek naar de contrarevolutie in Chili:
'The roots and dynamics of revolution and counterrevolution in Chile,'  en werd wetenschapper om de praktijk te ondersteunen. 

Contra-revolutionair
Hij vertrok voor het onderzoek naar Santiago met het plan de ideeën in de arme wijken te bestuderen, maar als hij merkt dat de visies van Allende op straat worden gepareerd door rechtse tegenstanders en het Volksfront (Unidad Popular, UP ) momentum verliest, dan verlegt hij zijn aandacht. Uiteindelijk zal hij constateren dat het verlies van de middenklasse de belangrijkste reden was voor de val van Allende en ruimte bood voor de staatsgreep door Pinochet: “Mijn ervaringen in Valdivia [stad halverwege Chili] bevestigden mijn grootste angst, namelijk dat de Unidad Popular de middenklasse was kwijtgeraakt en dat dit niet zozeer voortkwam uit het daadwerkelijke beleid van de partij, maar uit de diepgewortelde angst dat de winst van de arbeiders en de lagere klassen ten koste van hen zouden gaan.”III De analyse dat de VS de schuldige was, gaf het door velen gewenste duidelijke zwart-wit beeld. Voor hem was de val van Allende niet uitsluitend een gevolg van de politiek van de Verenigde Staten, maar kende een genuanceerder achtergrond: “(...) in tegenstelling tot de heersende verklaringen van de staatsgreep, waarbij het succes van Pinochet werd toegeschreven aan de Amerikaanse interventie en de CIA, bestond de contrarevolutie al vóór de destabilisatie pogingen van de VS. Deze werd grotendeels bepaald door interne klassendynamiek. De Chileense elites slaagden erin contact te leggen met sectoren uit de middenklasse, die bang waren voor de opkomst van arme sectoren met hun agenda voor rechtvaardigheid en gelijkheid.”IV
     
Een andere kwaal betekent ook een andere oorzaak en behoefte aan een andere remedie. Had de UP dit niet ontkent, dan had een andere strategie gekozen kunnen worden. Nu leidde het losstaan van de werkelijkheid tot een ramp. 

Strijd
Eveneens in 1975 verlaten de laatste militairen en beambten van allerlei slag de ambassade van de Verenigde Staten in Saigon. Vietnam is bevrijd. Is het nu de beurt aan de Filipijnen? Bello denkt van wel en stort zich in die strijd.
    In september 1972 riep Ferdinand Marcos de staat van beleg uit op de Filipijnen, waarmee hij een einde maakte aan het regime van de liberale elite democratie die sinds de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten in 1948 op de archipel heerste. “In de volgende 14 jaar, werden duizenden gevangen gezet, gemarteld of buitenrechtelijk vermoord door de dictatuur die het best kan worden omschreven als een roofzuchtige boevenstaat. Gedurende de volgende 14 jaar zou mijn leven draaien om het neerhalen van dat regime.”
    I
n december 1974 zal hij door de CCP geworven worden. Vanuit die positie schrijft hij in 1983 een lang artikel in Third World Quarterly (TWQ) over de opbouw van die partij, het gewapende verzet (NPA) en volksbeweging, het NDF. Dit was getiteld: From the Ashes: The Rebirth of the Philippine Left. Het beschrijft de groei van de beweging en de onderliggende ideologische en organisatorische principes. Ook een missie van Senaatsleden uit de VS bestudeerde het Filipijnse verzet en kwam in The Situation in the Philippines tot een overeenkomstige evaluatie. Het krediet voor wat bereikt was, geeft Bello grotendeels aan José Maria Sison.
    Het TWQ artikel is grotendeels opgenomen in het boek. Het is een tekst die de Filipijnen beschrijft, zoals waar ik kennis mee maakte als beginnend activist. Ook dat doet het boek. Het voert je langs ruim een halve eeuw activisme en soms overlapt dit enigszins met de eigen activiteiten in en vanuit Nederland. Wat me daardoor bijvoorbeeld opvalt is dat het begrip Low Intensity Conflict niet voorkomt. Dit was een term waar je destijds mee doodgegooid werd om de invloed van de VS in conflicten in bijvoorbeeld Nicaragua en de Filipijnen te beschrijven. Bello zelf scheef er in 1987 een uitgebreide tekst over.
      In die veertien jaar is sprake van spectaculaire staaltjes activisme en een overzicht van de Filipijnse oppositie in de Verenigde Staten. Er was de strijd voor de-legitimering van het regime en een strijd op het platteland van de Flippijnen:
“Het recept voor de overwinning was het winnen op beide fronten.”
     Het kiezen van je doelen is dan belangrijk. Het was duidelijk dat de bilaterale steun vanuit de VS relatief klein was en die van de Wereldbank enorm. Manilla was een speerpunt in de politiek van structurele aanpassing (leningen verstrekken onder voorwaarde van een kleinere overheid en meer markt en een op export georiënteerde economie). De Bank werd dan ook een doelwit. Het op grond van spectaculair gestolen Wereldbank documentenV schrijven van
Development Debacle moet genoemd worden. Niet alleen had de publicatie (de enige omvattende studie die uitsluitend is gebaseerd op Wereldbank documenten) veel invloed op de politieke situatie in de Filipijnen, het zou ook een vooruitwijzing zijn naar Bello als onderzoeker en actievoerder tegen IMF en Wereldbank.
    Overigens kwam president Marcos zijn vader vragen of die zijn zoon niet uit de oppositie zou kunnen halen. Opmerkelijk, maar minder dan het op het eerste oog lijkt; er waren wat familiebanden. Volgens Bello wist zijn vader al lang dat hij zijn zoon niet kon vertellen wat die moest denken.

Verkiezingen en knoflook

In 1983 wordt Filipijns politicus en oppositieleider Benigno Acquino vermoord door het regime. Het is het begin van het einde. Tegen zijn moord stond een liberale massa oppositie op die links al snel in kracht zou overvleugelen. In de VS ziet een deel van het establishment dat het Marcos dwingen om mee te werken aan een vreedzaam verlaten van het toneel een overgang naar een voor hen wenselijke regering mogelijk zou maken. Die politiek slaagt. Bello schrijft dat de VS zich enorm snel en flexibel aanpaste en zo de greep op het land hield. Intussen hield het CPP-NDF vast aan de al langer gevoerde strategie. Ze geloofden niet dat de VS zich zouden aanpassen. Dat gold inderdaad niet de hele elite in Washington, maar wel een belangrijk deel ervan.
    Als er verkiezingen komen dan roept het NDF-leiderschap op tot een boykot. Dat betekent dat ze erna aan de zijkantzullen  staan. Marcos wil de verkiezingen dan nog kapen en beweert dat hij ze gewonnen heeft. Ronald Reagan twijfelt of hij dit moet laten passeren, maar Buitenlandse Zaken en CIA willen anders in de Filipijnen. Als het gruwelijk mis lijkt te gaan lopen in het land dan haalt de filmster-president bakzeil en Marcos wordt naar Hawaï afgevoerd. De VS had een rol gespeeld die een andere fractie aan de macht bracht en links bleef buiten staan. De vestiging van de liberale democratie gaf de militairen bovendien de mogelijkheid links te onderdrukken.
    In Washington nam
Walden Bello de Filippijnse ambassade over met kameraden uit de Filipijnse beweging en Amerikaanse activisten. Een artikel daarover uit de New York Times wordt uitgebreid geciteerd. Terug thuis analyseert hij dat links gepasseerd was en hij vraagt zich af: Waar gingen we de mist in? Zullen we kunnen herstellen?
     In de Filipijnen zelf gaat hij onderzoek doen naar Operatie Garlic (
Ahos), een openbare anti-infiltratie campagne. Deze leidde tot paranoia en uiteindelijk tot de dood van duizenden militanten. Ze worden ter dood veroordeeld tijdens vooringenomen rammelende tribunalen. Bello interviewt hogere en lagere kaders, waaronder zowel hen die deelnamen aan de zuiveringen als slachtoffers of als uitvoerders. De schrijver meent dat individuele rechten slecht waren gewaarborgd en dat alleen al gezond verstand duidelijk had kunnen maken dat zoveel onopgemerkte infiltranten op een organisatie van 9.000 leden onwaarschijnlijk was. Daar komt nog bij dat hij zich niet meer kan vinden in het democratisch centralisme en zich laat inspireren door de ideeën van politiek theoreticus Gramsci over ideologische en culturele hegemonie in de maatschappij. Zo komt er een einde aan deze alles beheersende fase in zijn leven en hij verlaat in 1990 de Partij. 

Deglobalisering
Het geeft hem de ruimte terug te keren naar het internationalisme waarmee hij in Chili begon en te werken op het gebied van geopolitieke vragen die zich in zijn Filipijnenwerk hadden gevormd:

  • de relaties tussen de politiek van de Verenigde Staten en politieke regimes in het Globale Zuiden
  • de structuur en beweging van het wereldrijk van de Verenigde Staten
  • de instituten en activiteiten van het laat twintigste-eeuws wereldwijd kapitalisme.
Het is het begin van een reis langs personen, organisaties (waaronder Focus on the Global South), steden als Seattle, Genua, Davos, Cancun, Mumbai etc., WTOVI, economische ontwikkelingen en bijeenkomsten van de dominante economische stromingen, of juist de alternatieven die op de Sociale Fora werden besproken. Deze laatsten bijeenkomsten worden in het boek enige pagina's lang geëvalueerd. Dat een van de grootse vredesdemonstraties uit de geschiedenis op 15 februari 2003 ontbreekt (met wereldwijd volgens een conservatieve schatting door de BBC tussen de 6 en 10 miljoen deelnemers en volgens de Guinness wereldrecordssite zelfs 10 tot 15 miljoen) is jammer. Ook bij het aanzwengelen daarvan speelden de sociale fora (met als slogan: een andere wereld is mogelijk) een belangrijke rol.
     De ontmoete personen lopen van Vaclav Havel, Robert McNamara, Martin Kohr, vredesactiviste Medea Benjamin (waarvan ik al eens een boek besprak), 'Alma Guiao' (die een eigentijdse Underground Railroad opzette om overzees werkende Filipijnen uit Homs in Syrië te halen), Joel Rocamora, tot Tina EbroVII en nog vele anderen. 

Militaire macht

De eerste keer dat ik Walden Bello tegenkwam was tijdens een conferentie in Den Haag waar hij sprak en ik notulist was. Hij wenste me veel succes met het aankaarten van militaire ontwikkelingen; met de bijklank het is niet eenvoudig daarvoor ruimte te vinden. Hij had destijds zelf al American Lake; Nuclear Peril in the Pacific (1987) geschreven met Peter Hayes en Lyuba Zarsky. Ook het schrijven van dat boek komt in Global Battlefields aan de orde. Later zou hij zijn green card opgeven als protest tegen de bezetting van Irak door de Verenigde Staten en daarmee de voordelen die dit heeft voor de bezitter ervan afgeven. Militaire machtspolitiek was en bleef een belangrijk en principieel deel binnen de inzet van de activist en professor.

Midden-Oosten
In het Midden-Oosten betekent dit dat hij niet om de rol van Apartheid staat Israël heen kan. Niet alleen heeft die zijn soldaten laarzen gezet op de nekken van de Palestijnen. Het land is ook een gevaar voor zijn buurlanden. In 2006 vertrok een Focus-missie naar Libanon. In het zuiden van het land bombardeerde Israël op dat moment heftig. Bello noemt ook de bombardementen van Beiroet door marineschepen.VIII
     Hij constateert dat Hezbollah brede steun geniet in het land – versterkt door de kwaadheid omtrent het
rücksichtslose Israëlische optreden – en ze Israëlische militairen bevechten, terwijl Israël opzettelijk burger doelen treft als een soort collectieve straf en de IDF-strijdkrachten van Israël zich daarmee schuldig maakten aan terreur.
     Tijdens de missie bezoeken ze ook Usamah Hamdan, een vertegenwoordiger van Hamas in Beiroet. Die krijgt uitgebreid de ruimte om te vertellen waarom de organisatie de strijd tegen de Israëlische overheersing voortzet. De tekst die in het boek staat
verscheen eerder in het tijdschrift Frontline (verbonden aan de Indiase krant The Hindu). Er komt nog een vervolg als Hamdan in november 2023 in de NewYork Times wordt geciteerd en hij verklaart, waarom volgens hem verzet nodig zou zijn tegen de Israëlische politiek die er op gericht is te voorkomen dat er een Palestijnse staat zou ontstaan.
     Bello onderstreept met zijn tekst begrip voor het verzet. Hij zal
een artikel schrijven om dit nog meer te versterken – ook dat staat deels in het boek – niet alleen geeft hij aan dat Israël duizend maal meer verantwoordelijkheid is voor het geweld en dat Hamas geworteld is in de Palestijnse gemeenschap, hij schrijft ook: “enkelen onder ons kunnen de methoden van Hamas ethisch onverdedigbaar vinden. Zoals ik. Maar ik vind ze te begrijpen. Begrijpen is de eerste stap naar dialoog, naar een vreedzame oplossing. Maar Israël wil niet begrijpen wat de redenen zijn dat de Palestijnen, in de hoek gedreven, uit wanhoop de daden uitvoeren die zij veroordelen.” Vrede, solidariteit, begrijpen en dialoog in een onrechtvaardige situatie staan hier centraal. Al zal niet iedereen dat willen zien. 

Bin-Laden

De aanvallen op de WTC-gebouwen van 11 september 2001 en de gevolgen daarvan behandelt hij ook. Osama bin-Laden heeft de imperial overstretch (Bello gebruikt overextension) duidelijker blootgelegd dan in academische werken al was gedaan. De duivel, blijft de duivel, maar ontzeg hem niet zijn verdiensten, zo schrijft hij: “Hoewel de methoden van Osama, de Taliban en andere fundamentalisten [islamisten, MB] weerzin wekken bij de meesten in de anti-oorlogsbeweging, kan het niet ontkent worden dat hun activiteiten, objectief gezien, aanzienlijk bijdroegen aan het verzwakken van het Rijk, vooral in het Midden-Oosten. Anders dan vele anderen in de beweging , ben ik meer dan bereid geweest de duivel te geven wat hem toekomt. Het is vaak door ethisch twijfelachtige of vreselijke gebeurtenissen dat, zoals ook in het verhaal van Job, de geschiedenis zich ontwikkelt in een progressieve richting.” 
     Het lijkt me dat de geschiedenis ook voorbeelden heeft laten zien waarin vreselijke zaken tot nog vreselijker ontwikkelingen van lange duur hebben geleid. Moeten we het streven naar vechtlustige en manhaftige strijdkrachten in de VS, waar geen plaats is voor (gelijkwaardigheid van) vrouwen, minderheden en LGBTQ'ers zien als een stuiptrekking van een wereldmacht op haar retour of als een zich ontwikkelende nieuwe norm, zo vraag ik me af. Los van de gevolgen die dit heeft voor genoemde groepen, wat zijn de verdere gevaren van deze ontwikkeling? Zijn visie daarop had ik ook graag gelezen in deze memoires (al werd het boek geschreven voor de tweede periode Trump). Washington weert zich momenteel als een duivel in een wijwatervat op wankele poten. De supermacht mag op zijn retour zijn, tandeloos is de VS lang niet, een gevaar voor meer en aanzienlijker narigheid nog steeds. Recentelijk publiceerde hij op Facebook een inleiding over de machtsverhodingen in de wereld en een tekst over de economische en machtspolitieke koers van de Amerikaanse president.

Spratly's
Bello schrijft dat velen hem verwonderd hebben aangesproken over zijn missie naar Pag-asa (een eiland dat deel is van de Spratly eilanden in de Zuid-Chinese Zee waarop verschillende landen aanspraak maken) in juli 2011. Het eiland is een deel van een Filipijnse eilandengroep waarop China aast. Die verbazing herken ik. Voor mij was zijn visie op het conflict in de Zuid-Chinese Zee altijd een soort ijkpunt. Dan kiest hij als Parlementslid voor een militair aandoende reis om de nationale vlag te planten en om China in te peperen: dit is Filipijns. Het deel van het boek over de eilanden gaat gepaard met foto's; op een daarvan richt hij een moraal opvijzelde toespraak aan de op het eiland gestationeerde Filipijnse militairen.
     In dit deel van het boek staat ook een visie over de eilandengroep die in 2016 verscheen in de New York Times, waarin een vijf punten programma voor het aanpakken van het conflict rond de Spratly's:
1) Stop de omsingeling van China door de VS, dit is een belangrijke reden voor de Chinese politiek;
2) laat de Associatie voor Zuidoost Aziatische Landen (ASEAN) met China multilaterale bespreking beginnen over het gewenste gedrag van landen met aanspraken op het gebied;
3) mochten deze voorgaande twee stappen werken, laat ASEAN en China besprekingen voeren die leiden tot demilitarisering en het nucleair vrij maken van het gebied;
4) organiseer besprekingen die tot een definitieve oplossing moeten leiden, geworteld in de uitspraak door het internationale gerechtshof in Den Haag; en
5) sla een brug over de verschillen die zijn ontstaan door kolonialisme, imperialisme, de Koude Oorlog, en de invloed van externe hegemoniale krachten over de regio.
    Bello schrijft in Global Battlefields dat zijn voorstel te laat kwam, maar het is een voorbeeld van zijn benadering van veiligheidsproblemen in de regio. Geen bilaterale onderonsjes van de VS met de landen in de regio, maar multilateraal overleg door de landen in de regio dat is gericht op een diplomatieke oplossing en constructieve samenwerking. Het artikel begint overigens met oppositie tegen het versterken van de VS-bases op de Filipijnen.

Fascisme

Vrijwel aan het eind van het boek vat de schrijver zijn recente werk op het gebied van globale onderwerpen samen als analyses gericht op de groeiende crisis binnen de VS, de opkomst van China en de groeiende dreiging van het fascisme wereldwijd. “Waarom komt deze politieke ideologie weer terug,” vraagt hij retorisch. Hij ziet het neoliberalisme als een belangrijke aanjager met het verplaatsen van banen naar lage lonen landen en de gerichtheid op financieel-economische ontwikkelingen en de-industrialisatie.
    Elders neemt hij woorden over die hij in
juli 2024 op Facebook plaatste: De strijd tussen Harris en Trump kan tegenstrijdige "visies" voor de Verenigde Staten opleveren op binnenlands vlak, maar ik vraag me af of het meer gaat om hetzelfde neoliberale, pro-Wall Street/Silicon Valley-beleid, verhuld met vrome democratische retoriek, versus opstandig fascisme dat zich voedt met de tekortkomingen van het neoliberalisme en de liberale democratie. De beste bondgenoot van het fascisme is een liberaal-democratische elite die heerst over een economische orde die de ongelijkheid radicaal heeft vergroot, terwijl ze vroom beweert dat dit de beste verdediging tegen fascisme is.”
     Om het regime president Rodrigo Duerte kan je hier moeilijk heen. Bello schrijft uitgebreid over de voormalig moordlustige Filipijnse president en de oppositie ertegen. Duerte is in Scheveningen eind 2025 nog steeds een gevangene van het internationale strafhof. De grote woorden uit het citaat, zijn geen theorie voor situaties verweg.
     Er is ook een cultureel, ideologische verklaring noodzakelijk. Bello gebruikt bijvoorbeeld het woord
nativisme; een politieke ideologie waarbij de belangen van een inheemse bevolking staan boven die van immigranten. Maar mensen die dit steunen – tenminste in Nederland – zijn niet perse direct de slachtoffers van het neoliberalisme. Individuele kansen promoten en het uitsluiten van groepen staat wel boven collectieve solidariteit, waardoor dergelijke visies aan kracht kunnen winnen. Eerder beschreef hij al hoe het begrip gemeenschap wordt versmald om rechtse belangenpolitiek te schragen.
    Dat hier sprake is van een groeiend globaal slagveld wordt met de dag duidelijker. De vraag hoe de strijd tegen de wereldwijde extreem rechtse golf te voeren moet nog degelijk worden beantwoord.
     Tijdens het afronden van deze bespreking kwam 
ik verschillende teksten tegen die beweerden dat we naar rechts moeten kijken: Zes rechtse tactieken voor links (Paywal, maar hele tekst op facebook) en hoe rechts (in de VS) put uit linkse strijdplannen die bedoeld waren om op te bouwen, om te vernietigen: Hey, Lefties! Trump Has Stolen Your Game. Inderdaad kijk naar je tegenstander, gebruik wat bruikbaar is en val hem aan op jouw sterke kanten en zijn zwakke. Maar waar is hier de grens? Misschien kunnen sociaal-liberalen en links hier enigszins samen optrekken om een golfbreker te bouwen niet van bagger maar basalt of eventueel van beton.

Monsters bestrijden

Het boek eindigt met een visie op de machtspolitieke ontwikkelingen in de wereld gezien vanuit de Stille Oceaan regio. Dit wordt afgesloten met de oproep: Maak de Pacific tot een echte pacific. Hij noteert dat de Verenigde Staten een beleid voert dat er op is gericht de hegemoniale positie vast te houden. Aan de Europese kant provoceerde de Verenigde Staten Rusland tot militaire tegenzetten in verband met de mogelijke toetreding van Oekraïne tot de NAVO. In Azië probeert Washington China te verleiden tot militaire antwoorden door bijvoorbeeld dicht langs de Chinese kusten te varen met vliegdekschepen in de straat van Taiwan en door het opvoeren van de aanwezigheid van troepen uit de VS in de regio. De schrijver noemt de mogelijkheid dat de Verenigde Staten een militair conflict zoekt voordat China militair gelijkwaardig is aan de VS. Die uitleg van de politiek van Washington betekent niet dat hij de politiek van China volgt. Nee ook Beijing maakte een grote fout door een claim op de Zuid-Chinese Zee te leggen en de aanspraken van andere landen te negeren.
     Er is enig optimisme dat de huidige crisis van de VS-overheersing van de wereld mogelijkheden biedt om de macht meer te verdelen, er meer speelruimte komt voor landen in het globale zuiden en een  multilaterale orde kan worden opgezet door samenwerking in plaats van een systeem dat zich baseert op unilaterale of liberale hegemonie. Tegelijkertijd wil hij de gevaren van die fluïde situatie niet wegpoetsen. Hij citeert Gramsci die in de jaren dertig
een tijd van monsters zag. “Monsters zullen er zijn bij de verschuiving weg van de liberale kapitalistische internationale orde,” zo ziet Bello ze schrikwekkend ook in onze tijd.
      
“De vraag is of progressieven en hun bondgenoten zich zullen organiseren over de crises en over grenzen heen om te komen met en het promoten van een alternatief voor de afgrond.” De diepste afgrond, de grootste crisis, noemt Bello overigens als vanzelfsprekend de klimaatcrisis, maar dat is niet de enige waarop een antwoord moet komen. Eerder waarschuwde hij ervoor dat politieke bewegingen niet de fout uit het verleden moeten maken en democratische deelname en individuele rechten aan de strijd opofferen. Het is belangrijk zich te organiseren in de strijd voor de toekomst, zo schijft hij. Tegen het eind van het boek kom ik de tussenkop tegen: Treur niet, organiseer je! Er is in die strijd immers geen sprake van permanent verlies, maar evenmin van een permanente overwinning.

Vier fasen
Walden Bello vat zijn leven in vier intellectuele fasen samen. Er was een existentiële fase tijdens de beginnende universiteitsjaren (met opstandigheid gericht tegen de scholing door de Jezuïeten), gevolgd door de jaren van de onafhankelijke Marxist en activist in Princeton en Chili. Dit werd gevolgd door 15 jaar volledig opgaan in de Communistische Partij van de Filipijnen. Daarna kwam de fase van betrokkenheid die niet uitgaat van dogma's als historische onvermijdelijkheid. “In deze vierde en vermoedelijk laatste fase zit ik nu – deel van een beweging, deel van progressieve organisaties op verschillende momenten, maar geen onkritisch deel ervan.” Met deze paar zinnen was een kleine zestig jaar samen te vatten. Maar dan was in deze bespreking nog meer blijven liggen dan nu al het geval is.
     Ik heb nauwelijks aandacht besteed aan de internationale kapitalistische organisaties, het privéleven van Bello (zoals een ontroerende beschrijving van de dood van zijn geliefde en echtgenote Ko Thongsila), de zijstraten met soms een mooie actie, de economische ontwikkeling, het lot van de migranten die elders moesten werken en het parlementaire werk en debat bijvoorbeeld tegen een kerncentrale. Hij is een internationaal en Filipijns activist en daarmee zowel uit dezelfde en uit een verschillende wereld; een wereld met geweld binnen de grenzen en waar 10 % van de bevolking (dat is 22% van de beroepsbevolking) naar het buitenland vertrok om in moeilijke – vaak onmenselijke – omstandigheden een inkomen te verdienen. Hij stelt dat deze arbeid in veel opzichten kan worden vergeleken met de 16e-eeuwse slavenhandel en geeft veel voorbeelden van de misstanden. Er was geen alternatief voor hen die vertrokken. Als de Filipijnen geen proefdier voor de structurele aanpassingen waren geweest, als op een andere economie was ingezet, dan had dit niet gehoeven, stelt Bello. Waarmee hij de positie van het individu verbindt met de grote economische programma's die doorgaans aan het lot van dat individu geen boodschap hebben.
    Het was anderzijds ook goed mogelijk geweest om veel dieper in het boek te duiken en alternatieve visies op het rijke en veelkleurige leven te vermelden. Want die zijn er ook.
Progressieve realist
Belangrijkste is dat Global Battlefields een leven laat zien dat niet stil is blijven staan bij de ideeën die opgenomen zijn in de jaren van de tiener en twintiger en die het verloop van het leven vaak bepalen. Ja ze zijn meegenomen en verwerkt, maar op een verre van starre manier. Het centralisme uit het Marxisme-leninisme kreeg concurrentie van Gramsci en andere moderne denkers. De bijdrage aan de communistische partij en gewapende strijd evalueerde naar het werken als progressieve realist aan een bredere beweging die samen werkte met sociaal democraten en die niet anticommunistisch was. Ook als je geen overlap hebt met de geschiedenis van Bello, maakt dat het boek interessant en inderdaad tot een verhaal met betekenis. Ik zou daarom willen afsluiten met het woord: bedankt.

  • Engels
  • Paperback
  • 9781963892109
  • 1 februari 2025
  • 356 pagina's 
  • Index 

Noten:

I … en met schaamte, omdat toen ik hem tegenkwam in Amsterdam niet heb meegevraagd en laten staan terwijl hij vertelde dat de organisatie die hem als spreker had uitgenodigd hem in een hotel had weggezet. Zo liet ik de man die naar anderen vriendelijk en open was staan. Ik vreesde destijds een botsing tussen hem en degene met wie ik op pad was (een voormalig links persoon die nu vooral zijn kennis inzette om de progressieve wereld intellectueel onderuit te halen). Vermoedelijk had Bello met zijn bekende lach het debat vriendschappelijk op het scherpst van de snee en met humor gevoerd. Ik had erbij gezeten en geleerd. Een gemiste kans en stomme reflex mijnerzijds. Maar zo maak je er wel meer tijdens je leven. Liefst niet te vaak.

II Hij haalt deze visie bij Max Lane, de Engelse vertaler van de Indonesische schrijver. Toch schreef Pram tot in de jaren negentig door met Arok (1991) en werd zijn laatste boek met brieven in 1995 verboden en in beslag genomen: Nyanyi sunyi seorang bisu/Lied van een Stomme. Hierin het verhaal van zijn gevangenschap op Buru. De schrijver was toen al zeventig jaar. Hij had een kwart van zijn leven gevangen gezeten, zowel onder het Nederlandse koloniale bewind als onder Soekarno en Suharto.
Maar ik herinner me vooral zijn tekst in de Jakarta Post om jongeren een hart onder de riem te steken, ergens in de periode 1994-98, aan het einde van de Soeharto dictatuur. Hij hield zijn mond niet, maar voedde de hoop terwijl al zijn werken verboden waren en hij onder huisarrest stond in de uiterst repressieve staat.

III De tekst staat niet alleen op pagina 17 van het boek. Als ik hem opzoek kom ik hem ook tegen bij het Transnational Institute (TNI) en bij Foreign Policy in Focus (FPiF), beide in een artikel van de auteur dat oorspronkelijk verscheen in The Nation (September 23, 2016): 'How Middle-Class Chileans Contributed to the Overthrow of Salvador Allende' . De tekst is voor een groot deel in het boek te vinden.

IV Idem, p. 19 en bij TNI en FPiF.

Het is het waard om de beschrijving van de diefstal en andere acties in dit deel te lezen. Voor mij veranderde dit de man die ik vooral spreker en schrijver kende naar iemand die ook 'echt' actie voerde.

VI De multilateral agreement on investment, MAI (waarbij hij toch ook betrokken was in de oppositie) mis ik in het boek. Hier beschrijft Bello de rol daarvan in een stuk over Martin Khor.

VII Die laatste doet me denken aan de Haagse Vredesactivist Gerard van Alkenmade waar ik mee samenwerkte o.a. bij de eerste stappen naar het Komité anti-Golfoorlog (KAGO, de aanzwengelaar van het protest tegen de Irakoorlog van 1990-91) en waar zij een relatie mee had.

VIII Destijds noemde journalist Robert Fisk deze inzet ook en deze inzet haalde het ontkennen van die mogelijkheid van scheepsgeschut door de Nederlandse regering, met name door Minister Bot, bij export van marineschepen met vergelijkbare kanonnen onderuit. Zie Robert Fisk Bericht uit Beiroet; dagboek van een oorlog (Amsterdam: Anthos, 2006), p. 7.