donderdag 6 juni 2019

Joint Strike Fighter: oorlog vanaf zee

Terwijl Trump Europa bezoekt om onenigheid te zaaien, kopen Europese landen wapens in de Verenigde Staten, zoals de F-35. EU wapenbedrijven zijn betrokken bij de productie van alle drie de typen van de F-35, een straaljager voor het hoogste geweldsspectrum van militaire actie: het breken van de eerste verdedigingslinie.

Meer vliegdekschepen
Amfibisch ship Wasp (LPH-1) in de Zuidchinese Zee.

De F-35 kent een A-, B- en C-variant. De meeste landen kopen de F-35A, de nieuwste generatie van een conventioneel jachtvliegtuig. Nederland koopt 37 exemplaren van dit type. Het F-35B-type heeft de mogelijkheid voor een korte start en een verticale landing (STOVL), ideaal voor kleine vliegvelden, kleine vliegdekschepen en grote amfibische schepen. Het C-type is bedoeld voor op grote vliegdekschepen. Hiervan bevaren slechts een handjevol de wereldzeeën, de meeste in dienst van de Amerikaanse marine.

De twee marineversies van de F-35 zorgen ervoor dat het gevechtsvliegtuig niet alleen geschikt is voor echte vliegdekschepen, maar ook voor helikopterschepen en grote amfibische aanvalsschepen. Dit heeft zowel financiële als strategische voordelen. Vliegdekschepen zijn duur en kwetsbaar. Het gebruik van amfibische aanvalsschepen voor gevechtsvliegtuigen leidt tot de facto kleine vliegdekschepen.

Aanvalsstrategie

De F-35's zijn onder andere belast met de vernietiging van kustverdedigingen. Dat is een eerste klap die vervolgens een invasie mogelijk maakt. De VS volgen die strategische benadering met betrekking tot een aantal landen. Het kan daarbij rekenen op de steun van zijn bondgenoten.

In Europa hebben het Verenigd Koninkrijk en Italië de F-35B gekocht; Spanje en Turkije zijn potentiële klanten. Japan, hoewel het recentelijk nog een F-35 verloor, is tot nu toe de enige Amerikaanse bondgenoot in Azië die de F-35B's bezit. Japan heeft onlangs zijn bestelling van de F-35B uitgebreid en zal ze plaatsen aan boord van de Izumo-klasse helikoptercarriers. Met deze straaljagers heeft de Japanse marine zijn amfibische aanvalsschepen in kleine vliegdekschepen veranderd en is de zogenaamde maritieme zelfverdedigingsmacht een dodelijke marine geworden.

Zuid-Korea is nog aan het bestuderen of het de F-35B op zijn amfibische schepen zal plaatsen. Een Chinese website voorspelt dat het tweede Koreaanse amfibische helikopter-aanvalschip zal worden uitgerust met de F-35B. In Australië is debat gestart over de aanpassing van Canberra's belangrijkste amfibische schepen voor de F-35B jagers.

De conventionele versie van de F-35 wordt regionaal gebruikt in Australië, Zuid-Korea en Singapore.

Nieuwe tegenstander

De oude Romeinse adagio si vis pacem, para bellum (als je vrede wilt, moet je je voorbereiden op oorlog) wordt door de NAVO en haar Aziatische bondgenoten ter harte genomen, met de ontwikkeling van dit duurste wapensysteem ooit (meer dan anderhalf biljoen dollar, alleen al in de VS). De F-35 is een belangrijk middel in de zich ontwikkelende strategie voor het doorbreken van de militaire verdedigingssystemen van vijanden van het Westen, met name Iran, Rusland en China. Die landen ontwikkelen nu een defensieve strategie om hun vijanden de toegang te ontzeggen, in militaire kringen anti-access/areal denial (AA /AD) wordt genoemd.

China verandert snel in de belangrijkste tegenstander voor de VS en daarmee de bondgenoten. Dat klinkt misschien als een kwestie die grotendeels in Azië speelt, maar de NAVO brengt het heel dichtbij. “Sommigen maken zich zorgen over de omvang van China – en ja, China is groot, dat is zo. Maar de NAVO – die een gezamenlijke bevolking van één miljard mensen heeft, Europa en Noord-Amerika samen - is pas echt een groot. Het is een bondgenootschap, dat in staat is om alle bedreigingen en uitdagingen aan te gaan waarmee we in de wereld van vandaag geconfronteerd worden. Dat wil zeggen, zolang we samen optrekken,” verklaarde Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO onlangs. Hij maakt van Beijing een gelegenheidsargument om alle NAVO-leden aan boord te houden.

China aanvallen 

De F-35, met name de marine-versies, zullen behoren tot de belangrijkste wapens om de uitgebreide Chinese grensverdediging te verbreken. China heeft een dichtbevolkte kustlijn van 14.500 km en ligt zeer dicht bij de Japanse Zee. Daarom is een deel van de nieuwe Koude Oorlogsstrategie tegen China erop gericht om het land vanaf zee binnen te vallen. Kustverdediging is minder onschuldig dan het klinkt. De meest bekende Chinese kustverdediging zijn de ketens van eilanden die China moten verdedigen in geval van buitenlandse militaire interventie of conflict (zie kaart).

“De F-35 is gebouwd om de meest bewaakte luchtruimten ter wereld te bereiken en de klus te klaren” aldus de Business Insider. De National Interest rapporteerde dat de F-35 de meest geavanceerde straaljager in de Chinese luchtmacht, de J-20 Stealth Fighter, overvleugeld (hoewel dit bericht mogelijk gepubliceerd is ter ondersteuning van de lobby voor hogere budgetten door wapenfabrikant Lockheed Martin). Een recente militaire oefening toont een “toename van de dodelijke effectiviteit van geïntegreerd amfibische inzet” volgens commandant kolonel Robert Brodie van een marine interventie-eenheid. Militair maritiem vermogen is essentieel bij het “breken van de grote muren” van landen als China.

Productie

De productie van de F-35 is voornamelijk een Amerikaanse aangelegenheid. Maar ook in Europa wordt er gewerkt aan de marineversies van deze stealth-jager. Al in 2007 verklaarde Lockheed dat de F-35B “onderdelen en systemen bevat van alle negen F-35 deelnemende landen - Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Italië, Nederland, Turkije, Canada, Australië, Denemarken en Noorwegen - inclusief de bekabeling, geproduceerd door Stork Fokker-Elmo uit Nederland.” Het snelle opstijgen en vertikale landen (VSTOL) van de F-35B wordt bijvoorbeeld mogelijk gemaakt door een Rolls-Royce aangedreven liftvoortstuwingsysteem en een motor die 90 graden kan draaien. Deze wordt geproduceerd op de locatie bij Bristol van Rolls Royce.

Cameri in Noord-Italië “heeft de enige F-35B-productiecapaciteit buiten de Verenigde Staten. Het zal de 60 Italiaanse F-35A en 30 F-35B's assembleren.” De eerste F-35B werd in januari 2018 overhandigd aan Italië.

De Amerikaanse F-35 programmamanager, luitenant-generaal Christopher Bogdan wees op het feit dat de haak (tailhook of arrestor hook) waarmee het dek gegrepen wordt- essentieel voor landingen bij vliegdekschepen - voor de F-35 marineversie niet werkte. Zijn baas gaf toen de opdracht ze te herontwerpen aan het Nederlandse Fokker. Dit ontwierp een tailhook die wél afdoende werkte: “GKN Fokker Landing Gear Business in Helmond heeft het tailhook systeem van de F-35C ontworpen, ontwikkeld en geproduceerd, het is steviger en verbeterd” aldus het bedrijf met trots op zijn website. Fokker werkt mee aan alle F-35 varianten, zowel de A als de B en C-versie. (Fokker Helmond produceert ook de haken voor de Reaper-drones.)

F-35 Lightning II op marine schepen
Land
Aantal
Scheepstype
Klasse
B en C
VS
11
Nucleair aangdreven vliegdekschepen
Nimitz klasse (10)
Gerald R. Ford klasse (1)

10 (+9)
Amfibische aanvalsschepen
America klasse (2; geplan 11)
Wasp klasse (8)
F-35B
Japan
2
Helikopter destroyers
Izumo klasse
F-35B
Zuid-Korea
1+1
Amfibische aanvalsschepen
Dokdo klasse
F-35B (studie, zie Defense News)
https://bit.ly/2QgxXMp
VK
2
vliegdekschip
Queen Elizabeth (1 +1)
F-35B
Italië
1
vliegdekschip
Cavour
F-35B
Spanje
1
Amfibische aanvalsschip/
vliegdekschip
Juan Carlos I
Mogelijk F-35B (als vervanging voor de Harrier gevevechtsvliegtuigen, zie GlobalSecurity) https://bit.ly/2wcISxD
Turkije

Licht vliegdekschip/
helikopter landingsschip
Anadolu
(aangepaste Juan Carlos)
Mogelijk F-35B (maar vanwege onenigheid tussen VS en Turkije onduidelijk)