De komende peperdure aanschaf voor het Nederlandse leger, de onderzeeboten werden deze week op wapenbeurs MAST
aan de man gebracht.
Niet verkocht, maar dat is dan ook een proces van jaren. Een proces dat
pas in zijn laatste fase bovenwater komt, om nog lang voort te kabbelen
met D-brieven, debatten en stukkies in de krant. Dit jaar startte
het openbare circus.
Een dergelijke aanschaf gaat ten koste van zorg en onderwijs, die veel meer bijdragen
aan veiligheid voor de doorsnee burger dan zo'n waterdichte buis met wapens en motor.
Zo'n jarenlang proces was er ook bij de aanschaf van Joint Strike Fighter. Die aanschaf startte al in 1994, toen nog niemand van het vliegtuig had gehoord, maar de Luchtmacht al
een lobbygeldpotje
vond om de – toen nog heel toepasselijk JAST genoemde – straaljager aan de man te
brengen. Vervolgens gooide het Ministerie van EZ er in 2000
nog 200 miljoen bovenop. Een luchtgevecht boven de polder ontspon zich en de F-35 werd 22 jaar later en miljarden verder voor het eerst
boven Nederland gezien.
In het eind vorig jaar verschenen rapport over
het wapenexportbeleid 2014
(dat is het meest recente, zie pagina 9) wordt gesproken over een post
van 700 miljoen euro voor de F-35. Grotendeels onderdelen voor de Joint Strike
Fighter die elders geassembleerd worden. Het gaat om leveranties naar de
VS, Italië én Turkije. Bij dergelijke leveringen wordt gebruik gemaakt
van een globale vergunning die het mogelijk maakt een hele lading
onderdelen aan een afnemer te leveren op basis van één vergunning die
drie jaar geldig is. Het gaat dan ook om betrouwbare bondgenoten, zo
luidt het verhaal. Het is Europese regelgeving die dit mogelijk maakt.
Die is aangepast aan de wens tot een militair krachtige EU (en NAVO) en
om de onderlinge soepele verkoop van wapenonderdelen te faciliteren.
Industrie en militairen blij.
Maar is Turkije niet dat land, waar niet alleen mensenrechten
dagelijks worden vertrapt, maar dat ook weer een binnenlandse oorlog
tegen de Koerdische bevolking is begonnen? Hoe zit het dan met het
Nederlandse mensenrechten beleid? Vond Nederland
bij een vorige golf aanvallen
van Turkije op de Koerden niet dat hierbij nooit meer Nederlandse
straaljagers ingezet zouden mogen worden. Zou dat dan ook niet moeten
gelden voor onderdelen?
Wapenexportcontrole op componenten naar bondgenoten is de afgelopen
jaren stilletjes afgebroken. NAVO, EU en een handjevol bondgenoten
kunnen rekenen op wat ze nodig hebben uit de landen van de Europese
Unie. Hoe ze er vervolgens mee omgaan is grotendeels een kwestie van
goed vertrouwen, wegkijken of het door de vingers zien.
Oproep:
Op 6 juli aanstaande praat de Tweede Kamer over de komende NAVO-top
in Warschau. Het Amsterdams Vredesinitiatief (AVI) roept de regering op
om NAVO-lid Turkije daar tot de orde te roepen. Geen bommen op burgers!
Vrijheid voor Koerden! Voor een democratisch Turkije! Het Amsterdams
Vredesinitiatief organiseert een wake voor vrede in Koerdistan en
Turkije. Kom ook, maak borden, breng kaarsen en fakkels mee en gebruik
de hashtag #GeenBommenOpKoerdistan op social media.
Datum: dinsdag 5 juli 2016
Tijd: 19.30-20.30 uur
Plaats: de Dam, Amsterdam
