Vragen:(1)
Waar zijn de tekeningen
(blue prints) voor Moray of Sea Dragon?
Is RDM nog
betrokken bij de onderzeebootbouw in Taiwan? (Dit aangezien de RDM
er als de kippen bij was na het aanbod van Bush.)
Is het niet
hypocriet van de Nederlandse overheid om wel voor tientallen
miljoenen goederen naar Taiwan te verschepen voor reparaties,
onderhoud, modernisering etc. maar nieuwe onderzeeboten uit te
sluiten?
Gebruikte
afkortingen:
CSIST
|
(Chung Shan Institute Science and Technology)
Onderzoeks instelling betrokken bij ontwikkelen torpedo’s voor
nieuwe onderzeeboot
|
CSBC
|
(China Shipbuilding Corp) Heeft enkele
marineschepen gebouwd, waaronder in licentie de Chengkun-class
fregatten
|
CSC
|
(China Steel Corp)
Pantserplaten voor marineschepen, bouw scheepshuid
|
In
April 2001 the United States offered Taiwan the biggest arms package
since 1992, when father Bush gave permission for the sale of 150 F-16
aircraft to Tapei. The most remarkable part of the 2001 deals is the
promisse to sell Taiwan 8 diesel submarines it can not build. De
Verenigde Staten hebben zelf namelijk geen dieselaangedreven
onderzeeboten, alleen nucleair aangedreven en kunnen deze diesels dan ook niet
bouwen. Technologie moet van buiten komen. Het Witte Huis had
meer beloofd dan het waar kon maken en stond in zijn hemd.
Niettemin stelde Ari
Feisher, woordvoerder van het Witte Huis destijds:
“This the beginning of the process. And,
obviously, the United States would not have indicated they would be
available to provide to Taiwan if we didn’t believe that we had the
means to secure their production. The United States is confident
that’s an accesable point.”(2)
Met
deze stoere mannen taal werd het problem niet opgelost. Die
oplossingen moeten van het buitenland komen en het buitenland staat
niet te springen om de relaties met China verder te verslechteren.
Met name de voor de hand liggende kandidaten Nederland en Duitsland
niet. Twee auteurs van de Jane’s Information Group stellen
niettemin dat er meer mogelijkheden zijn dan de Duitse, Nederlandse
en Taiwanese variant die hier onder worden besproken. Wendell Minnick
stelt dat Frankrijk een mogelijke leverancier kan zijn
(Agosta-class), de Frans/Spaanse Scorpene-class, de Japanse
Oyashio-classe (de Japanse grondwet verbied evenwel wapenhandel, MB),
Australië (Collins-classe = Zweeds), een Britse onderzeeboot.
Bovendien zouden de VS
kunnen leveren. Genoemd worden een Moray-klasse (wegens Egypte, zie
later), producten van Newport News, Electric Boat. Tevens
stelt Wendell dat: “Though rumors
abound of secret German and Dutch plans to build the hulls and ship
them to the US for outfitting, it would be a terrible waste of time
and money. Though the US might be able to persuade Germany, the
Netherlands or Sweden to issue licensing, it does not appear likely
in the near future.”(3)
Jane’s auteur
Steketee noemt en weerspreekt alle mogelijkheden.(4) Ergens moeten ze
toch vandaan komen. Het zoeken naar mogelijke leveranciers wordt
steeds creatiever er wordt zelfs gesproken over het inhuren van
Russische technici op commerciële basis. Taiwan heeft dit al eerder
geprobeerd nadat alle opties misliepen onderzeeboten in het Westen
aan te schaffen. Echter zo stelt JDW ook met hulp is het te moeilijk
voor Taiwan dergelijk ingewikkelde wapensystemen te maken.(5)
Ook the Los Angeles Times is verbaasd over het aanbod. Deze krant
gaat op zoek bij de bron van alle verwarring, de regering van de
Verenigde Staten. “After a long survey
into the question who can deliver the technology staff writer Jim
Mann concludes that the decision to sell Taiwan subs was made in a
crisis atmosphere (the downing of the U.S. spy plane) and without
careful planning. He argues that the decision to promise Taiwan subs
was a show of muscles.” Mann
gaat ook uitgebreid in op de mogelijkheden dat de onderzeeboten in de
VS worden gebouwd of dat Amerikaanse technologie naar Taiwan gaat.
Under the heading ‘
License to steal?’ gaat hij gedetailleerd in op de mogelijkheid: “(…) the
U.S. government might simply ask an American company to built Taiwan
a submarine and not ask any questions about where the design came
from. This position is backed by officials of the U.S. government and
defence-industry.”(6) (Verkorte
versie zie onder.) Deze weg wordt ook in andere bronnen genoemd (JDW
en Defense News). Het is dus niet zo vreemd dat Van den Nieuwenhuyzen
dacht dat hij zijn onderzeeboten wel zou verkopen. De regering van de VS was
tot veel bereid.
Nederland
De Nederlandse overheid
is pertinent in zijn uitspraken tegen de uitvoer van de onderzeeboot
of technologie daarvoor. Alle in de Nederlandse pers of politiek
opduikende mogelijkheden werden door de regering als onacceptabel van
de hand gewezen. “The Dutch government
follows the old proposition that the sale of submarines to Taiwan
must be prevented because it is a offensive weapon and could fuel an
arms race between Taiwan and China and the Netherlands does not want
to offend China with delivering such weapon systems to the island
state.”
Ook de RDM ontkent dat zij de onderzeeboten
zullen maken. “De Nederlandse overheid wil niet meewerken. Wij,
noch de overheid zijn gepolst door de Amerikaanse Regering-Bush om ze
te leveren. Bovendien willen we onze belangen in China niet in gevaar
brengen,” aldus commercieel directeur J.D. Scherpenhuijsen van
RDM in 2001.(7) Dat dit kwam niet geloofwaardig over na de woeste
pogingen om onderzeeboten te leveren in 1996 en 1997 (zie onder).
Er zijn een aantal
mogelijkheden waarop RDM mee zou kunnen werken:
1. |
bouw in de VS als samenwerkings project |
2. |
bouw in de VS |
3. |
bouw in Taiwan |
|
(Beide laatste op basis van RDM ontwerp, zoveel mogelijk buiten Nederland om.) |
4. |
Verder is er sprake geweest van een paar zeer
creatieve Van den Nieuwenhuyzen ideeën. |
Hieronder worden die
verschillende opties kort besproken
Bouw in
samenwerkingsproject:
Dit volgt de gang van
zaken zoals die ook voor een niet doorgegaan Egyptisch project is
voorgesteld. Het gaat om de levering van diesel onderzeeboten aan
Egypte die enkele jaren geleden speelde. De Volkskrant en ook het
jaarverslag van RDM gaat er van uit dat deze order mislukt is.(8) Bij
deze levering was een driehoeks deal afgesproken tussen Ingalls en
Lockheed Martin Naval Electronics & Surveillance Systems (NE&SS)
Undersea Systems uit de Verenigde Staten, RDM Submarines en het
Nederlandse scheepsontwerp bureau NEVESBU (dochter van RDM) en de
Egyptische overheid. In het project is RDM Sub.
the Moray design authority en production supervisor, terwijl Lockheed
Martin NE&SS Undersea Systems het SUBIC 900 gevechtssysteem zal leveren en de integratie eervan in de onderzeeboot.(9)
Hiermee zou een begin
worden gemaakt met de bouw van diesel onderzeeboten in de VS. Een
ontwikkeling die in is gegeven door twee gedachten:
de mogelijkheid
diesels te exporteren en
kennis te
verwerven over mogelijkheden van in het bijzonder diesels uitgerust
met AIP om deze beter te kunnen bestrijden.
(Overigens is dit
in de VS omstreden het overgrote deel van het militair establishment wil geen
onderzeeboten exporteren en zo in de toekomst geconfronteerd worden
met een sluipmoordenaar die ze zelf hebben geleverd.)
Het ligt voor de hand dat Taiwanorder voortborduurt op het Egyptische project. De technologie mag naar de Verenigde Staten en het
is een kleine – alhoewel illegale – stap om dit toe te passen
voor een andere levering. Met toestemming van de Nederlandse overheid
zou dit de mooiste methode zijn, alhoewel bouwen op basis van Duitse
209-klasse onderzeeboten ook goed mogelijk is. De 209 wordt al in tal
van landen gebouwd en de Duitsers hebben daarom veel kennis van de
overdracht van noodzakelijke technologie. Echter Nederland geeft die
toestemming niet en sluit de toepassing van Moray technologie voor
een leverantie aan Taiwan categorisch uit.
Bouw in de VS
Ook in de vorige
paragraaf ging het om bouw in de VS, maar hier wordt een minder
elegante benadering van de VS besproken. Een optie waarvoor de
beschikking over blauwdrukken essentieel is. Voorkomen moet worden
dat een heel schip ontworpen moet worden dat zou teveel tijd gaan
kosten. Om dit te voorkomen is een kant-en-klaar bouwschema zeer
gewenst. Bouw in de Verenigde Staten heeft dan – boven die in
Taiwan - de voorkeur, om voornoemde redenen, maar ook omdat men
betwijfelt of de technologische kwaliteiten van de Taiwanese
scheepsbouwers voldoende is om zelf onderzeeboten te bouwen.
In de Verenigde Staten
werd gesteld dat koste wat kost aan blauwdrukken moet worden gekomen.
De RDM speelt in die optie in ieder geval een rol. De
LA-Times stelt “The RDM played a high came and said to U.S.
officials the Dutch government couldn’t control what they did.”(10)
Jim Mann schrijft onder het kopje ‘License to steal?’ de
oplossing die op het Pentagon de ronde doet. De Amerikaanse regering
vraagt een bedrijf de onderzeeboten te bouwen en stelt daarbij geen
vragen over de oorsprong van het ontwerp. Een oplossing die zowel de
Amerikaanse regering als de defensie-industrie wel ziet zitten. Dit
artikel van Mann leidde tot aandacht in de Volkskrant. (26/07/01)
In Jane’s Defence
Weekly en Defense News kwam de mogelijkheid ook aan de orde. Beide
bladen laten er weinig misverstand over bestaan dat het met de
fatsoensnormen in deze branche niet zo nauw wordt genomen. Jane’s
(21/11/01) citeert een hoge medewerker van de Amerikaanse marine, die
stelt dat de projecten Egypte en Taiwan wel samen op zullen trekken
“hoewel de Nederlandse regering, dat de intellectuele
eigendomsrechten bezit op de Moray [de onderzeeboot waar het hier om
gaat, MB], heeft gezegd dat het Taiwan geen onderzeeboten zal
leveren. Dit suggereert dat als een dergelijke deal plaats vindt het
op slinkse wijze moet gebeuren. Een andere ambtenaar in de VS stelde
dat zulke beperkingen niet onoverkomelijk zijn. De VS kan de
blauwdrukken krijgen van een ander land dat de RDM-onderzeeboten
heeft gekocht en ze doorspelen naar de Amerikaanse marine. No
questions asked.”
Ook in weekblad Defence
News wordt breed uit de doeken gedaan hoe de VS intellectuele
piraterij gaan bedrijven. De mogelijke leverancier van de kennis zal
“de mogelijkheid willen hebben te ontkennen dat ze de
leverancier zijn.” (22-28/10/01) Het gaat hier om goed
georganiseerde illegale wapenhandel van overheden. Het wordt voor de
onderzeebootwatchers een leuke taak om te bekijken op basis van welke
technologie uit welk land de Taiwanese onderzeeboten zijn gebouwd als
ze over enige jaren – schreef ik destijds nog, in 2020 is 2025 de vroegste optie – in de vaart
worden genomen. De Nederlandse overheid zelf sluit categorisch uit
dat het hierbij om Nederlandse blauwdrukken voor de Moray mag
gaan.(11) In de Volkskrant stelt Pacanda dan ook dat het om de Sea
Dragon (de door Wilton Feijnoord ind e jaren tachtig aan Taiwan geleverde onderzeeboten) zal gaan. De RDM blijkt nog steeds mee te werken aan het
project zo kan je afleiden uit de woorden van de voormalig RDM
directeur.
Half oktober 2001 wordt
in Washington een brainstorm bijeenkomst gehouden met Amerikaanse
militairen, enkele Taiwanese militairen, wapenfabrikanten uit de VS,
specialisten van buiten en gekwalificeerde scheepsbouwers uit de hele
wereld. De RDM was er, CSBC ook, verder zijn de namen van de
aanwezigen bij mij niet bekend. Er worden mogelijkheden bekeken,
waarbij zowel bouw in de VS als Taiwan niet uit gesloten worden.(12)
Voor bouw in Taiwan heeft/had de RDM een goede uitgangspositie.
Bouw in Taiwan
De derde optie is een
eigen onderzeeboot. “Taiwan may build its own
submarines if it is not able to acquire them from other countries.
Taiwan's state-run China Shipbuilding Corp., in cooperation with
Taiwan's Chungshan Institute of Technology, could build six to 10 of
the submarines for military service starting in 2005. Taiwan's China
Steel Company has developed HY submarine steel; China Shipbuilding
Company has also begun studying and developing the design and build
process of submarine hull on the basis of its experience in submarine
servicing; and the development of heavy wire-guided antisubmarine
torpedoes has gone underway at Chung Shan Academy of Scientific
Research."
But
key technologies for the submarine, including the torpedo fire
control system and electronic radar system, still have to be obtained
through the arms sale channel. (Ook hier zijn in 2020 stappen gezet, de VS leverde torpedo's aan Taiwan) Taiwan is currently exploring
obtaining the parts to build submarines from other countries in the
face of strict regulations on the export of submarine parts.(13) In
August 2001 the US weekly Defense News wrote a report on the
possibility Taiwan built the submarines themselves. Also in this
report the transfer of key technologiues was said to be essential.
For offering a helping hand with that the US military created a
special task force.(14)
Begin jaren negentig zette
Taiwan al eens een programma op om eigen onderzeeboten te produceren,
onder de code naam ‘Water Star’. Het ging hier om een
onderzeeboot die iets groter was dan een Duits 209-klasse ontwerp.
"The Water Star project was divided into
three phases. The first phase was to train personnel for the
construction of the subs. The second phase was to build a base for
the subs. And the third phase was the completion of the subs'
construction," a defence source said. "The project was
later scrapped because the navy could not get materials necessary for
the construction of the subs. The navy had tried to buy some of the
materials from Russia via North Korean but without success," he
said. "It is a pity that the Water Star project did not succeed.
If it could have been carried out as planned, we would not have had
to beg the US to sell us submarines each year," he said.(15)
Het is mij niet
duidelijk of het hier het project betreft waarbij de RDM betrokken
was in die periode. Begin jaren negentig werkte de RDM met Taiwan een
schema uit dat de onderzeeboten in Taiwan gebouwd zouden worden met
assistentie vanuit Nederland. De deal ketste volgens
dutchsubmarines.nl af
omdat het te lang zou gaan duren. Eerst moest een werf gebouwd worden
en daardoor zou de eerste onderzeeboot pas in 2000 van stapel lopen.
Vice
Admiraal Hung Cheng-lo zei dat: “The
previous experience of the (CSBC) shows that we Taiwanese are not
inferior to the people of any other country.”(16)
CSBC is niet zo’n goed lopend bedrijf als door voorstanders
van bouw in eigen land wordt gesteld. Het bedrijf kampt met tekorten
en te hoog betaalde arbeiders. De schulden beliepen 215 miljoen US$
in de periode jul 1999 - feb 2001. Privatisering, massaontslagen en
loonmaatregelen zouden een oplossing moeten zijn.(17) Meer schepen
bouwen voor de Taiwanese marine is een deel van de oplossing. Voor
een reorganisatie is 629 miljoen US$ nodig.(18) Ook andere delen van
de Taiwanese defensie-industrie bevinden zich in een allerminst
rooskleurige positie. Aerospace Industrial Development Corp leed in
20000 een verlies van 61 miljoen US$ en wordt nu geprivatiseerd. In
2001 verwacht het bedrijf een verlies te leiden van 7 miljoen
US$.(19)
Bovendien kwam CSBC
regelmatig in het nieuws vanwege corruptie zaken, zoals rond de
aanschaf van: de Lafayette-klasse fregatten uit Frankrijk waarbij 2,5
miljard FFr smeergeld werd ingezet;(20) vermoedelijke corruptie bij
de verkoop van vier mijnenjagers door Duitsland aan Taiwan – een
kwestie waarbij zelfs een marine officier werd vermoord en sprake was
van betrokkenheid van Wilton Feijnoord (21);
Voor de onderzeeboten
moet een breed scala aan producten gemaakt worden. Al die technologie
is zeer hoogwaardig. Dieselmotoren moeten stil zijn om het voordeel
van de onderzeeboot, dat hij niet zichtbaar is, uit te buiten,
voorkeur heeft een Air Independent Propulsion AIP-system waar door
een onderzeeboot lang onder water kan blijven.
Board
Chairman van CSBC Yu Chen-nan merkte daarentegen op: “(…)that
a group of technicans from a Dutch shipbuilding company [MOET DE RDM
WEL ZIJN] recently visited CSBC after the US decided to sell
submarines to Taiwan. They suggested that CSBC could build the
submarines if the shipyard were to be modified and re-equiped. Noting
that blueprints are key to building ships, Yu prommised that CBSC
would be able to accomplish the shipbuilding mission if the first two
were to be built with technical asistance from “a foreign
company.”(22)
RDM is ook op dit vlak
betrokken en geeft advies en CSBC moet blue prints hebben. Inmiddels
zijn er twee mogelijke wegen om aan de technologie te komen, de
blauwdrukken stelen of gebruik maken van kennis van een scheepswerf
om in Taiwan of de Verenigde Staten de onderzeeboten te bouwen. Beide
opties worden door de heer Pacanda niet uitgesloten, maar niet op
basis van het Moray (moeraal) ontwerp, maar op basis van het Sea
Dragon (Zwaardvis) ontwerp.(23)
In alle gevallen - diefstal en bouw
op basis van een ouder ontwerp - is sprake van de RDM. Er is wel
sprake geweest van Taiwan in de contacten. Zie
Naval Institute Proceedings maart 1999 en ook de Federation of
American Scientists stelde dat: “Netherlands
submarine builder RDM provided Taiwan with a pair of Zwaardvis-class
submarines, and is in the running for Taiwan's planned construction
of up to a dozen diesel submarines (despite previous the Netherlands
government prohibition against military sales to Taiwan).”(24)
“We
hope that the government will entrust China Shipbuilding with the
task of building submarines using technology transferred from the US.
Chung Shan can develop combat systems for the subs at the same time.”
(25) Dat RDM-S daarbij betrokken
zal zijn is voorlopig niet uitgesloten.
Creatieve
oplossingen
Heel bont maakte Joep
van de Nieuwenhuijsen het toen hij van de overheid gekochte
onderzeeboten in maart 1996 via de Antillen naar Taiwan wilde
verkopen. De Antilliaanse autoriteiten hebben geen bezwaar, maar ook
geen bevoegdheid op dit gebied. Gmelich Meijling schakelt direct
Joris Voorhoeve in, minister van Defensie en met Antilliaanse Zaken
in de portefeuille. In 1996 tovert van de Nieuwenhuijsen nog een
mogelijkheid uit de hoge hoed. In Argentinië liggen nog twee
onderzeeboten, inclusief blauwdrukken, oorspronkelijk bestemd voor
Iran, maar na de machtsovername door de ayatollah’s geen gewenste
bestemming meer. Hier verslikt van den Nieuwenhuijsen zich. De deal
gat niet door en zijn onderpand van een miljoen gulden is hij kwijt,
zo verklapt een medewerker van de RDM het weekblad Fem de Week.(26)
Nederlandse leveringen
Je zou het bijna
vergeten wegens alle commotie, maar Taiwan is een van de
belangrijkste afnemers van Nederlandse wapentechnologie. In de
periode januari 1997 – juni 2003 neemt het de tiende plaats in, nog
voor landen als Noorwegen en Frankrijk. Met andere woorden het
behoord tot de belangrijkste klanten buiten de NAVO en laat zelfs
landen uit het bondgenootschap achter zich. Het gaat grotendeels om
reserve onderdelen, reparaties en moderniseringen van de eerder
geleverde onderzeeboten van de Sea Dragon klasse. Dit betekent dat er
stevige contacten zijn tussen de RDM en Tapei, maar ook andere
Nederlandse bedrijven leveren onderzeeboottechnologie.
Eindnoten:
1) Dit is een briefing
die ik schreef in september 2004. Engels en Nederlands zijn door
elkaar gebuikt (Het eerste uit vermelde bronnen). Veel informatie
gedateerd, maar aangezien de kwestie nog steeds speelt heb ik het
april 2018 online gezet.
2) Charles
Snyder, ‘Source of submarines unknown,’ Tapei Times 26/04/01.
3) Wendell Minnick, ‘US
should be able to deliver on submarines,’ Tapei Times 03/05/01
4) Menno Steketee,
‘Gezocht: bouwer van onderzeeboten/VS bouwden zelf in 1960 laatste
onderzeeër,’ NRC-Handelsblad 27/04/01.
5) Wendell Minnick and
Robert Karniol, ‘Russians talk subs with Tapei,’ JDW 20/06/01, p.
35.
6) Jim Mann, ‘U.S.
promised Subs To Taiwan It Doesn’t have,’ Los Angeles Times July
15, 2001.
7) Onno Buiter, ‘RDM:
geen interesse in Taiwan; betrekkingen met China,’ Arnhemse Courant
27/04/01.
8) Stieven Randharie,
‘Geen duikboten voor Taiwan, zelfs geen oude,’ Volkskrant
03/09/04.
10) Zie Jim Mann
15/07/01.
11) “Zoals in
antwoord op uw vragen van 26 april jl. is gemeld bij gebruik van
Moray-technologie door derden instemming van de Nederlandse Staat
vereist. Deze toestemming zal niet worden verleend voor gebruik ten
behoeve van een eventuele Amerikaanse levering aan Taiwan,” dat
staat antwoorden 444 (vragen Koenders Apostolou (5/12/01), tweede
kamer 2001-2002.
12) Zie met name Brian
Hsu, ‘Military, US hammering out sub deal,’ Tapei Times 17/10/01.
13) op cit. FAS
15/08/99, onderstreping MB.
14) Taiwan Defense
Ministry Mum on Submarine Report, Tapei Central News Agency 29/08/01
(http://www.cna.com.tw); en
‘Tapei Envisions Domestic Sub; International reluctance may put
expertise, blueprints out of reach,’ Defense News 27/08-02/09/01,
p. 1 & 4.
15) Brian Hsu, ‘Taiwan
is ready to produce its own submarines,’ Tapei Times
16) Brian Hsu, ‘Taiwan
able to build ships on wish list: official,’ Tapei Times 13/04/01
17) State-run
shipbuilding firm may go bust,’ Tapei Times 07/05/01
18) ‘Government
decides to help sinking shipbuilder,’ Tapei Times 21/05/01
19) ‘Aercraft maker
to be privatized,’ Tapei Times 09/05/01
21) Zie noot 4 TT
05/04/01 en Martin Broek, ‘Taiwan en Feijnoord,’ VeeDee AMOK nr.
3, 1994.
23) Stieven Randharie,
‘Geen duikboten voor Taiwan, zelfs geen oude,’ Volkskrant
03/09/04
25) Brian Hsu, ‘Taiwan
is ready to produce its own submarines,’ Tapei Times 07/05/01
26) Stan de Jong, ‘Help
de bedrijvendokter is terug,’ FEM/De Week, 17/10/98, p. 20-23.
U.S. Promised Subs To
Taiwan It Doesn't Have
Los Angeles Times, July
15, 2001, Pg. 1
(…)
License to Steal?
That raises the third
possible solution--that somehow an American company can find a
roundabout way to build a diesel submarine based on the Dutch or
German designs, even though these European governments haven’t
licensed the plans for use in Taiwan.
In other words, the
U.S. government might simply ask an American company to build Taiwan
a submarine and not ask any questions about where the design came
from.
Getting Taiwan a
submarine "is going to involve some sleight of hand," said
Larry M. Wortzel, director of the Asian studies center at the
Heritage Foundation, a conservative think tank in Washington.
This option has been
under serious consideration within the U.S. government.
"Maybe industry
could just do this. We could leave it in their hands, and Berlin and
Amsterdam wouldn't be involved at all," said a U.S. official who
has taken part in the intragovernment discussions.
Under this scenario, an
American company might get blueprints from a third country--that is,
one of the many other nations that have bought German or Dutch diesel
submarines.
In such a transaction,
whoever gives those designs to the United States might not even know
that the submarines would go to Taiwan. That way, said one U.S.
official, the Germans or Dutch and the third country "would have
plausible deniability."
Such an arrangement could prove to be of questionable legality.
In cases involving
blueprints or other proprietary technology, "the options are
that you own it, you license it or you steal it--and we have laws
against stealing," noted Lucinda Low, a Washington lawyer who is
a former chairman of the American Bar Assn.'s section on
international law.
There are two U.S.
companies likely to be involved in building submarines for Taiwan.
One is Northrop Grumman Corp., which recently purchased the Litton
Ingalls shipyards in Pascagoula. The other is Lockheed Martin Corp.,
which sells advanced electronics systems used on submarines.
Both companies make
clear they would be eager to work on submarines for Taiwan. Spokesmen
for both companies emphasize, though, that the decision is in the
hands of the Bush administration.
"Lockheed Martin
would certainly welcome the opportunity to be the systems integrator
for any diesel-powered submarine the Taiwan government may decide to
buy," said Tom Jurkowsky, the company's vice president for
communications.
"We stand prepared
to help in any way we can," said Randy Belote, a spokesman for
Northrop Grumman.
In a statement about
the possibility of a Taiwan sale, Northrop Grumman pointedly noted
that its Litton Ingalls shipyard "has, in the past, had business
relationships with both the Dutch and German submarine designers."
When reminded that the
Dutch and Germans have said again this year they will not let their
designs be used for Taiwan, Northrop Grumman’s Belote questioned
whether the European opposition is the final word. "They [the
Dutch and Germans] have said that," Belote answered. "But
how serious is that?"
The Bush administration
consulted with Northrop Grumman executives in the weeks leading up to
its submarine decision, Belote said.
Asked whether Northrop
Grumman might go along with a scenario in which the Dutch or German
designs might be used without any license, Belote sidestepped the
question: "I really don't know. . . . I can't imagine the U.S.
government would get involved in a situation where it would bypass
the will of another government."
Jurkowsky
said this licensing issue won't arise with Lockheed Martin because it
won't serve as the prime American contractor for Taiwan's submarines.
It will merely supply the electronics systems put on submarines that
some other company will build.
Some within the U.S.
government make it clear they would be eager to help out American
industry and to please Mississippi's two powerful senators, if they
can. "Whatever option [for building Taiwan's submarines] is
decided upon, something's going to happen in Mississippi--I feel
certain about that," quipped a Pentagon official.(…)”