Oorlog is geen spelletje

Naast de vredesactivisten, die zich gedurende de ITEC beurs in Den Haag drie dagenlang voor de ingang geposteerd hadden uit protest tegen de wapenhandel, werd de beurs aangedaan door een delegatie van Haagse gemeenteraadsleden. Zij wilden met eigen ogen zien of de beurs inderdaad een zodanig militaristisch karakter heeft, waardoor het niet langer gepast is om ITEC in Den Haag, dat zich als vredesstad profileert, plaats te laten vinden. Martin Broek van het Platform tegen Wapenhandel begeleidde de delegatie.

Protest bij AFCEA-beurs, Brussel

"Dit is nu de veel besproken virtual reality", vertelde een medewerker van CAP Gemini aan de Haagse gemeenteraadsleden die poolshoogte kwamen nemen op de International Training Equipment Conference, kortweg ITEC. Overal in de hal van het Congrescentrum in Den Haag vertoonden beeldschermen en flatscreens computer-animaties van vooral oorlogssituaties. Het leek wel een morbide kermishal. Als lid van het Platform tegen Wapenhandel liep ik met de raadsleden mee om commentaar te kunnen geven en de kwalijke kanten van deze spelletjes naar voren te brengen. Het oriënterende bezoek begon met een heuse briefing. Twee directeuren, een medewerker van TNO en van CAP Gemini probeerden de raadsleden ervan te overtuigen dat ITEC een veelzijdige beurs is, waar naast militaire simulatie, ook veel simulatie voor civiele toepassingen (brandweer, spoorwegen, ziekenhuizen en architectenbureaus bijvoorbeeld) te vinden is en dat juist deze tak snel groeit. Tegen veilige spoorwegen en een goed geoefende brandweer kan toch niemand bezwaar hebben.

"Kijk, hier zien we Nederland", stelde een van onze begeleiders enthousiast vast. Plots liet de op het scherm voorbij vliegende straaljager bommen vallen. Opflitsende vlammetjes en rookpluimen lieten zien waar Nederland getroffen werd. Foutje in de regie. De medewerker maakte later zijn fout goed door fel te ageren tegen de toren die in het centrum van Den Haag gebouwd zal worden. Door deze toren in een simulatie van Den Haag te plaatsen kan je zien welke horizonvervuiling optreedt en hoe het oude centrum verpest wordt, zo verkondigde hij. Ideaal voor politieke beslissers en architecten. Met deze laatste PR truc kwam een einde aan het bezoek.

Er kan nu geen twijfel meer over bestaan dat ITEC een beurs is voor militaire simulatie produkten. Simulatie wordt niet alleen gebruikt voor opleidingsdoeleinden, maar wordt ook ingezet om piloten, voordat ze weg vliegen vertrouwd te maken met de omgeving en de doelen die ze gaan bombarderen. Bovendien zijn sommige produkten die worden gebruikt voor simulatie dezelfde als die worden toegepast in echte oorlogsituaties, zoals de helmen van straaljager piloten. Tenslotte wordt het afvuren van allerlei soorten wapens, dus ook kernwapens, gesimuleerd. Op ITEC ligt simulatieapparatuur voor iedere militair: van de generaal of admiraal die het hele slagveld moet overzien tot de infanterist die zijn geweer af moet kunnen schieten; van jachtvlieger tot boordschutter. Overigens wordt de simulatie waarmee kernwapens kunnen worden 'vervolmaakt' zonder proeven niet op dergelijke beurzen aangeboden. Dat houden de landen waar ze geproduceerd worden liever in eigen handen.

Er is op ITEC dus ook simulatie aanwezig voor brandweerlieden, treinmachinisten en chirurgen. Voor enkele Haagse gemeenteraadsleden was dit reden om twijfel te hebben of ITEC wel uit Den Haag geweerd kan worden. Zij stelden dat het hier om een brede vakbeurs ging. Als dit argument wordt gebruikt dan moet het gezien worden als excuus om niet tot een verbod te hoeven overgaan en zal Den Haag Vredesstad ook in de toekomst de enige militaire beurs van Nederland herbergen.
Allereerst is iedere wapenbeurs een vakbeurs waar mensen uit de wereld van de wapenindustrie elkaar spreken, contacten leggen, wetenswaardigheden uit wisselen en soms een contractje tekenen. Dit laatste gebeurde ook op ITEC. De vliegopleiding in Woensdrecht had op 14 april zijn handtekening gezet onder een contract voor de aankoop van een vluchtsimulator. Bovendien, als het aanprijzen van de produkten niet van belang is, waarom zit ITEC dan ook in Singapore? Toch juist omdat Zuidoost-Azië samen met het Midden-Oosten het grootste afzetgebied voor wapens is buiten de Westerse wereld?

De veelzijdige aandacht van ITEC moet echter met een korreltje zout worden genomen. De directieleden ontweken een antwoord op de vraag welk percentage bedrijven op ITEC militaire toepassingen verkoopt. Dat is niet zo gek, want het is bijna 100%. ITEC is een beurs gericht op het wereldje van de militairen. De paar Haagse brandweerlieden die er rondliepen kunnen dit niet ontkrachten.

Er zijn per jaar honderden medische beurzen in de wereld waar inkopers van academische ziekenhuizen rondlopen. Je zou denken dat medische simulatie hier wordt verkocht en niet op een militaire beurs. Een zelfde verhaal gaat op voor architecten en brandweerkorpsen. Echter militairen hebben ook ziekenhuizen en brandweerkorpsen. Ook de civiele produkten op ITEC zijn bedoeld voor legers.

Als Den Haag zijn imago als vredesstad wil handhaven moet het duidelijk zijn en militaire beurzen weren. Zo wordt het het schipperen met het vredesimago en dat is weinig geloofwaardig.

Ravage Actieblad # 283 op 30 april 1999.