zondag 5 oktober 2014

De week in wapenhandel; de keizer is naakt

L.S.

Je vroeg je af of wapenexportbeleid in Nederland wel een item is. Aangezien ik toch een blog voor Konfrontatie moest schrijven, nam ik me voor om te proberen een weekdagboekje te schrijven over wapenhandel met een Nederlands tintje. De voorgaande week eindigde ermee dat het Wapenexportdebat in de Tweede Kamer over 2013 uitgesteld is. Misschien is dat maar goed ook, want de feiten zijn nog niet eens gepubliceerd. Het lijkt wel alsof juist de ambtenaren die controle mogelijk moeten maken door de Regering worden afgeslankt en -gedankt. Ze kunnen hun werk in ieder geval niet aan. Je kan je afvragen of een debat zonder beloofde gegevens wel zin heeft.

Zaterdag 27 en zondag 28: de Volkskrant bericht over korruptie bij de aanschaf van politiewapens. De voormalig Amerikaanse wapenhandelaar Richard Bistrong zegt: “... of het nu om Afrikanen ging, of om Nederlanders, dat deed er niet toe.” Technisch Bureau H.A. Muller B.V. wordt genoemd als een Nederlands contact. In de jaren negentig las ik veel schietsportblaadjes. Er waren maar twee Nederlandse wapenhandelaren die me daarin opvielen. De eerste was Fred van Yperen, voormalig politieman en eigenaar van J.F.Y. uit Maarssen/Loenersloot. In de jaren negentig ontving hij bijvoorbeeld een partijtje aanvalsgeweren, waarvan niemand het fijne wist. Fred is inmiddels naar Oost-Groningen verhuisd en overgestapt op de handel in sportartikelen en motor- en fietsonderdelen. De andere was Technisch Bureau Muller uit Arnhem dat nu door de Volkskrant is beschreven.

Een andere veel grotere corruptie zaak haalt de pers in Nederland al niet meer sinds 2011. Afgelopen weekend kwam de Zuid-Afrikaanse met nieuwe informatie. Thales betaalde eind jaren negentig president Zuma, destijds nog vicepremier, smeergeld om er zeker van te zijn dat Zuid-Afrika wapens van het Franse concern bleef kopen. Nog steeds is de onderste steen niet boven. Nederland heeft een belangrijke poot binnen het Franse concern. Thales ontkende later deze week de feiten. Je zou denken Nederlandse pers bijhouden die zaak.

Maandag 29 kwam het belangrijkste wapenhandelnieuws niet uit Nederland, maar uit Engeland. Het bedrijf Chemring leverde traansgas aan de politie van Hong Kong. Dit werd ingezet tegen de demonstranten. Chemring verklaarde vrij snel na het bekend worden van dit nieuws dat het zijn leven zou beteren. Onzin beweerde de minister van Buitenlandse Zaken, Philip Hammond, CS gas kan je overal kopen, dus maak je niet nodeloos druk. Levert of voert Nederland ook traangas door? Ja vooral aan het ondemocratische Golfstaatje Oman en een beetje aan rumoerige Indonesië. Doorvoer vindt plaats naar Oman (uit het VK) en het ook niet frisse Qatar (uit Frankrijk).

Dinsdag 30: Vandaag worstel ik me door het zakendoen met Duitse vrienden van de Nederlandse zakenman Fentener van Vlissingen in het interbellum. Steeds opnieuw moet ik wennen aan het idee dat Nederland in die jaren niet alleen neutraal, maar ook nogal Duits georiënteerd was.

Verder ontvang ik een op de persoon opgestelde reclame voor een defensie-industrie bijeenkomst in Qatar of ik en mijn bedrijf geen belangrijke bijdrage willen leveren aan land-, lucht- en zeemacht. Zucht.

Woensdag 1: Nogmaals zucht. Pas van vandaag lees ik een bericht uit de Dagen Nyheter van afgelopen maandag. Het gonst al een week van Arms Trade Treaty (ATT) berichten in de internationale pers. Binnen anderhalf jaar heeft men al voldoende landen die hun deelname aan het verdrag hebben bekrachtigd. Iedereen blij. Zelfs die verrekte mensenrechtenschenders zullen zich er iets van gaan aantrekken, aldus de directeur van het Control Arms secretariat Anna MacDonald. Veel verandert er feitelijk niet door voor de grote wapenleveranciers. Gek dat zoveel geld en tijd is gaan zitten in iets wat vooral een PR-operatie is en geen hout snijdt.
In de Zweedse krant lees ik dat er veel verandert. Voor het eerst spelen ook vrouwen een afweging of er al-dan-niet geleverd moet worden. De vrouw die het schrijft is een Zweedse schoonheid, maar dat is geen excuus voor het oplepelen van NGO-propaganda. Denk zelf na. Er zijn geen wapens gericht tegen vrouwen. Vrouwen zijn onmiskenbaar belangrijke slachtoffers van wapengeweld, net als kinderen, ouderen en alle anderen die toevallig in de weglopen of juist niet kunnen weglopen. Dit punt werd al gedekt door het criterium dat geen wapens mogen worden geleverd waarmee de mensenrechten geschonden kunnen worden. Gabriella Irsten, politiek medewerkster van de Women International Leaque for Peace and Freedom (WILPF) beweert in het artikel terecht dat de Zweedse wapenregels tot nu toe vaag waren. Maar in die zin is de ATT geen enkele verbetering. Zweden onderschreef eerder de net iets minder vage Europese wapenexportregels die door dezelfde groepen die nu de ATT hebben bekokstoofd werden uitgebroed (evenals de Gedragscode daarvoor). In de geest zijn het mooie documenten, maar naar de letter – en daar gaat het uiteindelijk om – zijn ze niet meer dan een gescheurd vangnet waarmee op zijn best alleen de grootste vissen zijn te vangen. Waarom iedereen dan zo blij danst op de kade is de vraag.

Donderdag 2: Lees ik dat het State Department op 1 en 2 oktober op bezoek is in Amsterdam om het Amerikaanse wapenexportbeleid uit te leggen. De Verenigde Staten houden er een streng eigen beleid op na dat vooral bedoeld is om de wereldwijde belangen van de VS te ondersteunen. Economisch gewin is ondergeschikt aan machtspolitiek. In Europa is dit vaak andersom. De Amerikanen zijn ook nogal streng bij overtredingen. Een nulletje of zes boete is niks. Om dat te te voorkomen en uit te leggen, komen ze jaarlijks langs.

Vrijdag 3 ga ik fietsen en zwem in zee. Praat over tuinieren en natuur. Even denk ik er nog over om een bericht op te nemen dat het Nederlandse Parlement opzoek gaat naar een nieuwe duurzame huisbank zonder wapenhandel. Ben benieuwd welke dit wordt. Maar laat het er bij zitten. Trappen maar. Libellen en koolwitjes schieten voorbij.

Vandaag 4 heb ik een antimilitaristische reünie. Dat kan ook nog.

Ik heb begrepen dat maandag Stop Wapenhandel met een uitgebreide brief met aandachtspunten komt. Er is meer dan genoeg om je druk over te maken en eveneens meer dan genoeg dat de Nederlandse pers, laat staan de politiek, niet haalt en daar wel thuis hoort.

Vriendelijke en strijdbare vredesgroet,

Martin Broek