maandag 30 januari 2017

Grootste Nederlandse wapenleveranties in oktober en november 2016

Vandaag kwam de Nederlandse overheid met nieuwe gegevens rond de wapenhandel. In de tabel zijn de tien grootste wapenleveranties opgenomen. Opvallend is dat het in vier en daarmee het merendeel om leveranties aan de Golfstaten VAE en Qatar gaat. Met zo'n 145 miljoen euro gaat bijna om de helft van het totaal in deze twee maanden naar het Midden-Oosten. Verder liggen de afnemers verspreid door de NAVO en EU (3x), Latijns-Amerika (2x) en in Oost-Azië, Zuid-Korea. De maanden oktober en november leverde wapenleveranties ter waarde van ruim 300 miljoen euro op.

Bron
Damen is de belangrijkste exporteur van militaire producten in oktober en november 2016 (de laatste twee maanden waarvoor informatie beschikbaar is). Het gaat om de levering van patrouille schepen aan de VAE van de Arialah-klasse deze 70 meter lange schepen zijn bewapend met een OTO Melara 76/62 scheepskanon, 2 stuks OTO Melara MARLIN 30mm geschut en een Raytheon Mk 49 Mod 2 11-cell raketafvuurinstallatie. Het schip is uitgerust met een keur aan gevechts- en vuurleidingssystemen van Thales Nederland.
De twee schepen die worden geleverd aan Jamaica zijn een stuk kleiner en vervangen drie in 2005 en 2006 geleverde onbewapende patrouille schepen (die worden vervoerd naar Nederland en daar te koop aangeboden).

Radar en C3-systemen zijn doorgaans producten van die andere grote handelaar in militaire producten, Thales Nederland. Het gaat om de al genoemde levering aan de VAE waarvan de wapens worden aangestuurd en hun informatie krijgen van Thales systemen, maar ook vaste Thales klanten Noorwegen met Squire, Zuid-Korea en Venezuela (met een groot aantal schepen uitgerust met Thales apparatuur, zoals 4 Guaiquerí-klasse patrouille schepen en 4 Guaicamacuto-klasse patrouille schepen, zie ook) zijn weer van de partij, en daarbij NAVO bondgenoot Noorwegen.

De derde leverancier is de overheid. Het gaat in dit geval om de levering van Leopard tanks aan Finland. De overheid is door de aard van de leveringen een opvallende wapenleverancier; ze neemt een groot deel van de niet maritieme leveranties van grote wapensystemen voor haar rekening.

Bron

Er zijn drie afnemers van het Fennek pantservoertuig. Dat zijn Duitsland, Nederland en Qatar. In Nederland produceert een volle dochter van het Duitse Krauss-Mafei, DDVS (Dutch Defense Vehicle Systems), de voertuigen. De levering aan Qatar kan volgens het Ministerie van Buitenlandse Zaken geen kwaad. De Fennek is niet bewapend en ongeschikt voor inzet in de woestijn. Dat is opmerkelijk voor een voertuig genoemd naar een woestijn vos en geleverd aan een zandbak aan zee. De website van het Ministerie van Defensie noemt ze “stil, onopvallend, scherp observerend en zo nodig snel en fel.” Een belangrijke functie is het opsporen en doorgeven van de locatie doelen, zodat die eventueel kunnen worden bestookt met projectielen. In Duitsland was de levering niet onomstreden. Gezien de bijdrage van Qatar aan de gevechten van islamisten in Syrië en bijdrage aan de oorlog tegen Jemen kunnen vraagtekens bij de levering worden geplaatst.

Onduidelijk is de categorie leveringen die wordt samengevat onder het kopje 'Delen voor vliegtuigen en helikopters,' voor EU, NAVO en bondgenoten (want daar staat die + voor: Australië, Japan, Nieuw Zeeland en Zwitserland). Door deze onduidelijke omschrijving valt weinig te zeggen over de leveringen. Valt Turkije eronder - een land dat zijn luchtmacht regelmatig inzet – of niet? Buitenlandse Zaken maakt in Nederland een uitzondering voor Turkije, maar doen de ontvangers van deze goederen dat ook? Gaat het om transport- of gevechtsvliegtuigen, patrouille- of aanvalshelikopters? De Nederlandse overheid verstrekt bovengemideld veel informatie, maar dat neemt niet alle vragen en twijfels weg.

Martin Broek





afgifte datum
goederen omschrijving
land (eind) van bestemming
Nederlandse producenten*
Bedrag
7-10-2016
Patrouillevaartuigen
VAE
Damen/Thales
70.000.000
6-10-2016
Leopard II tanks
Finland
Overheid
37.000.000
7-10-2016
Delen voor radar- en C3-systemen
Qatar
Thales
31.536.465
6-10-2016
Delen voor vliegtuigen en helikopters
EU/NAVO+
Onduidelijk
30.000.000
27-10-2016
Delen voor Fennek verkenningsvoertuigen
Duitsland (Qatar)
DDVS (Dutch Defense Vehicle Systems) 100% dochter van Krauss-Mafei
24.000.000
16-11-2016
Patrouillevaartuigen
Jamaica
Damen
23.429.179
24-10-2016
Radar- en C3-systemen
VAE
Thales
20.488.660
30-11-2016
Delen voor radar- en C3-systemen
Zuid-Korea
Thales
15.000.000
23-11-2016
Delen voor radar- en C3-systemen
Venezuela
Thales
11.775.200
26-10-2016
Draagbare rondzoekradars
Noorwegen
Thales
8.960.000

Totaal grootste tien oktober/november 2016
272.189.504

Totaal oktober/november 2016
309.901.495
Bron: tabel Maandelijkse rapportage uitvoer militaire goederen (van 30 januari 2017), zie https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/10/01/overzicht-uitvoer-militaire-goederen
* Kolom producenten, toegevoegd auteur