Militaire leveranties aan Chavez

Een wapenproducent, in een klein landje (bondgenoot van de Verenigde Staten), levert via het Cuba van Fidel Castro tanklandingschepen aan het regime van Hugo Chavez in Venezuela. Het zou een slechte openingszin kunnen zijn van een weinig geloofwaardige spionage thriller. Geloofwaardigheid en realiteit lopen wel vaker uit elkaar. Dit is echt.

DAMEX Shipbuilding & Engineering bouwt tanklandingschepen voor de Bolivariaanse marine van Venezuela. De werf is een samenwerkingsverband tussen Cuba en de Nederlandse scheepsbouwer Damen en al in 1995 opgezet. Er kunnen schepen gebouwd worden tot een lengte van 100 meter. Damex kwam vorig jaar in het nieuws toen bij een vliegtuigongeluk drie van de Nederlandse medewerkers jammerlijk omkwamen. Verder is het stil rond de activiteiten van Damen op Cuba.

Damex zal tot 2013 in totaal vier tanklandingschepen voor Venezuela bouwen. Het gaat om de zogenaamde Stan Lander 5612. Het zijn niet de eerste schepen die Damen voor de Venezuelaanse marine bouwt. Eerder zijn al patrouilleschepen en sleepboten aan diezelfde marine geleverd. Militair zijn deze schepen de belangrijkste.

Als ik op de site van Damex in Cuba wil kijken, krijg ik een waarschuwing:

“Gerapporteerde aanvalpagina! De pagina op www.damex.biz is gerapporteerd als een aanvalpagina en is geblokkeerd op basis van uw beveiligingsinstellingen.”

Ook dit kan weer een onderdeel zijn van hetzelde slechte boek. Het gaat mogelijk om programma's die privé informatie willen stelen, de geïnfecteerde computer gebruiken om anderen aan te vallen of mijn systeem te beschadigen. Hierbij kan je heel wat leuke plots fantaseren. Op de site is verder geen nieuws te vinden.

In de Spaanstalige pers wordt gesproken over schepen die bedoeld zijn om de handel tussen Latijns-Amerikaanse landen te versterken en over schepen voor militaire taken. Het schip is ook niet grijs (zoals de ontwerper gebruikte), maar zeeblauw. Ze komen om te worden ingezet voor la Alianza Bolivariana para los Pueblos de Nuestra América (ALBA, het samenwerkingsverband tussen links-nationalistische landen in Zuid-Amerika). Veel doet dat kader er niet toe. De schepen worden aangeschaft door de militaire Misión Naval de Venezuela. Als het nodig is zijn de schepen inzetbaar voor militaire taken.

Damen blijft met het exporteren van de vier schepen keurig binnen het boekje van het wapenexportbeleid. Het ontwerp van de schepen komt uit de Oekraïne. Er staan geen wapens op. Ze worden geleverd vanuit Cuba. De leveringen zijn desondanks opvallend. Damen en met name de Vlissingse werf van het concern is al vele decennia de hofleverancier van de Nederlandse marine. In verband met Venezuela wordt regelmatig gesproken over oorlogsdreiging richting Nederlandse Antillen. Ko Colijn zei onlangs: “Venezuela, de Verenigde Staten, Nederland en de Benedenwindse eilanden houden elkaar in een greep van angst.” Op hetzelfde moment tanklandingschepen leveren is op zijn minst bijzonder en relativeert ook de dreiging en de angst. Als je dergelijke zaken levert lijkt het met een conflict niet zo'n vaart te lopen.

Het versterken van de Venezolaanse marine is alleen goed voor de beurs van Damen. Als Nederland wil kan gemakkelijk een informeel stokje worden gestoken voor de leveringen. De werf in Cuba is nota bene met ontwikkelingshulp vanuit Nederland opgezet, zo schreef voormalig staatssecretaris voor Economische Zaken in 1999 in Trouw (23/11/99). Damen zal niet bijten in de hand die haar voedt. Maar Nederland moet niet op iedere uithaal die Chavez doet voor binnenlandse consumptie reageren als door een horzel gestoken. Dat komt het verbeteren van de betrekkingen tussen Caracas en Den Haag niet ten goede. Meer ontspannen relaties zijn wenselijk. Militaire leveranties niet.

Martin Broek

Voor Sargasso