Nu staat het FFCD-rapport grotendeels* op het web en gedeeltelijk op de site van de Campagne tegen Wapenhandel. Zij zijn een** van de organisaties in Nederland die zoveel mogelijk bovenwater hebben proberen te krijgen van de leveringen. Met name over Nederlanders en Nederlandse bedrijven. Ik ben vluchtig door het FFCD-rapport gegaan. Je komt de beruchte namen tegen van Melchemie en KBS (inmiddels Grontmij), maar ook Philips (p. 169) en Chrompack (p. 192) (Chrompack is nu de Varian Inc. afdeling in Middelburg).
In een lijst, met betalingen voor chemicaliën die gebruikt worden voor het chemische wapenprogramma, die 68 betalingen bevat, staat KBS 21 keer vermeld en Melchemie negen maal. (p. 137-138). KBS wordt zeven keer genoemd op de lijst met onbelangrijke materialen (p. 51) en één levering van het bedrijf uit Terneuzen werd in 1984 gecanceld (p. 49). Zonder deze onbelangrijke en gecancelde leveringen blijft er nog een flink aantal over. Zo lijkt het.
Melchemie staat drie maal op de lijst met onbelangrijke materialen en een keer wordt Melchemie genoemd, omdat het in 1989 een lading van 400 ton NaCN terug krijgt die niet nodig was in de chemische wapens fabriek in Al-Muthana. (p. 381) Je vraagt je dan wel af wat voor soort zakelijke achtergrond deze retourzending heeft. Ook hier blijven nog vijf leveringen over.
In de internationale handel zijn banken een onmisbare schakel. Ook bij leveranties van chemicaliën is dat zo. Sterker nog bankoverschrijvingen zijn een belangrijke bron van informatie. De Rabobank en ABN Amro deden zaken met de Correspondence bank (deel van het Iraakse inkoop netwerk, p. 146-148).
Mr. Frans “een van de belangrijkse leveranciers aan het [chemische wapens] programma” (p. 380) deed zaken met de Banque commercial de luxembourg (p. 149). Mr. Frans is Frans van Anraat die door het Openbaar Ministerie is aangeklaagd voor misdaden tegen de mensheid en veroordeeld. Hij is ook een belangrijke bron voor informatie.
Dat met volledige medewerking en deelname van Iraaks personeel twee jaar lang munitie voorraden, fabrieken en faciliteiten etc. zijn vernietigd dat mag nog wel eens herhaald worden. De schrijvers stellen: “(..) het feit blijft dat sinds het einde van 1991 is Iraaks chemische wapens programma volledig en absoluut geneutraliseerd.” Daarna zouden Saddam Hoessein en zijn getrouwen weer opnieuw beginnen, maar de inspecties eveneens. Scott Ritter geeft over die latere periode een uitgebreid verslag en samen net voorbeeld uit begin jaren negentig geeft het aan dat in vredestijd heel veel bereikt kan worden op het gebied van ontwapening. We zitten nu nog met de brokken, omdat die visie niet door iedereen onderschreven werd.
* de pagina’s 14-46, 87, 101, 195, 353, 394, 402 en 405 missen.
** Overigens hebben ook de SP, Fred Teeven (nu VVD-kamerlid en voorheen openbaar aanklager), journalist Arnold Karskens en Koerdische organisaties in Nederland veel gedaan om de zaak niet onder te laten sneeuwen.
