Afgelopen weekend zette wikileaks 400.000 documenten over Irak op het internet. Zelf ben ik in een eerdere lading gedoken: de Afghanistan Diaries. Uit heb ik ze nog lang niet. Wel weet ik wat en waar te zoeken. Dat kon pas nadat ik mijn weg leerde kennen, door wat uitgeprint 14 meter archief, zou zijn.
Zo’n stapel kan je op meerdere manieren te lijf. Je kan zoeken naar wat je al weet en dan waarschijnlijk in groter detail iets onderbouwen. Je kan ook zoeken naar alles dat van belang zou kunnen zijn. Zo zocht ik naar alles wat met Nederland en Uruzgan te maken heeft. De uitkomst is teveel voor een blog en met de analyse ervan ben ik nog niet klaar.
Hieronder een van de berichten. Ik heb het wel herschreven, want door alle afkortingen en vakjargon zijn de gelekte stukken eigenlijk nauwelijks leesbaar. (Het orgineel hier of hier.)
TF Uruzgan vecht in de buurt van Agar
Op 1 oktober om 12.35 meldde TF Uruzgan (de Nederlandse bijdrage aan de ISAF-operatie in Afghanistan) dat 12 opstandelingen bewapend met granaatwerpers zich verplaatsten naar een qala, een ommuurde woning, 12,4km zuidwestelijk van basis Deh Rahwod en 0,7 km noordooostelijk van Agar in het district Deh Rahwod, Uruzgan. De Predator (een onbemand verkenningsvliegtuig) valt aan met een hellfire geleide raket. Om 12.59 uur is er nog geen definitieve gevechtsschade (BDA, Battle Damage Assement) op te nemen.
Het voorval wordt gesloten om 13.09 uur, maar heropend om 13.31 uur. Weer een halfuur later om 14.01 uur meldt TF Uruzgan een onbekend aantal opstandelingen die proberen bevriende strijdkrachten te omsingelen. (Defensie laat de redactie van Argos weten dat het hier om Nederlanders gaat.) De bevriende troepen beantwoorden het vuur van de vijand en proberen zich te verplaatsen. BDA is dat 30 opstandelingen gedood zijn (EKIA = enemy killed in action).
Twee uur later vliegt de Predator over de plaats. Nu is de BDA 30-40 opstandelingen. Er worden 21 155mm granaten afgeschoten met de pantserhouwitser. Om 17.49 worden weer 4-5 opstandelingen opgemerkt. De bevriende troepen hebben zich geherpositioneerd. Huidige BDA is 60 gedode opstandelingen. De kwestie werd zes uur na de eerste melding kwam, gesloten om 18.38 uur.
32.53565979 65.37995148 weergeven op een grotere kaart
Wat wist het Nederlandse Parlement, de Nederlander hiervan? Zestig doden na zes uur vechten is immers niet mis. Het is vier procent van alle gesneuvelde vijanden die ik in de periode 2004-2009 in Uruzgan telde. Zo'n gevecht moet terug te vinden zijn in de periodieke overzichten van Defensie. Dat klopt. Defensie meldt op 4 oktober:
Defensie
De afgelopen tijdverslagperiode zijn diverse vuurcontacten geweest rond Chora, Deh Rawod en in de omgeving van Poentjak. Bij deze vuurcontacten is ondersteuning geleverd door de Pantser Houwitser, F-16’s en Apache gevechtshelikopters. Bij deze vuurcontacten zijn mogelijk slachtoffers gevallen aan de zijde van de Opposing Militant Forces
"Mogelijk slachtoffers." Eerder al meldde de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken dat ze over doden geen duidelijke cijfers hebben. Ook werd gezegd dat de aantallen wel gemeldde dodenaantallen voorlopige onzorgvuldige tellingen betrof. Het blijkt hierboven dat de cijfers komen uit behoorlijk exacte gevechtsverslagen. De telling hierboven berust op drie BDA's zeer waarschijnlijk ook aan de hand van beelden die door de Predator zijn gemaakt.
De ministers schrijven ook dat de regering op dit ogenblik geen aanwijzingen heeft dat er in de wikileaks wordt verwezen naar Nederlandse betrokkenheid bij incidenten die niet zijn gemeld.. Bij een ander gevecht in Uruzgan op 1 oktober vielen ook nog eens 26 doden. Hier vochten Amerikaanse special forces en Afghanen (verenigd in Task Force Bushmaster) tegen de opstandelingen, ze werden daarbij ondersteund door een Apache en vliegtuigen.
Als je dan schrijft: "Er zijn diverse vuurcontacten geweest," dan wordt vanzelfsprekend ook dit gevecht gedekt, het gevecht van dat ik eerder overschreef en de andere gewapende incidenten die er in de periode 1-3 oktober zijn geweest. Maar "diverse vuurcontacten" is wel heel erg uit de losse pols, onzorgvuldig en op een manier die de ernst van die contacten wegpoetst.
Luister ook naar Argos radio.
SP-Kamerlid Van Bommel gaat Kamervragen stellen aan de nieuwe minister van Defensie Hillen.
Lees ook mijn vorige blog Slagveld Uruzgan nog eens.
Dit artikel is geschreven in het kader van een onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de oorlog tegen het terrorisme, mogelijk gemaakt door de Fondsen Pascal Decroos en Stichting Democratie en Media.
