Met deze zinnen werd een rapport gelanceerd met als titel: ‘Lege bakken in een oorlogsomgeving; de uitdaging voor de militair industriële basis van de VS,’ geschreven door Seth G. Jones van de CSIS-denktank voor militaire zaken. Het rapport past in de her en der hoorbare krachtdadige taal over de noodzaak van een sterkere defensie-industrie. In heldere bewoordingen worden de eisen van het Militair Industrieel Wetenschappelijk Complex (MISC) weergegeven voor meer ondersteuning, zowel organisatorisch als qua middelen, hoewel het gigantische militaire budget van de VS al groter is dan China, de EU en big spenders Saoedi-Arabië en India samen*.
Twee grote oorlogen
Terwijl
de VS al een grote oorlog op het Europese continent steunen, kijkt
het land (en de NAVO) ook naar China. Dat bedreigt zowel Taiwan** als
de wereldwijde economische overheersing van Washington, en kan op
langere termijn de geopolitieke positie van de VS in gevaar brengen.
In het CSIS-rapport wordt erop gewezen dat de huidige oorlog in
Oekraïne ook wordt uitgevochten om China te laten zien dat agressie
“kosten en risico’s” met zich meebrengt. In navolging
van beleid
uit het verleden stelt het rapport dat de VS in staat moeten zijn
om ten minste één grote oorlog te voeren, beter nog twee tegelijk.
Je krijgt de indruk dat het rapport geïnspireerd is door het
Churchilliaanse adagium ‘Never waste a good crisis’. De
crisis in Oekraïne wordt gebruikt om wapenproductie op te voeren en
wapenbeheersing af te breken.
Ondanks het Amerikaanse
militaire budget van honderden miljarden dollars wijst het
CSIS-rapport op een tekort aan verschillende soorten projectielen,
zoals 155 mm-granaten. Oekraïne gebruikt dagelijks duizenden 155
mm-granaten. Washington heeft het land al
een miljoen van dit type munitie gestuurd en wil de productie met
625% verhogen, van 14.400 naar 90.000 granaten per maand. Onlangs
hebben Frankrijk
en Australië aangekondigd om speciaal voor Oekraïne een
gemeenschappelijke productielijn voor 155 mm granaten op te zetten.
Offensieve strategie richting
China
Een oorlog in de Stille Oceaan kan nog
veeleisender zijn dan de oorlog in Oekraïne, door de geografische
verschillen tussen Oekraïne en Taiwan. Terwijl Oekraïne een open
grens deelt met West-Europa is Taiwan een eiland en moeilijk te
bevoorraden. De VS zouden binnen een week zonder precisie-geleide
munitie voor de lange afstand komen te zitten tijdens een militaire
operatie tegen China ter ondersteuning van Taiwan. Onderdeel van de
militaire inspanningen in de Stille Oceaan zijn de bijdragen van de
grote industriële macht Japan,
dat zijn binnenlandse defensie-industrie en wapenexportmarkt aan het
versterken is. In het geval van een oorlog in de Stille Oceaan
zouden de VS (en Japan) zich concentreren op een strategie om de
Chinese
verdediging te breken, een strategie genaamd A2/AD
(anti-access/areal denial) die hen in staat zou stellen op Chinees
grondgebied te vechten. De hoge kosten voor Peking om dit te voorkomen zouden het CCP-bewind dan moeten destabiliseren. Het is een offensieve en een dure strategie, verdediging is minder veeleisend dan de inzet van offensieve militaire technologie, wapens en troepen. Met een dergelijk beleid wordt op de defensiebegroting een ongelimiteerd beslag gelegd.
Vaste langetermijncontracten
voor wapens
De industrie wil garanties voor vaste
overheidsinvesteringen om de bewapeningssector gezond te houden. Dat
betekent langlopende vaste contracten, het aanleggen van voorraden en
minder bureaucratie. Exportregimes zoals Foreign
Military Sales (FMS, het Amerikaanse overheidsprogramma voor
wapenexportfinanciering) en International
Traffic in Arms Regulations (ITAR, regelingen rond de
internationale handel in wapens) moeten soepeler zijn (alsof de
industrie iets te klagen heeft; de Amerikaanse wapenexport steeg
met in 2022 met 49,1% tot bijna 205,6 miljard dollar). Volgens de
militaire industrie moet de noodsituatie in oorlogstijd worden
gebruikt om productie, acquisities, bevoorrading en ander beleid en
procedures te stroomlijnen, met structurele veranderingen voor de
komende jaren of zelfs decennia. De goed geïnformeerde waarnemer
William Hartung merkte
onlangs op: “het oppompen van de defensie-industriële
basis in afwachting van een toekomstig conflict met China zou leiden
tot een permanente uitbreiding, aangezien bijvoorbeeld lokale
politici zullen pleiten om de banen in nieuwe wapenfabrieken te
beschermen .” Auteur Miriam Pemberton in haar recente boek
‘Six Stops on the National Security Tour; rethinking warfare
economics’ (lees hier Nederlandstalige
bespreking) laat zien hoe moeilijk het is om het
militair-industriële complex weer te normaliseren als het naar
oorlogshoogten is opgeschroefd.
Terug naar Europa
Europa
is niet de VS. Maar stijgende militaire budgetten zijn niet beperkt
tot Washington alleen. Het Stockholm International Peace Research
Institute (SIPRI) heeft onlangs een rapport gepubliceerd waarin wordt
beschreven hoe
de verhoogde militaire uitgaven kunnen worden gefinancierd. Het
rapport geeft drie mogelijkheden: belasting, leningen of inkomsten
uit de verkoop van natuurlijke hulpbronnen, uiteindelijk allemaal ten
koste van civiele uitgaven. Europese militaire industrieën oefenen
druk uit op de financiële sector om militaire productie op
te nemen in duurzame investeringsfondsen. Europa creëert ook
nieuwe productielijnen, zoals de nieuwe fabriek van German
Rheinmetall in Hongarije. Herstructurering en militarisering
vindt plaats op nationaal en Europees
niveau. Het wapenexportbeleid, in een halve eeuw moeizaam
bevochten, staat zelfs
in Duitsland onder druk. In Nederland wil de
wapenindustrie-lobbyorganisatie
NIDV het exportaandeel van de Nederlandse wapenproductie
(momenteel met 55% al extreem hoog) vergroten met een beroep op het
huidige veiligheidsklimaat. Maar als we een oorlogsindustrie creëren,
hoe komen we er dan vanaf als de oorlog voorbij is?
Hoe eerder
de oorlog in Oekraïne eindigt, hoe beter. Diplomatieke stappen zijn
een betere weg naar vrede dan het uitbreiden van de wapenindustrie.
Het is te gemakkelijk om toe te geven aan de eisen van het
militair-industriële complex. Zoals VN-baas
Guterres zei: “Ik vrees dat de wereld niet aan het
slaapwandelen is in een bredere oorlog. Ik vrees dat hij dat doet met
zijn ogen wijd open. Maar de wereld heeft vrede en vrede nodig in
overeenstemming met het Handvest van de Verenigde Naties en het
internationale recht. We moeten op alle terreinen harder werken voor
vrede.”
Noten:
* Vaak wordt Rusland
aan deze vergelijking toegevoegd, maar op dit moment is het
onduidelijk hoeveel het Russische militaire budget is gegroeid voor
de oorlogvoering in Oekraïne. Het militaire budget van Moskou is
mogelijk verdubbeld.
** Het hoofd van het US Air Mobility
Command, generaal Mike Minihan, verklaarde dat hij een oorlog
tussen de VS en China voorziet in 2025. Minihans woorden zongen
dagenlang rond op het internet. Toen Defensie News om een uitleg bij
deze voorspelling, werd het enigszins
ontkracht door de staatssecretaris van Defensiebeleid, Colin
Kahl.
Martin Broek 15 februari 2023
Dit is een vertaling van de Stop Wapenhandel blogpost Danger of structural increases of military production
