Wapenexportbeleid m.b.t. Egypte: overheid houdt informatie achter

Egyptische marine SEAL bewapend met
 Beretta ARX-160. Tweet 19 mei 2018.

---

 

Een van de grootste exporten van militaire goederen door Nederland van de afgelopen jaren gaat naar Egypte. Een samenwerkingsverbond van Pax voor Vrede, Stop Wapenhandel en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten spanden een rechtszaak tegen de levering aan.

De rechter oordeelde echter dat ze niet voldoende hebben kunnen aantonen dat de Nederlandse levering gebruikt kan worden of het hoe en wat hierbij van in het geheim opererende troepen om de mensenrechten te schenden. Wat de zaak wel duidelijk maakte is dat de Nederlandse overheid informatie achterhoudt zelfs bij het informeren van Kamerleden.

Het Parlement moet worden geïnformeerd bij leveringen die groter dan € 2 miljoen zijn. Het ging in dit geval om € 114 miljoen. In de brief staat dat “het desbetreffende schip kent meerdere toepassingen en zal o.a. worden ingezet bij patrouilles, search and rescue-operaties, onderzeebootdetectie en humanitaire operaties.”

Je moet heel erg goed kunnen lezen of een doorgewinterd jurist zijn om te struikelen over “o.a.” Maar onder die twee letters en twee punten kan je alles laten verdwijnen zonder te liegen. In dit geval stond in de vergunning: “dat o.a. kan worden ingezet voor patrouilletaken, onderzeebootdetectie, ondersteuning aan special forces eenheden, search and rescue- en humanitaire operaties.”

Dat is vrijwel dezelfde tekst, alleen ontbrak: “ondersteuning aan special forces eenheden,” dat wel in de vergunning stond, maar toevallig net niet in de informatie aan de Tweede Kamer. Ik zou me als Kamerlid belazerd voelen. Het gaat hier juist om de meest gevaarlijke troepen als het om mensenrechtenschendingen en standrechtelijke executies gaat. (Wat nu nog door dat o.a. in de vergunning verborgen wordt?)

Deze week werd bekend dat Egypte door Frankrijk geleverde inlichtingen gebruikte bij het omleggen van civiele smokkelaars aan de Libische grens. Zonder lek hadden we het nooit geweten.

Dat de Rechter vindt dat de eisers beter hadden moeten aantonen dat de wapens ingezet konden worden klinkt redelijk, maar we hebben het over een gewelddadig scrupuleus regime dat probeert de journalistiek buiten te houden. Hier wordt de bewijslast gelegd bij hen die nooit over die exacte gegevens kunnen beschikken.

Dat is mooi voor Thales, de leverancier in dit geval. Dat is mooi voor Nederland want feitelijk is Egypte een bondgenoot voor het Westen, poortwachter aan het Suezkanaal.

De organisaties beraden zich nu op nadere juridische stappen.