 |
| bron |
 |
| bron |
Eind 2017 stelde de
Koreaanse president Moon Jae-in dat uit een onderzoek is gebleken dat de overeenkomst
met Japan over de vrouwen die door de Japanners tot seks werden
gedwongen “ernstig tekort schiet.”
In 2015 kwamen Japan en Korea
overeen dat Japan excuses zou aanbieden en een fonds op zou zetten
voor de vrouwen. Daarmee zou het onderwerp voor altijd opgelost en
onomkeerbaar gesloten zijn.
Moon zei dat er door
zijn voorganger slecht naar de slachtoffers is geluisterd. Verzoening
ontstaat niet los van de slachtoffers, aldus de president. Het
onderzoek kwam er overigens na protest van slachtoffers
en mensenrechtenorganisaties in Korea tegen de overeenkomst.
Om de vrouwen te omschrijven die vaak voor het leven geestelijk en/of
lichamelijk getekend zijn door de inzet voor het Japanse leger wordt
vaak de term 'troostmeisjes' gebruikt. Het klinkt bijna vriendelijk. Dat
is waarom ik hem vermijd. Volgens wikipedia is het een letterlijke
vertaling van het Japanese woord ianfu (慰安婦),
wat een eufemisme voor prostituee is.
Het misbruik van vrouwen door Japanse militairen was wijdverbreid door Zuidoost en Oost-Azië. Ook in Nederlands Indië of de Filippijnen bijvoorbeeld was er sprake van seksslavinnen, maar ik beperk me hier tot Korea waar de meerderheid vandaan kwam.
 |
| Tentoonstelling Amsterdam CS 2011: winnaars Zilveren Camera. De in het oogspringende portretfoto van Wainem (1925) is gemaakt door Jan Banning |
Japan en Zuid-Korea
kwamen in 2015 eindelijk overeen dat Japan een miljard yen (ruim
7,5 miljoen euro) zou uitkeren aan de slachtoffers. Ook bood Tokio
formeel excuses aan voor het gedane onrecht. Daarmee zou het geschil
rondom de troostmeisjes volgens de toenmalig Zuid-Koreaanse president
Park Geun-hye en de Japanse premier Shinzo Abe definitief opgelost
zijn.
Onbekend was dat Japan
heeft geëist dat een standbeeld voor de Japanse ambassade in Seoul
verwijderd zou worden (zie foto boven voor een fragment) en tevens dat de term seksuele slavernij moet
worden vermeden. Het opruimen van het verleden wordt dus nogal
drastisch en met weinig empathie voor de slachtoffers op de schop genomen en
voor een schijntje afgekocht. Moon had wel een oor.
Koreaanse vrouwen
willen een wettelijke schadevergoeding van Japan en geen afkoopfonds. Het Japanse fonds zal niet gebruikt worden zo is dit jaar besloten. In plaats daarvan
heeft Korea zelf geld beschikbaar gesteld. Het standbeeld is ondanks
Koreaanse protesten verplaats naar het Japanse consulaat in de
zuidelijke havenstad Poesan.
Volgens historicus
Bruce Cumings moest Korea een vastgesteld aantal vrouwen leveren en hielpen de Koreaanse
mannen daarbij. Hij schat dat er tussen de 100,000 en 200,000
Koreaanse vrouwen als seksslaaf werkten. Het betrof vooral vrouwen uit de arme kringen, omdat
dochters van de adel en bestuur werden uitgesloten van inzet in het
'Troostmeisjes Korps'. Tenminste als de families niet voor onafhankelijkheid
van Japan waren. Onlangs werd een
video gevonden die bewijst dat aan het einde van de oorlog Koreaanse vrouwen in koele bloede
in China door Japanners zijn vermoord.
De Japanse premier Abe
is een exponent van het Japanse nationalisme en weigert een
millimeter van de in 2015 gemaakte afspraken af te wijken. Japan
heeft zich wel voldoende verontschuldigd en het verdrag onomkeerbaar, zo is zijn standpunt.
Japanse ultra-nationalisten doen daar nog een schepje bovenop. Ze
stellen dat de vrouwen niet gedwongen werden, maar goed betaalde
prostituees waren.
In januari 2018 besloot
de Koreaanse regering Japan wel aan te spreken op de onoprechtheid
van de afspraken, maar ze niet aan te willen passen vanwege de
effecten op de relaties tussen beide landen. President
Moon zei op 1 maart niet van om op te merken dat: “Japan moet in
staat zijn de waarheid van de geschiedenis te zien en recht te doen
aan de universele menselijke gevoelens. Ik hoop dat Japan in staat
zal zijn on zich oprecht te verzoenen met zijn buren aan wie het leed
heeft gedaan en dat het samen wil gaan op het pad van leven in vrede
en voorspoed.”
Het misbruik van vrouwen als seksslavinnen door Japan is een van de vele
onderwerpen waar vrouwenrechten en militarisme haaks op elkaar staan. Maar wel een van enorme omvang. Overigens heeft Moon in dezelfde toespraak van 1 maart ook de kwestie van de Japanse bezetting van de Dokdo eilanden (Takeshima in het Japans) aangekaart. Hopelijk wordt het geweld Koreaanse vrouwen aangedaan niet als pion uitgespeeld in deze strijd.
