Wanneer gaat de wind uit het zuiden blazen?

Na Spanje gaat nu ook Italië door de bocht. De centrum rechtse coalitie onder Berlusconi gaat de tering naar de nering zetten. In een algehele bezuinigingsronde moet de Italiaanse krijgsmacht 6,9 procent inleveren.



De uitgaven in 2008 waren 15,41 miljard euro. Voor 2009 wordt 14,34 miljard gepland. Dat is krap twee maal zoveel als het Nederlandse budget (8,4 miljard euro), voor een vier maal zo groot leger (in militair personeel gemeten). Bovendien is Italië in alle opzichten een veel groter land.

Het investeringsbudget voor nieuwe wapens wordt met 750 miljoen euro verminderd. Het korten op investeringsbudgetten gaat verder dan de kaasschaaf methode. Het is een structurele manier om te bezuinigen; los van specifieke krijgsmacht delen of wapens. Militairen weten waar ze aan toe zijn. Er is minder geld voor nieuwe wapens (zeker tot in 2011) en op grond daarvan kunnen ze plannen maken. In de huidige plannen staan ook al een aantal programma’s waarop bezuinigd zal worden of die zullen verdwijnen.



Italië zal geen JSF testvliegtuigen gaan kopen. (Zo en er nu een Nederlandse draai angeven, anders wordt het onbetekend.) Het wordt eenzaam voor Nederland. In dit deel van het JSF-programma blijven alleen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten nog over als partners. Dat is heel stoer, naast de grote jongens te staan, maar ook erg duur. Nederland steekt namelijk zijn nek in de strop van een steeds beroerder lopend JSF-project door twee testvliegtuigen te kopen en gaat daarmee vrijwel zeker ook de volgende straaljagers van dit type kopen. Kosten voor het hele programma een slordige 15 miljard euro.

Opvallend is dat voor het personeelsbeleid in het Italiaanse leger vijf procent extra wordt uitgetrokken. Het programma van de regering Berlusconi combineert daarmee de voorstellen van PvdA en SP tot één plan. (Op wat voor wereld leven we eigenlijk?) De PvdA is ook voor meer geld voor het personeelsbeleid van Defensie, de SP voor ruim 6 procent bezuinigingen op Defensie. Nu moet iemand (GroenLinks?) de kaasschaaf inruilen voor een structurele aanpak van de dure wapenaankopen door het investeringsquotum in nieuwe wapens te verlagen en dan is het Italiaanse plan in zijn geheel naar Nederland overgewaaid.

Wanneer draait de wind van het Westen naar het Zuiden?

Bron: Defense News, Italy Plans 6.9 Defense Budget Cut, Tom Kington, 11 oktober 2008.

Eerder Volkskrantblog 14 oktober 2008

JSF in Regeerakkoord en verkiezingsprogramma's

In het regeerakkoord wordt geschreven dat het tweede testtoestel er aan komt. Het 'we zijn tegen' uit het PVV-verkiezingsprogramma is gesneuveld. Of gaat Wilders hier wel met zijn kont tegen de Rutte-Verhagen krib? Zo niet dan rommelt Nederland zich ook met de PVV verder het JSF-moeras in.

CDA:'Slagvaardig en samen'
11.4.4. De F-16’s komen na 30 jaar trouwe dienst aan het einde van hun levensduur. Vervanging van de F-16 is daarom noodzakelijk. Het CDA kiest daarbij voor het beste toestel, voor de beste prijs, met de beste kansen voor de industrie. Nederland blijft daarom partner in het JSF-programma. Wel zal het aantal te bestellen JSF’s worden teruggebracht.

D'66: Concept verkiezingsprogramma: anders ja
• Vervanging F16 op lange termijn. D66 wil de komende kabinetsperiode geen aanschaf van de JSF. Nederland trekt zich terug uit het testprogramma. Het moment van vervanging van de huidige F16’s kan worden uitgesteld. Als na een grondige analyse van taken, ambities en organisatie van de krijgsmacht alsnog tot aanschaf worden besloten wil D66 dat enkel via een Europees consortium.

GroenLinks: Echte Keuzes voor de Toekomst - concept vp 2010-2014
Financieel Kader Verkiezingsprogramma
9. Nederland stapt uit het project voor de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter en investeert met Europese partners in luchttransportcapaciteit.

Partij voor de Dieren: Recepten voor mededogen en duurzaamheid
Er worden geen JSF straaljagers aangeschaft. Defensie vliegt verder met een afgeslankte en gemoderniseerde vloot F16 straaljagers.
Het defensiebudget kan met 20% omlaag. Deze budgetkort ing levert een besparing van € 1,4 mld.

Pvda: 'Iedereen telt mee.
De definitieve beslissing over de vervanging van de F16 is uitgesteld. Verlenging van de levensduur van de F16’s is mogelijk en heeft onze voorkeur. Pas wanneer dit niet langer mogelijk is, is een beslissing over de vervanging aan de orde zonder dat daarbij sprake is van een voorkeurspositie van de JSF of enig ander type toestel. Op dat moment zullen we keuzes maken ten aanzien van het gewenste type toestel en de aantallen, op basis van het dan beschikbare aanbod en prijzen passend in onze visie op de toekomst van de krijgsmacht.

PVV: De agenda van hoop en optimisme; Een tijd om te kiezen
Een sterke defensie is van belang voor de positie van Nederland in de wereld. Toch zijn wij tegen de aanschaf van de JSF. Ook willen we Defensiecapaciteit deels anders inzetten. Van buitenlandse veiligheid naar binnenlandse veiligheid. De burgemeester van Zaltbommel zegt: “Hebben wij een dure luchtmacht nodig voor vage oorlogen in verre landen, of bevindt de vijand zich in eigen land?”

SP: 'Een beter Nederland voor minder geld'
Financiële bijlage
We zien af van de aanschaf van JSF-gevechtsvliegtuigen.

VVD: Orde op zaken
Financiële bijlage
De JSF zien we alleen terug in onderwijsfabrieken. Belangrijkste boodschap op dit gebied, terugdraaien bezuinigingen op Defensie.


Regeer- en gedoogakkoord
regeerakkoord
gedoogakkoord
financiële bijlage regeerakkoord
financiële bijlage gedoogakkoord

Bezuinigen op Defensie

De bezuinigingen op Defensie zijn bij deze verkiezingen bijzonder goed te vergelijken. Partijen die hun programma door het CPB hebben laten narekenen worden op grond van een aantal varianten beoordeeld. Uitgangspunt bij die beoordeling is het soort leger dat zij wensen en de kosten die daaraan verbonden zijn. Die kunnen hoger of lager uitvallen dan de huidige uitgaven; met andere woorden besparingen of extra uitgaven worden hiermee duidelijk.

Er zijn structurele en incidentele bezuinigingen. Het wegdoen van een wapensysteem bespaard wel, maar als het personeel en de organisatie blijft dan levert dit structureel niets op. Geen JSF is een incidentele besparing, behalve als je stelt dat het aantal gevechtsvliegtuigen structureel kleiner moet worden. Het schrappen van krijgsmachtonderdelen en de daarbij behorende infrastructuur levert wel structurele bezuinigingen op. Die blijven ook in latere jaren bestaan. Het levert duidelijkheid op en de mogelijkheid beleid te maken. De incidentele bezuinigingen heb ik in dit overzicht niet meegenomen, die zijn vaak op ad hoc basis zonder fundering door partijen genoemd als extra wens.

De incidentele besparingen zijn als volgt:
- PVV, GroenLinks en PvdA besparen allen incidenteel 0,5 miljard euro door de aanschaf van de JSF uit te stellen. Het is uitstel en geen wijziging van de organisatie, waardoor de besparing neit structureel is.
- GroenLinks bespaart bovendien 0,3 miljard door de kaasschaaf over divers materieel heen te halen.

Wat mij betreft is in dit overzicht het opmerkelijkst dat Defensie in de de hoek lijkt te zitten waar de klappen vallen. Kijken of dit in het nieuwe Regeeerakkoord ook te zien zal zijn.


* Partij voor de Dieren cijfer uit verkiezingsprogramma, geen CPB doorrekening.

Bronnen:
- BIJLAGEN BIJ Keuzes in Kaart 2011-2015, Centraal Planbureau & Planbureau voor de Leefomgeving
- 20. Internationale veiligheid Rapport brede heroverwegingen, Inspectie der Rijksfinanciën Bureau

Volkskkrantblog 8 juni 2010

Bezuinigingen op Defensie door Rood

De broekriem aanhalen, de hand op de knip, een zuinige overheid, met zijn allen verantwoordelijkheid nemen etc etc. Dat was deze week de belangrijkste boodschap. “Jaja,” dacht ik, “zal wel en bij Defensie zeker lekker doorgaan met uitgeven.” Maar nee, ook Defensie is onder het hakblok van Bos doorgeweest. Het ministerie moet in 2010 € 65 miljoen inleveren op een begroting van € 8.460,9 miljoen. (Vorig jaar werd voor het jaar 2010 € 8.347,9 miljoen voorzien.) Dat is een bezuiniging van driekwart procent, voorwaar geen flinke aderlating. Maar dat had ik ook niet verwacht. U/jij wel?

Wat de drie linkse partijen in de Kamer erover te zeggen hebben? Daar was ik ook benieuwd naar. Allereeerst de standpunten uit de verkiezingsprogramma's of tussentijdse heroriëntatie.

De PvdA wil gelden verschuiven van materieel naar personeel. bron Ze hadden dit al bedacht voordat Obama hetzelfde deed. Verder: “Ach de PvdA,” zegt mijn schoonvader altijd als het gaat over defensiebeleid van de partij, “hun standpunt tijdens de politionele acties, de oorlog in Indonesië, zegt genoeg.”

De SP met haar forse tegenstand tegen interventies in Kosovo, Irak en Afghanistan wilde in haar verkiezingsprogramma een bezuiniging van 2 ½ miljard over de gehele regeerperiode (dat is dus ruim 600 miljoen per jaar in 2006 euro’s). De SP was drie jaar geleden nog tegen de NAVO. Nu nog tegen de NAVO-politiek, waarmee de organisatie zelf buiten schot blijft. Een harde opstelling is ingeruild voor pragmatisme. Waar niets mis mee hoeft te zijn.

Bij GroenLinks, van oudsher de partij waar antimilitaristen onderdak zochten, stond in het verkiezingsprogramma: “Bij Defensie wordt bespaard door integratie/betere samenwerking van de krijgsmachtonderdelen, extra verkoop van onroerend goed en beperking van de defensietaken, stopzetten JSF.” Dat moest 700 miljoen opbrengen, een kleine 200 miljoen per jaar. Nog niet zo lang geleden wees deze partij de hele Defensiebegroting af.

De tegenbegrotingen:

De SP: Defensie kan in 2010 extra bezuinigen door extra reducties in vooral materieel. Nederland kan toe met minder marineschepen (fregatten, onderzeeërs etc), minder materieel voor de landmacht (tanks, pantserhouwitsers), en minder F16’s (€ 300 mln.).

Bij GroenLinks: Deelname aan het JSF project wordt beëindigd. Ook bezuinigen we binnen Defensie op nieuw wapentuig. Dit bespaart in totaal 300 miljoen.

De PvdA heeft als coalitiepartij geen tegenbegroting. We moeten het met In dienst van Nederland, in dienst van de wereld doen.

Conclusies


De conclusie is dat de standpunten van SP en GroenLinks elkaar nauwelijks ontlopen. De SP wil wapens afschaffen, wapens die met name worden genoemd.GroenLinks wil minder investeren in nieuwe wapens. Maar hoeveel minder is niet helemaal duidelijk. Als de JSF ingeruild wordt voor een langere levensduur F-16 of een goedkoper vliegtuig, dan hebben deze partijen hun bezuiniging al (bijna) geheel binnengehaald.

Opvallend is dat de SP gekelderd is van bezuinigen ter grote van 625 miljoen naar 300 miljoen. Dat is meer dan een halvering ten opzichte van waarmee het in 2006 naar de kiezer ging. GroenLinks is gestegen van 175 naar 300 miljoen euro.

De verschuiving van de SP is moeilijk verklaarbaar, zeker aangezien de partij door zijn bijdrage aan de zorg en gezinnen de kosten van de overheid 2 miljard groter maakt dan het Kabinet. Mogelijk speelt ook hier de wens om pragmatisch te zijn. Buitenlands- en defensiebeleid zijn bij uitstek gebieden om dit te laten zien. Van pragmatisch naar verwatering blijkt een kleine stap.

Eigenlijk is een bezuiniging van 3,7% op een Defensiebegroting van beide partijen nogal minnetjes.