Zoek de verschillen; China steelt of niet?

Chinese versie	Thales versie

Ze lijken verrekte veel op elkaar. Het verschil is dat de een automatisch wordt aangestuurd met gebruikmaking van een rondzoek- en vuurleidingradar en de ander door een onderdekse Chinees achter een beeldscherm.

Als dat alles is dan betekent dit dat:

1) het toenmalig HOOFD van de MILITAIRE INLICHTING en VEILIHEIDS DIENST (MIVD), de generaal-majoor Dedden, maar wat riep. Hij veroorzaakte daarmee een storm in een glas water, want alleen het concept en de vormgeving waren volgens de staats afgekeken en de technologische voorsprong was niet in het geding. (Jammer dat er “over onderzoeken door de MIVD in het openbaar geen informatie [wordt] verstrekt”. Zo'n intel bobo kan blijkbaar ook in de krant ongecontroleerd roepen wat hij wil.); en

2) de Congressional Research Service (CRS) er een weinig adequate onderzoeksmethode op na houdt. Allang achterhaalde gegevens worden ieder jaar opnieuw klakkeloos in het China rapport van het CRS opgetekend.

Gelukkig hebben wij een wakkere staatssecretaris van Economische Zaken die ons uit de droom helpt.

Ik ben wel benieuwd of er nu aan het CRS gevraagd wordt te stoppen met het ieder jaar herhalen van deze tekst. Nederlandse grootste wapenfabrikant wordt zo jaarlijks beticht van het laks hanteren van veiligheidsmaatregelen en de Nederlandse overheid dat ze het laat gebeuren dat technologie lekt. In de eerste bijdrage over dit onderwerp stelde ik dat aan de orde: Als het niet klopt is er bij het CRS op aangedrongen dit voorbeeld niet meer te gebruiken, omdat het Nederlandse wapenexportcontrolebeleid hiermee in diskrediet wordt gebracht? Zo nee, waarom eigenlijk niet?

Wat is er uit het informatie delen met de Amerikanen gekomen? Heeft Nederland ook hier vermoedens dat het slechts gaat om het naknutselen van het uiterlijk van een kanon (de Gatlin gun) of gaat het om meer? Hoe is dat ‘gedeeld’? Schriftelijk, digitaal of mondeling en wanneer?

De volgende passage roept ook vragen op: “Niettemin zijn bij de vergunningafgifte voorwaarden gesteld en bij de levering voorzieningen getroffen die het in de praktijk onmogelijk maakten dat sensitieve Nederlandse militaire technologie aan de systemen zou kunnen worden onttrokken vóór aflevering van de schepen aan Pakistan.”

Aan wie zijn deze voorwaarden gesteld? Aan Thales Nederland, China, Pakistan of een combinatie van die drie? De Chinezen zijn meesters in het kopiëren, zijn Nederlanders desondanks in staat een dijk - of voor mijn part een muur - om hun intellectueel en strategisch eigendom te zetten? Om wat voor voorwaarden en voorzieningen gaat het en hoe zijn die gecontroleerd? Is er Thales personeel geplaatst op de Chinese werf? Betekent tot een “minimum beperken” in het laatste antwoord dat niet uitgesloten kan worden dat reverse engineering toch plaats kan vinden? Waarom staat er anders niet “uit te sluiten”?

Toch komt ook Helena's opmerking van gisteren om de hoek kijken: “je moet toch wel over erg veel kennis beschikken?” Die beneden dekse Chinees zit me dwars. Hij doet me net een beetje teveel denken aan het denigrerende 'pinda pinda poep chinees' uit de jaren dertig. Inmiddels is de Rotterdamse haven voor een deel (o.a. ECT) in Chinese handen en zijn de Chinezen snel de technologische achterstand aan het inhalen op de rest van de wereld. Ze weten ook wel, net als Van Heemskerk, dat een Close-in Weapon System, zozals de Goalkeeper of hun Type 730 veel geld kost. Dan moet het wel doen waar het voor is en dat is een laatste verdediging vormen tegen aansnellende raketten. Daarvoor moet het automatisch zijn en dat is het dan ook. Niks: vanachter een monitor aansturen en inschakelen. Zie bijvoorbeeld: “The fully automatic seven-barrel 30mm cannon is fed by two ammunition boxes each holds 500 rounds of ready-use ammunition. One magazine would typically hold armour piercing discarding sabot and the other high explosives. The empty cartridge cases are ejected forwards out of the lower part of the mount. The cannon is driven by external power, with a maximum cyclic rate of fire of 4,600~5,800 rounds/min. The cannon has a maximum range of 3,000m, but targets are typically engaged at a distance of 1,000~1,500m.”

The fire-control includes a TR47C fire-control radar and an electro-optic director, both of which are mounted on the turret roof. The electro-optic director a TV tracking camera, infrared tracking camera and laser rangefinder, which provide a maximum tracking range of 5~6km. The TR47C radar has a maximum detection range of 8km against an airborne target of RCS 0.1 square metre.

Vier afleveringen:
Artikel (5 januari 2009)
Vragen (26 januari 2009)
Antwoorden (26 februari 2009)
Commentaar (27 februari 2009)

De opmerking over de Chinese kopie van de Nederlandse Goalkeeper is verdwenen uit China Naval Modernization: Implications for
U.S. Navy Capabilities — Background and
Issues for Congress

China jat Nederlandse technologie; Staatssecretaris beantwoord vragen

Een maand geleden schreef ik een blog onder de titel China jat Nederlandse technologie. Een blog vol vragen. Een paar dagen later informeerde Kamerlid Van Velzen (SP) me dat ze een deel van die vragen had gesteld aan een serie bewindslieden.

Nu zijn de antwoorden er. Vervolgvragen, op- en aanmerkingen zijn meer dan welkom. Ik verwerk die dan morgen in mijn eigen commentaar.
De reactieruimte staat open.

Hierbij bied ik u, mede namens de minister van Defensie en de staatssecretaris van Justitie, de antwoorden aan op de vragen van het lid Van Velzen (SP) over mogelijke diefstal van Nederlandse wapentechnologie. (Ingezonden 23 januari 2009).

1
Kent u het onderzoek van de Congressional Research Service (CRS) van november 2008 over de modernisering van de Chinese marine waarin wordt gemeld dat China een wapensysteem gebruikt dat lijkt op het Nederlandse Goalkeepersysteem van Thales?

Antwoord
Ja.

2
Zijn deze constateringen van de CRS correct en zo ja bent u bereid te onderzoeken of, en zo ja, hoe het mogelijk is dat Nederlandse wapentechnologie in Chinese handen terecht is gekomen?

Antwoord
Dat de Chinese marine op een aantal fregatten het “type 730 close-in weapon system (CIWS)” voor de verdediging tegen inkomende luchtaanvallen heeft gemonteerd, is al geruime tijd bekend. Dat dit CWIS systeem van Chinese makelij enkele uiterlijke overeenkomsten vertoont met het door Thales Nederland geproduceerde Goalkeeper systeem was eveneens duidelijk. Het NRC Handelsblad wijdde er in maart 2004 al een bericht aan en in augustus van dat jaar nam James C. Bussert de gelijkenis op als een van de voorbeelden van Chinese kopieerdrift op het gebied van marineschepen in een artikel in het Amerikaanse tijdschrift Signal. Het is dit laatstgenoemde artikel waarnaar het recente CRS rapport verwijst.
Er zijn evenwel geen indicaties dat achter de uiterlijke kenmerken van het type 730 daadwerkelijk Nederlandse wapentechnologie schuilgaat. Bovendien zijn er ook duidelijke verschillen te zien tussen de Goalkeeper en het type 730 CIWS. In de Goalkeeper zijn zowel de medium range rondzoekradar als de short range vuurleidingsradar voor de 7 loops Gatlin Gun volledig geïntegreerd, zodat bij dit “last resort” verdedigingswapen tegen met name inkomende raketten geen menselijke besturing of interventie noch aansturing door de centrale vuurleiding van het aangevallen schip nodig is. Het Chinese type 730 CIWS ontbeert een geïntegreerde medium range rondzoekradar en heeft daarnaast een elektro-optische camera die doet vermoeden dat het 7 loops vuurwapen vanachter een monitor wordt aangestuurd dan wel moet worden ingeschakeld.
De conclusie van Thales Nederland en de Nederlandse overheid was destijds en is nog altijd dat het Chinese systeem in concept (een compacte en wendbare combinatie van een radar en een meerloops 30 millimeter snelvuurkanon) wellicht is afgekeken, maar dat de technologische voorsprong van de Goalkeeper niet in het geding was. Visueel was de grootste overeenkomst in feite het meerloops vuurwapen en omdat de Gatlin Gun, die in de Goalkeeper geïntegreerd is, van Amerikaanse makelij is, werd deze conclusie destijds met de Amerikaanse autoriteiten gedeeld.

3
Is het waar dat Thales in ieder geval in Nederland geen vergunning heeft gevraagd noch gekregen om dit wapensysteem dat bedoeld is om binnenkomende raketten neer te halen, naar China te exporteren gezien het wapenembargo op dit land? Heeft een ander bedrijf binnen de EU of een andere vestiging van Thales wel een vergunningaanvraag gedaan?

Antwoord
De eerste vraag wordt bevestigend beantwoord, de tweede ontkennend.

4
Is het u bekend dat naast de CRS ook de inmiddels oud-chef van de militaire inlichtingendienst, generaal-majoor Bert Dedden, al eerder zijn sterke vermoeden uitte dat de Chinezen de kennis en technologie van de ‘Hengelose’ Goalkeeper hebben gekopieerd? Deelt u de mening van Generaal-majoor Dedden en zo nee, waarom niet? Heeft de MIVD ooit onderzoek gedaan naar deze kwestie en zo ja, wat was hiervan de uitkomst? Welk bedrijf of individu is verantwoordelijk voor deze informatielek? Welke maatregelen zijn er genomen tegen dit bedrijf/dit individu? Is er naar uw informatie aanleiding tot strafrechtelijke vervolging? Zo ja, welke stappen zijn of worden ondernomen?

Antwoord
Ja, ik ben bekend met de uitspraken van de heer Dedden. Er zijn geen aanwijzingen dat bij Thales in Hengelo bedrijfsspionage heeft plaatsgevonden en er was dus ook geen aanleiding voor juridische stappen. Een bedrijf als Thales Nederland, dat hoogwaardige defensietechnologie ontwikkelt, bouwt en exporteert, valt onder het beveiligingsregime dat van toepassing is op bedrijven die omgaan met bijzonderde (gerubriceerde) informatie of dergelijke informatie zelf genereren. Met Thales Nederland worden op continue basis contacten onderhouden omtrent de handhaving van dit regime. Het risico van bedrijfsspionage is daarbij een steeds weer terugkerend aandachtpunt. Over onderzoeken door de MIVD wordt in het openbaar geen informatie verstrekt.

5
Waarom is er, ondanks het wapenembargo, in 2005 een kredietgarantieverlening afgegeven door Atradius Dutch State Business voor leverantie van Thales gevechtsmateriaal aan de Chinese Marine? Waarom is dit naar uw mening geen overtreding van het Europese wapenembargo?

Antwoord
De exporteur is zelf verantwoordelijk voor het verkrijgen van de vereiste vergunningen, zoals een wapenexportvergunning. Bij de exportkredietverzekering is het ontbreken van de vereiste vergunningen een uitgesloten schadeoorzaak onder de exporteurpolis. Dit betekent dat de exporteur geen aanspraak kan maken op schadevergoeding als de benodigde exportvergunning niet wordt afgegeven. De beoordeling van de vergunningaanvraag wordt niet door Atradius Dutch State Business maar door de Nederlandse overheid gedaan. Wel informeert Atradius Dutch State Business alvorens de polis wordt afgegeven bij de betrokken ministeries of de transactie in grote lijnen past binnen het wapenexportbeleid. Als dit het geval is wordt een polisaanvraag vervolgens beoordeeld op het financiële risico. Bij deze transactie werd het financiële risico aanvaardbaar geacht en kon de polis worden afgegeven.
Het betrof overigens geen leverantie van gevechtsmateriaal aan de Chinese marine, maar een leverantie van militaire communicatie- en datauitwisselingsystemen ten behoeve van schepen die door een Chinese werf werden gebouwd voor de Pakistaanse marine. De toetsing van de aanvragen voor de betreffende uitvoervergunningen was dan ook gericht op de Pakistaanse marine als eindgebruiker. Niettemin zijn bij de vergunningafgifte voorwaarden gesteld en bij de levering voorzieningen getroffen die het in de praktijk onmogelijk maakten dat sensitieve Nederlandse militaire technologie aan de systemen zou kunnen worden onttrokken vóór aflevering van de schepen aan Pakistan.

6
Zou, indien inderdaad zonder toestemming Nederlandse marinetechnologie is toegepast op Chinese marineschepen, een dergelijk exportkrediet in de toekomst worden geweigerd? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Nee. Door Atradius worden exportkredietverzekeringen afgegeven en daarbij worden de financiële risico's beoordeeld en wordt bezien of er dekkingsruimte beschikbaar is onder het landenplafond. Indien geconstateerd zou worden dat een leverantie heeft geleid tot “reverse engineering” zou dat wel consequenties hebben voor de separate toetsing door de exportcontrole autoriteiten van daaropvolgende aanvragen voor uitvoervergunningen voor militaire goederen naar de ontvanger en/of eindgebruiker van zulke goederen. Indien dit een reëel risico is of als achteraf een onvermoed risico zouden zijn gebleken, zullen aanvragen voor leveranties aan de betreffende ontvanger of eindgebruiker worden afgewezen of gekoppeld worden aan voorwaarden die het risico van “reverse engineering” tot een minimum beperken.

(w.g.) drs. F. Heemskerk
Staatssecretaris van Economische Zaken

Vier afleveringen:
Artikel (5 januari 2009)
Vragen (26 januari 2009)
Antwoorden (26 februari 2009)
Commentaar (27 februari 2009)

De opmerking over de Chinese kopie van de Nederlandse Goalkeeper is verdwenen uit China Naval Modernization: Implications for
U.S. Navy Capabilities — Background and
Issues for Congress

China jatte Nederlandse technologie

Op grond van een eerder blog zijn Kamervragen (Ingezonden 23 januari 2009) gesteld. Mooi dat er nu vragen zijn over het weglekken van wapentechnologie. En leuk dat mijn tekst dit in gang heeft gezet.

De vragenstelster Krista van Velzen (SP) heeft er nog een vraag aan toegevoegd:

3 Is het waar dat Thales in ieder geval in Nederland geen vergunning heeft gevraagd noch gekregen om dit wapensysteem dat bedoeld is om binnenkomende raketten neer te halen, naar China te exporteren gezien het wapenembargo op dit land? Heeft een ander bedrijf binnen de EU of een andere vestiging van Thales wel een vergunningaanvraag gedaan?

Een goede vraag want Thales Nederland is immers onderdeel van een Frans concern. Daarover had ik in mijn stukje niet geschreven.

Krista van Velzen stuurde me heel vriendelijk de vragen op toen ze gesteld werden. Nu nog een instituut van dit blog zien te maken. Dan kan Wekelijks Eigenwijs ook in het notenapparaat. Nu is het toch nog een beetje een blogje en worden wel de bronnen die ik noemde genoemd, maar..... Ach wat zeur ik nu, het is toch leuk en nuttig dat dit blog af en toe opgepikt wordt door anderen.

Vier afleveringen:
Artikel (5 januari 2009)
Vragen (26 januari 2009)
Antwoorden (26 februari 2009)
Commentaar (27 februari 2009)

De opmerking over de Chinese kopie van de Nederlandse Goalkeeper is verdwenen uit China Naval Modernization: Implications for
U.S. Navy Capabilities — Background and
Issues for Congress

China jatte Nederlandse technologie

In november 2008 kwam de onderzoeksafdeling van het Amerikaanse Congres (CRS) weer met een China studie. In die studie staat op pagina 45 de volgende tekst:

“What kind of record is provided by prior Chinese built warships with imported Russian and Western technology? (...) For example, the DDGs being built have a rapid-fire Gatling gun close-in weapon system that looks like the Dutch Goalkeeper system. Signaal and the Dutch government deny exporting the equipment or production rights to China. This key weapon responsible for downing incoming cruise missiles is probably lacking documentation and training because it must be illegally obtained.”

Voor zover ik kon achterhalen is hieraan nog nooit serieuze aandacht besteed. Er is alleen gesteld dat Nederland de Goalkeeper niet naar China heeft geëxporteerd. De woordvoerder van Thales, Lars Wormgoor, mag met een praatje pot de kwestie in Tubantia weerleggen. Het belangrijkste verschil dat hij weet te noemen is dat de Nederlandse versie de hulzen onderdeks opvangt en de Chinese versie: “Die spuugt de hulzen over het dek de zee in, dat rinkelt en kinkelt enorm, met een sonar hoor je dat al op honderden kilometers afstand,” aldus Lars.

Belangrijker lijkt mij de opmerking van de destijds scheidende chef van de militaire inlichtingendienst (MIVD), generaal-majoor Bert Dedden, dat hij sterke vermoedens heeft dat de Chinezen kennis en technologie hebben gekopieerd over de 'Goalkeeper', het anti-raketssteem aan boord van Nederlandse marineschepen. “In China zien we een systeem dat wel heel sterke gelijkenis vertoont met de Goalkeeper,” zegt Dedden. Een mening die ook een kleine twee maanden geleden weer in de VS opdook.

Waarom zijn de voor de hand liggende vragen nooit gesteld. Het is toch niet onbelangrijk dat het erop lijkt dat China illegaal een paradepaardje van de Nederlandse wapenindustrie op zijn destroyers plaatst.

Klopt dat of zit het CRS er naast? Als het juist is, is er dan ooit onderzoek naar gedaan? Kletste Dedden uit zijn nek? Wat is er uit dat onderzoek gekomen.? Welk bedrijf of land is verantwoordelijk voor het lek? Zijn er sancties ondernomen? Is bij China geprotesteerd? Heeft dit gevolgen voor de positie van Thales Nederland (de producent van de Goalkeeper) op de Amerikaanse markt? Als het niet klopt is er bij het CRS op aangedrongen dit voorbeeld niet meer te gebruiken, omdat het Nederlandse wapenexportcontrolebeleid hierdoor in discrediet wordt gebracht? Zo nee, waarom eigenlijk niet? Waarom is er toen dit al bekend was toch nog een bijdrage door de overheid, via Atradius Dutch State Business, geleverd aan de bouw van marineschepen in China voor Pakistan? Is destijds onderzocht of lekken uitgesloten konden worden?

Ben benieuwd naar de antwoorden.

Ronald O’Rourke, ‘China Naval Modernization: Implications for U.S. Navy Capabilities — Background and Issues for Congress’, Updated 19 november 2008, Congressional Research Service.

Vier afleveringen:
Artikel (5 januari 2009)
Vragen (26 januari 2009)
Antwoorden (26 februari 2009)
Commentaar (27 februari 2009)

De opmerking over de Chinese kopie van de Nederlandse Goalkeeper is verdwenen uit China Naval Modernization: Implications for
U.S. Navy Capabilities — Background and
Issues for Congress