JSF en onbemande vliegtuigen

Er zijn technische argumenten tegen de aanschaf van de JSF. De techniek van de oorlog veranderd met de dag. Ook de bewapening in de lucht zal steeds meer veranderen. Onbemande vliegtuigen zullen bijvoorbeeld steeds meer taken van gevechtsvliegtuigen over gaan nemen. Als die ontwikkeling doorzet dan kan over tien vijftien jaar blijken dat de JSF een aankoop is om de vorige oorlog mee te voeren en voor een groot deel van de taken waar hij voor aan is gekocht sterk verouderd.

Op de website van het Nederlandse ministerie van Defensie werd nog maar een paar jaar geleden stellig beweerd dat onbemande vliegtuigjes de bemande gevechtsvliegtuigen niet kunnen vervangen, toch is de discussie hierover nog maar net begonnen en lijken de onbemande vliegtuigjes steeds meer van de positie van de bemande vliegtuigen af te snoepen. Inmiddels is dat inzicht ook in Den Haag doorgedrongen: "Onbemande toestellen winnen aan belang en spelen inmiddels een belangrijke rol bij de inlichtingenvergaring. Gaandeweg zullen ook hun capaciteiten voor bewapend optreden toenemen, zodat ze voor gevechtsoperaties kunnen worden gebruikt. In de toekomst zal een combinatie van bemande en onbemande vliegtuigen complementaire taken uitvoeren."1

De toekomst komt door technologische ontwikkelingen steeds sneller naar het heden. De onderzoeksservice van het Amerikaanse Congres stelde in 2003 al dat UAV's een aanzienlijk groter deel van de militaire fondsen zullen opslurpen. Van vier procent in 2000 naar 31 procent in 2010.2

De VS wil nu ook zijn F-16’s gaan vervangen door UAV's van het type Reaper.3 Nu is de Amerikaanse luchtmacht niet te vergelijken met de Nederlandse. Groter en gevarieerder, maar het wijst wel op een verschuiving naar minder jachtvliegtuigen en meer onbemande vliegtuigjes (UAV’s). Het betekent ook dat er van de JSF kleinere aantallen verkocht zullen worden dan nu verwacht. Het betekent minder export. Dan zal ook het terugverdienen van de kosten moeizamer verlopen.

1) Wereldwijd Dienstbaar, Ministerie van Defensie, 18 september 2007.
2) Figure 6. Manned vs. Unmanned Funding Comparison in: ‘unmanned Aerial Vehicles:Background and Issues for Congress’, CRS Report for Congress, April 25, 2003; en ‘Joint Strike Fighter (JSF): Potential National Security Questions Pertaining to a Single Production Line’, April 10, 2002.
3) Amy Butler, ‘Reformers at the gate,’ Aviation Week $ Space Technology, 13 april 2009. Zie ook: 'In plaats van een JSF een UAV? Wendela de Vries, april 2009.