Een foto van een transportschip dat in april 2003 Rotterdam ligt. Het laadt daar tanks om ze naar Irak te vervoeren. De foto is gebruikt voor Dead in Time, een Amnesty International rapport dat gaat over het transport van wapens. Maar ook over de makelaardij die ze aan - doorgaans - de man brengt. Daarnaast laat het rapport de bedreiging zien die wapens vormen voor de mensenrechten.
Dead in Time schetst een uitgebreid beeld van het systeem dat achter wapenleveranties en -transporten zit. Het beschrijft mensenrechtenschendingen en nationale wetgeving (en de gaten daarin) rond wapenvervoer. Even gemakkelijk worden echter ook economische ontwikkelingen op het gebied van marketing en verkoop processen bij de horens gevat. Een zin als de volgende verwacht ik niet in een Amnesty rapport: "Een groot deel van de transportbedrijven heeft zich een nieuwe rol aangemeten, van vervoerder naar 'manager' van de gehele bevoorradingsketen, een rol met veel meer complexe functies en verantwoordelijkheden dan het eenvoudigweg vervoeren van goederen." Door die nieuwe rol hebben bedrijven meer toegang tot markten, zowel aan de afnemende als aanbiedende kant en dat maakt ze daarom bruikbaarder voor het organiseren van wapentransporten. En dat is precies de reden dat aan deze ogenschijnlijk gewone ontwikkeling in de bedrijfsvoering toch aandacht moet worden besteed door een organisatie als Amnesty.
De foto uit Rotterdam laat zien hoe dit systeem wordt toegepast door militairen bij het vervoert van hun wapens naar oorlogsgebieden. Dat systeem is evengoed bruikbaar voor een clandestine operatie, waarbij in het geheim wapens naar bondgenoten in Nepal of Oost-Congo worden verscheept.
Uitdrukkelijk noemt Amnesty in Dead on time dat de definitie van wapens niet versmald mag worden, maar dat dual-use* goederen en dat grote wapensystemen onderdeel van de regels over wapenexporten moeten uitmaken. Met dit standpunt neemt de organisatie, zeer terecht, afstand van de huidige tendens om alleen kleine en lichte wapens als probleem te zien.
Het benadrukken van de rol die staten hebben bij illegale leveringen is een ander opvallend aspect van het rapport.
Het rapport bevat een schat aan informatie, sommige delen kunnen zo omgezet worden in een spionage thriller en is ook daarom het lezen waard.
Bron: Dead on Time: Growing network of arms brokers and transporters fuelling killings, rape, and torture
Geschreven voor: 't Kan Anders, juni 2006
* Dual use goederen zijn producten die zowel een militaire als civiele toepassing kunnen hebben.
Andere besprekingen:
Passie voor Vrede (5/9/9)
Walgelijk (over oorlogscultuur) (28/3/9)
Botsen tegen een muur (8/3/9)
een klein meisje verweert zich (31/1/9)
Leve de derde generatie (22/12/8)
Onmetelijke rijkdom (17/11/8)
Wapens of Ontwikkeling (23/10/8)
De beschavingsoorlog (29/9/8) '
Niet iedereen kan stenen gooien (23/9/8)
Europese namen voor de wereld (19/9/8)
Fred Spijkers: eenling in gevecht met de staat (12/9/8)
