woensdag 12 januari 2011

Tanks als koopwaar

Nederland heeft sinds 1998 een grote hoeveelheid tanks aan Chili geleverd. Chili wil nu van honderd van die tanks af, omdat het een modernere tank van het zelfde type wil kopen.* Voor een deel daarvan heeft Chili al een klant. Ecuador zal dertig van de Chileense tanks kopen. (Mogelijk nog meer.) Bijkomstig voordeel is dat Ecuador net als Chili een moeizame relatie heeft met buurland Peru.

Omdat de tanks uit Nederland kwamen en in Duitsland zijn gebouwd moesten beide landen toestemming geven voor de leverantie. Zowel Duitsland als Nederland hebben die verleend. De tanks gaan nu hun vierde leven in. Van Duitsland naar Nederland, van Nederland naar Chili en van Chili naar Ecuador.

Het doorsluizen van wapens wordt in de militaire literatuur cascading genoemd, watervallen. Dit is hiervan een duidelijk voorbeeld. Geweren gaan in de loop der tijd van hand tot hand. Tanks blijkbaar ook.

Duitsland en Nederland hebben nu beide iets te zeggen over de doorleverantie. Dat is dus contractueel vastgelegd. Dat is heel prettig want het gaat hier om zware wapens en niet om landbouwmachines. De zaak roept toch een aantal vragen op.

Als Ecuador nu weer een nieuwe klant zoekt, wat dan? Moeten Duitsland, Nederland en Chili dan allen toestemming verlenen, of houdt de invloed van een of meer van de landen nu op? Kan Ecuador zonder problemen de tanks doorleveren aan, noem eens een willekeurig land, Iran? Dit ook als een van de landen of het afgevallen land er moeite mee heeft?

Op welke manier wordt het verlenen van toestemming voor deze export aan de Tweede Kamer gemeld? (Voor Nederlandse wapenexport is er een methode om dit te rapporteren, maar voor toestemming niet persé.) Weet Nederland al wie de overige zeventig tanks over wil nemen? Wat gebeurd er als Nederland geen toestemming verleent?

Allemaal vragen waarop - voor zover ik weet - geen antwoord is.

* bron: José Higuera, ‘Ecuador agrees to buy ex-Chilean Leopard 1V tanks,’ JDW 14 januari 2009